Фазиль Искандер диит хәажәкыра 6 1929 шықәса рзы Аҟәа. Иара иабду Ибрагим Искандер акрызкыз џьамын, ақалақь аҿы раԥхьатәи ақьырмыттә зауадқәа руак аазыртыз иакәын. Фазиль ихаҭа иакәзар, ибжа џьамын, ибжа аԥсыуан: иаб Абдул, Ибрагим иԥацәа реиҳабы, дааигеит џьгьардартәи аԥсуа ҭыԥҳа Лели Мшьелиаԥҳа.
Фазиль Искандер аԥсшәа бзианы идыруан, аха урысшәала акәын дшыҩуаз. Дышџьам-аԥсуа хылҵшьҭразгьы, иара аурыс культура дахаҭарнакуп ҳәа ихы иԥхьаӡон, уи еиҳарак изыхҟьоз иара хаҭарак иаҳасабала анырра ӷәӷәа изҭоз аурыс литература акәын.
Искандер ихазы абас иҳәон: "Сара аџьам жәла ныҟәызгоит, урысшәала сыҩуеит, аха саԥсыуоуп ҳәа схы сыԥхьаӡоит".
Ашәҟәыҩҩы ихәыҷра Аҟәа имҩасит, аԥхынтәи аԥсшьарамшқәа ихигон Џьгьарда ақыҭа аҳабла Чагьам, ианшьцәа ргәараҭаҿы. Иахьа ашәҟәыҩҩы иҩымҭақәа ирыбзоураны Чагьам здыруа даара ирацәаҩуп – аброуп дахьынхоз иҩымҭақәа иаарылукааша "Сандро из Чегема" афырхаҵа хада.
Аҟәатәи ахԥатәи ашкол хьтәы медалла даналга, Искандер дҭалеит Москва Абиблиотекатә институт, уа хышықәса аҵара ҵаны, 1954 шықәсазы диасит Горьки ихьӡ зху Алитературатә институт ахь. Данстудентыз аамҭазоуп еицырдыруа асовет шәҟәыҩҩы, апоет Константин Симонови иареи анеибадырыз.
Фазиль Искандер раԥхьатәи иажәеинраалақәа реизга "Горные тропы" ҭыҵит Аҟәа 1957 шықәсазы. Ари аамҭазы Искандер иԥсадгьыл ахь дхынҳәны асовет шәҟәҭыжьратә усбарҭа хада "Госиздат" аԥсуа ҟәшаҿы редакторс аусура далагахьан.
Искандер иҩымҭақәа абызшәақәа жәпакы рахь еиҭагоуп. 1969 шықәса рзы иҭыҵит ипрозатә ҩымҭақәа жәба, 1970 шықәса рзы иҭыҵит иеизга "Дерево детства", уи иагәылалеит "Созвездие Козлотура", иара убас ажәабжь ҿыцқәа жәба. Урҭ шықәсқәак рышьҭахь аҩымҭақәа "Детство Чика", "Сандро из Чегема" иргәылалеит. 1972, 1973 шықәсқәа рзы Искандер иеизга ҿыцқәа шәнызқьла иҟаз тиражла иҭрыжьуан.
Искандер иара убас деицырдыруеит "Кролики и удавы", "Стоянка человека", "Софичка", "Пиры Валтасара" рыла, аҵыхәтәаны зыӡбахә ҳәоу аҩымҭа иалхны 1989 шықәса ры иҭырхит афильм "Пиры Валтасара, или ночь со Сталиным", режиссиорс даман Иури Кара.
Иара убасгьы аекран аҿы ицәырҵит Искандер иҩымҭақәа ирылху жәабала акиносахьақәа, иаҳҳәап "Созвездие Козлотура", "Время счастливых находок", "Чегемский детектив", "Воры в законе", "Расстанемся, пока хорошие", "Маленький гигант большого секса", "Софичка".
Фазиль Искандер ианашьан аҳәынҭқарратә ҳамҭақәа жәпакы. Урҭ рыбжьара иҟоуп аорденқәа "За заслуги перед Отечеством" III (1999), II (2004), IV (2009) аҩаӡарақәа, "Ахьӡ-аԥша" аорден I аҩаӡара, Аԥсны (2002), СССР Аҳәынҭқарратә премиа, Урыстәылатәи Афедерациа Аҳәынҭқарратә премиа.