Ицәажәоит Аҟәа, мамзаргьы 85 шықәса аефир аҟны

© Фото : из архива Екатерины Бебияажурналист, афилологиатә наукақәа рдоктор Екатерина Бебиаԥҳа.
ажурналист, афилологиатә наукақәа рдоктор Екатерина Бебиаԥҳа. - Sputnik Аҧсны
Анапаҵаҩра
Аԥсуа радио раԥхьатәи ашьаҿақәеи раԥхьатәи ажәақәеи дрылацәажәоит ажурналист, афилологиатә наукақәа рдоктор Екатерина Бебиаԥҳа.

Амра Амҷԥҳа, Sputnik.

Ажәақәа "Ицәажәоит Аҟәа" ("Говорит Сухум" — ред.) раԥхьаӡа акәны иҳәеит адиктор Сандро Сангәлиа мшаԥымза 30 1932 шықәса рзы. Иара абри амш ауп арадио иамшираны ишьо. Аԥхьа-аԥхьа арадиодырраҭарақәа рматериалқәа ахьаздырхиоз агазеҭқәа "Аԥсны ҟаԥшь"-и "Советская Абхазиа"-и рҿоуп.

"Аԥсуа радио раԥхьатәи адиктор Сандро Сангәлиа диит 1911 шықәса рзы Џьгьарда ақыҭан. Ҩынҩажәа шықәса инареиҳаны аус иуит аобласттә газеҭ "Аԥсны ҟаԥшь" аҟны. Уаҟа иусуреи арадио аҿы иусуреи еидибалон. Иара Аџьынџьтәылатә еибашьра дуӡӡа далахәылан. Аԥсуа бызшәала арадио ахәҭа раԥхьатәи редакторс дыҟан Мушьни Аҳашба", ҳәа арадио аҭоурых далацәажәоит Екатерина Бебиаԥҳа.

Жәиԥшь-шықәса инареиҳаны арадио амаҵ азызухьо Сусана Саӡԥҳа - Sputnik Аҧсны
Аԥсуа радио Сусана Саӡԥҳа лгәалашәараҿы

Мушьни Аҳашба, ашәҟәыҩҩ, ажурналист, Москватәи ажурналистика аинститут доушьҭымҭан. 1923 шықәса инаркны 1945 шықәса рҟынӡа агазеҭ "Аԥсны ҟаԥшь" редактор хадас даман.

"Арадио раԥхьатәи акорреспондентцәа ируаӡәкыз, нас Аԥсуа радио редактор хадас иаиуз Артем Амқәаб 1982 шықәса рзы аинтервиу анимысхуаз игәалаиршәон арадио аартра заҟа гәырӷьара ацыз. Артиом Аџыр-иԥа еиҭеиҳәон агазеҭ "Аԥсны ҟаԥшь" аредактор хада Мушьни Аҳашба диԥхьаны аредакциа азиурц ииҭаз атекст аҟны ажәақәа "Ицәажәоит Аҟәа" шыжәҩангәашәԥхьараз иара изы, избанзар иаразнакы идырит арадио аусура ишалагоз" — лҳәоит Екатерина Бебиаԥҳа.

Ақалақь ауааԥсыра зегьы рзы иныҳәахеит. Арадиорепродуктор Аҟәа ақалақь агәҭа игыланы аԥсышәала ицәажәон.

"Аҟәа инхоз ауааԥсыра реиҳараҩык ахәылбыҽха арадио иазыӡырҩырц амшын аԥшаҳәахьы инеиуан мамзаргьы абульварқәа рҟны еизон. Арадио аусура уашәшәыран азы 1933 шықәса рзы Нестор Лакоба Қарҭҟа ашәҟәы ишьҭит Аԥсны зымчхара дуу арадиостанциа дыргыларцц азы. Ашәҟәы аҭак ҟамлеит. Уи иунардыруан Қарҭаа Аԥсуа радио аусура гәахәара дук шырнамҭоз", — лҳәоит Бебиаԥҳа.

