Абҵарамза 28 рзы Иван Гьаргь-иԥа Папасқьыр ихьӡ зху Амилаҭтә библиотекаҿы инарҭбааны имҩаԥысит ажурнал "Алашара" 70 шықәса ахыҵра иазкыз аиубилеи. Уахь имҩахыҵит Аԥсны аиҳабыра, ашәҟәыҩҩцәа, аԥсуа интеллигенциа, аԥхьаҩцәа, астудентцәа. Абиблиотека азал дуқәа руак уаала иҭәын.
Аиубилеитә ныҳәа ааиртит Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла аиҳабы Вахтанг Аԥҳазоу. Уи иахьатәи аныҳәа зызкуи, ажурнал аҭоурыхи ааркьаҿны данрылацәажәа ашьҭахь, ажәа ииҭеит ажурнал аредактор хада Анатоли Лагәлаа. Уи инарҭбааз иқәгылараҿы иазгәеиҭеит:
"Ҳаԥсуа литератураҿы иахьа ҳазхыҽхәо, иреиӷьӡоу арҿиамҭақәа зегьы ажурнал "Алашара" ашәхымс ихыҵны адунеи збаз роуп. Уи гәадуроуп ҳжурнал аҭоурых азы, уи гәадуроуп ҳара зегьы ҳзы. Аԥсны жәлар рпоет Дырмит Гәлиа еицырдыруа ипоема "Сара схәышҭаара" ала иаатуеит 1955 шықәса жәабранмза 23 рзы иҭыҵыз раԥхьаӡатәи ажурнал "Алашара" аномер.
Убринахыс Дырмит Гәлиа адруҳәа иааивагылеит абаҩхатәра бзиаӡа злаз ҳпоетцәа, ҳапрозаикцәа, ҳлитератураҭҵааҩцәа. Ажурнал "Алашара" аҭыжьра алагаразы ихы аџьыка ықәихит Дырмит Гәлиа. Уи Москвеи Қарҭи акырынтә дрыбжьысит, Аԥсны аиҳабырагьы имыртәеит, имыргылеит, ииулакгьы, ҳмилаҭ реизырҳаразы ажурнал ада ԥсыхәа шыҟам дырдыруа, аҭыжьра иадгылартә иҟаиҵеит. Згәы былуаз зегьы ршьапы иқәгыланы ажурнал аԥҵара иашьҭан.
Раԥхьаӡатәи ажурнал аномер аиҿкааҩцәа рхыԥхьаӡараҿы иҟан ашәҟәыҩҩцәеи аҵарауааи аӡәырҩы – Д. И. Гәлиа, Б. У. Шьынқәба, Ш. Д. Инал-иԥа, Кә. Шь. Ломиа, И. К. Ҭарба убас егьырҭгьы.
1955 ш. инаркны 1956 ш. цәыббрамзанӡа "Алашара" редактор хадас дыҟан Мушьни Аҳашба. Аханатә уи аредколлегиа иалан: Алықьса Џьонуа, Шьалуа Инал-иԥа, Кәымф Ломиа (аҭакзыԥхықәу амаӡаныҟәгаҩ), Иван Папасқьыр, Шәарах Ԥачалиа. Аредакциаҿы аус иуан Алықьса Лашәриагьы (аҟәша деиҳабын); атекстқәа кьыԥхьга машьынкала илкьыԥхьуан Цабу Кьиут. Абар урҭ ашықәсқәа шигәалаиршәо апоет Кәымф Ломиа:
"Ажурнал "Алашара" аира еиҵызхыз, ахьӡгьы азызыԥшааз Дырмит Гәлиа раԥхьа дгылоуп. Исгәалашәоит усҟан уи шаҟа дҭынчмыз, илабаҷашь кны апартиеи асоветтә органқәеи рахь дышныҟәоз, ашәҟәыҩҩцәа, аҟазара аусзуҩцәа, аҵарауаа ҭаха шримҭоз, дышрыҿцәажәоз. Ажурнал "Алашара" аҭыжьразы апартиеи аиҳабыреи ирыдыркылаз ақәҵара анаа, аинтеллигенциа зегьы ирзеиԥшыз ҳамҭа дуун, ҳәаа змаӡамыз гәырӷьаран. Аха, иҟалап, уи ахҭыс зегь реиҳа Дырмит Гәлиа деигәырӷьазар, ҽышәала дзышьҭаз аус ахьалҵыз. Сгәы иаанагоит актәи аномер азы ҭоурых хҭыс дууп ҳәа Дырмит Гәлиа ипоема "Сара схәышҭаара" ахьанылаз. Исгәалашәоит, Дырмит Гәлиа ипоема ажурнал азы имаҳхырц Алықьса Лашәриеи сареи ҳаннеиз иара иҟны:
– Сара сзы насыԥ дууп абри арҿиамҭа, зда ҳамаӡам, актәи аномер иахьаныло. Дадраа, шәа шәҿақәоуп, шәа ишәылшо маҷӡам, убарҭқәа зегьы ажурнал иагшәмыжьын, макьана ҳжурнал асаби иҩызоуп, ааӡара аҭахуп, – иҳәеит Дырмит Иосиф-иԥа Гәлиа.
