Арацәа згәылаҵәаху ақалақь: Тҟәарчал аргылара шыҟалаз

Аԥсны ашьхара иахьаҵанакуа ақалақь ашьапы ркыртә еиԥш аҭагылазаашьа цәырҵуа иалагеит XIX ашәышықәсазы ара арацәа анырԥшаа ашьҭахь. ХХ ашәышықәса 20-тәи ашықәсқәа рзы ара ирылагеит раԥхьатәи агеологиаԥшыхәратә усурақәа, урҭ иаадырԥшит тҟәарчалтәи арацәа хәызмаӡам металлургиатә маҭәахәы шакәу.

1935-1940 шықәса ирыбжьанакыз аамҭазы Тҟәарчал иазҳауан анхарҭатә ҩнқәа рхыԥхьаӡара, иҿио иалагеит аҭыԥантәи амилаҭтә кадрқәа.

Убас, мшаԥы 9 1942 шықәса рзы Тҟәарчал ақалақь ааглыхратә қалақьк аҳасабала ишышьақәгылаз рылаҳәан. Иара шьақәдыргылеит еизааигәан ишьҭоу аҳаблақәа хԥа рыла - Аҟармара, Џьанҭыхә, Кәазан.

Ақалақь аргылара иалахәын итҟәаз анемец солдаҭцәа, ахыбрақәа зеиԥшрахашаз рыӡбон анемец архитекторцәеи анџьнырцәеи. Убри иабзоураны даҽакы иаламҩашьо цәаҩак амоуп ари ақалақь.

1 / 14

Аԥсны ашьхара иахьаҵанакуа Тҟәарчал ақалақь ашьапы ркыртә еиԥш аҭагылазаашьа цәырҵуа иалагеит XIX ашәышықәсазы ара арацәа анырԥшаа ашьҭахь.

2 / 14

Асовет аамҭазы 30-тәи ашықәсқәа рзы ирыӡбеит урҭ аҭыԥқәа рҿы ааглыхратә усура иалагарц.

3 / 14

Мшаԥы 9 1942 шықәса рзы Тҟәарчал ақалақь Аԥсны ахсаалаҿы ицәырҵит.

4 / 14

Иара шьақәдыргылеит еизааигәан ишьҭоу аҳаблақәа хԥа рыла - Аҟармара, Џьанҭыхә, Кәазан.

5 / 14

Ақалақь аргылара иалахәын итҟәаз анемец солдаҭцәа, ахыбрақәа зеиԥшрахашаз рыӡбон анемец архитекторцәеи анџьнырцәеи.

6 / 14

Аԥсны атәылауаа аӡәырҩы арахь нхара ҳәа ииасны арацәа ааглыхраҿы аусура иалагеит.

7 / 14

Аусзуҩцәа ауалафахә бзиа роуан, социалла адгылара рыман.

8 / 14

Ара идыргылон ахәшәтәырҭақәа, ахәыҷбаҳчақәа, ашколқәа.

9 / 14

Ари ақалақь иҿырԥшыгаз, акадрқәа еиззырҳауаз совет қалақьын.

10 / 14

Тҟәарчал Нхыҵ Кавказ иахьаҵанакуаз зегь реиҳа идууз ахаҳәтә рацәа ахьыҵырхуаз центрхеит.

11 / 14

Ихьанҭаз Аџьынџьтәылатә еибашьра Ду ашықәсқәа раан Амшын еиқәа афлот былтәыла еиқәзыршәоз иара заҵәык акәын.

12 / 14

Ара игылоуп арацәаҵхҩы изку абаҟа, ари азанааҭ иақәыз апату шаҳаҭра азуа.

13 / 14

1992-1993 шш. рзы Аԥсны ақырҭуа ар анақәла, Тҟәарчал ақалақь амацәаз иҭаркит. Шәҩыла тҟәарчалаа рыҷкәынцәа абџьар кны аԥсадгьыл ахьчара иазгылеит, рхы ақәырҵеит. Ақалақь ахаҭа ааха ду аиуит.

14 / 14

Аха, иазкашәаз арыцҳарақәа ириааины маҷ-маҷ аҿиарамҩа иануп. Уа иқәынхо ауааԥсыра еиуеиԥшым аусхкқәа рнапы рыларкуеит, атуризмгьы убрахь иналаҵаны.