Мшаԥымза 30 Аԥсуа радио 85 шықәса ахыҵуеит - Sputnik Аҧсны
Аинформациатә қәԥара "аштаб"

1933 шықәса рзы ареспубликаҟны иҟан 1530 радиотранслиациатә точека. Аҭыԥантәи адырраҭарақәа ԥшь-сааҭк ирҭаӡон. Аԥсуа радио аефир аҟны иқәгылон аҵарауаа, ауаажәларратә усзуҩцәа.

Аԥсуа радио аҟны лассы-лассы иуаҳауан Аԥсны иаҭаауаз Максим Горьки, Васили Каменски, Александр Фадеев, Николаи Асеев, Константин Симонов, Мариетта Шагиниан, Самуил Маршак, Маргарита Алигер уҳәа ирацәаҩны рықәгыларақәа.

Аџьынџьтәылатә еибашьра дуӡӡа анцози ианеилга ашьҭахьи Аԥсуа радио аусура аанкылан.

"Арҭ аамҭақәа рзы активла аԥсуаа рдоуҳатә культура ашьаҽра иаҿын. Иаркын аԥсуа школқәа, имҩаԥысуан ассимилиациатә процесс. 1953 шықәса рзы, Сталин ихаҭаратә культ ианақәыӡба ашьҭахь ауп аԥсышәала арадио еиҭанцәаажәаз", — лҳәоит ажурналист.

Аԥсуа редакциа аредакторс дыҟан Иван Амҷба, дикторс – апоет Алексеи Џьонуа, радиокорреспондентс – Елена Гәынба. Иван Амҷба иаамышьҭахь редакторс дҟалеит Артиом Амқәаб.

Артем Амқәаб диит 1909 шықәса рзы, Маркәыла ақыҭан.

Аԥсуа радио - Sputnik Аҧсны
Аԥсуа радио анысымҩа

"Аԥсуа радио" абду ҳәа изырҳәон Артиом Амқәаб. Уи ицхыраарала еиҭахацыркхаз арадиодырраҭарақәа еиҳа-еиҳа иҿио иалагеит: ауаажәларра-политикатә дырраҭарақәа рыдагьы ицәырҵит алитературатә, амузыкатә, акультуратә дырраҭарақәа.

Усҟантәи аамҭақәа рзы арадио аҿиара ашьаҭаҿы игылаз иреиуоуп: Семион Адлеиба, Владимир Ҳашба, Владимир Ҵәыџьба, Едуард Ӡыба, Константин Герхьелиа, Елена Гәынԥҳа, Фениа Оҭырба, Гьаргь Жанаа, Иван Саӡба, Ҭина Қорсаиаԥҳа. Арадио адикторцәас аус руан Гьаргь Гублиа, Никәала Кәыҵниа, Анатоли Зыхәба.

Арҭ ауаа реиҳараҩык аус руан Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра ианалагозынӡа, иҟоуп иара ашьҭахь аус зуазгьы. Урҭ иреиуоуп Елионора Барцыцԥҳаи Ҭина Қорсаиԥҳаи.

Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра аамҭа далацәажәо бебиаԥҳа илҳәоит Аԥсуа радио аиаша ауаа ирызназгоз хыҵхырҭа заҵәны ишыҟалаз, аиҳаракгьы аоккупациа зызуз мрагыларатәи ареспублика ахәҭаҿы инхоз рзы.

Екатерина Бебиаԥҳа иазгәалҭеит 1978 шықәса рзы зшьапы зкыз Аԥсуа телехәаԥшра арадио акадырқәа ахархәара шырнаҭаз. Арадио иреиӷьыз аусзуҩцәа ателехәаԥшрахьы ииасит, раԥхьатәи ашьаҿақәа рҟны ирылшоз ала ацхыраара арҭарц.

Ажәабжьқәа зегьы
0