Нас уи дразҵааит аномер аҟны ианылараны иҟаз аматериалқәа, дразҵааит авторцәа, ажурнал ацәа, уи сахьаркырала ишеиқәыршәахо, аҩызцәа ргәаанагарақәа уҳәа игәы иҭыхоз азҵаарақәа рацәаӡаны.
Абраҟа иазгәаҳҭар ҳҭахуп 1955 шықәсазы 1-тәи аномер аҭыҵра ианалага инаркны редактор хадацәас еиуеиԥшым ашықәсқәа рзы аус зуаз ҳашәҟәыҩҩцәа:
1955–1956 шш. – Мушьни Аҳашба;
1956–1966 шш. – Алықьса Џьонуа;
1966–1975 шш. – Ҷиҷико Џьонуа;
1975–1978 шш. – Алықьса Џьениа;
1978–1984 шш. – Гьаргь Гәыблиа;
1984–2004 шш. – Никәала Кәыҵниа.
Абраҟа зегьы рыхьӡқәа аҳәара даара иуадаҩуп, зхы-зыԥсы ақәҵаны, зус даара бзиа ибаҵәҟьаны аус зуаз еиуеиԥшым ашықәсқәа рзы аредакциа аусзуҩцәа. Ара иумҳәар ауам зхатәы рҿиамҭақәагьы зыҩуаз, аредакциа аусгьы назыгӡоз, аредакциа аҩнуҵҟа аусура мацара акәымкәа, аредколлегиагьы иалаз, уантә аредакциа аусура ацхыраара ӷәӷәа азҭоз. Урҭ иреиуоуп: Гьаргь Ӡиӡариа, Алықьса Лашәриа, Баграт Шьынқәба, Алықьса Џьениа, Артур Аншба, Алықьса Гогәуа, Гьаргь Гәыблиа, Шоҭа Салаҟаиа, Мушьни Миқаиа, Мушьни Лашәриа, Никәала Кәыҵниа, Витали Амаршьан, Џьума Аҳәба, Борис Гәыргәлиа, Сарион Ҭаркьыл, Алықьса Аргәын, Платон Бебиа, Руслан Қапба, Никәала Ҳашыг, Рауль Лашәриа, Геннади Аламиа, Виачеслав Бигәаа.
Абарҭи, урҭ рҩызцәеи роуп, аамҭа цәгьақәа зегьы ирылганы, зыԥшқа дызгәыҵаҳәҳәаны амцақьоуқьад иалҵыз иеиԥш, ҳара ҳҟынӡа иаазгаз ажурнал "Алашара". Урҭ ирылшеит, акырынтә ауадаҩрақәа ишрыбжьагылазгьы, ҳаԥсуа доуҳатә культура ахәышҭаара дуқәа ируаку, агәгәаҳәа амца шеиқәыз, ԥшеи-фырҭыни ааигәа инамышьҭкәа ҳара ҳҟынӡа аагара. Уинахыс урҭ ирыҵагылаз аҿар, рнапала ирааӡаз, рҩымҭақәа рыла ирӡрыжәыз, ираҳаҭӡа ашьа ԥха зларҵаз, зҟазара акәицқәа ирыҭәҳәан зымцақьоуқьад дырҿыхаз, рус кармыжьит, амаа ркит, ҳмилаҭ зегьы рзы акырӡа шаанагоз иазхәыцит."
Аԥсны Аиҳабыра рҟынтәи Аԥсны ахада иҟаиҵаз адныҳәалара даԥхьеит Аԥсны Аԥыза аминистр ихаҭыԥуаҩ Нанба Џьансыхә Едуард-иԥа. Адныҳәалараҿы иаҳәоит:
"Аԥсны алитературатә журнал "Алашара" 70 шықәса ахыҵит. Ари ҳлитературеи ҳкультуреи рҭоурых аҟны епохак зҵазкуа рыцхәуп.
Ажурнал анаԥҵаз инаркны иахьа уажәраанӡа ҳажәлар рдоуҳамҩа иахаҿырбаганы иҟоуп. Уи адаҟьақәа рыҟны аԥхьанатә аахыс акьыԥхь рбоит аԥсуа литература ауасхыршьҭаҵаҩ Дырмит Гәлиа инаиркны аамҭа ҿыц ицәырнагаз абаҩхатәра уаа рырҿиамҭа ҟаимаҭқәа рҟынӡа.
Аԥхьаҩцәа ахаангьы ргәы хыҭхыҭуа иазыԥшын "Алашара" аномерқәа рҭыҵра, избанда уаҟа лассы-лассы ирԥылон аамҭа агәеисыбжь зныԥшуаз, аԥсуа жәлар ргәы иҵхоз атемақәа, дара рзы илахьынҵаӡбагаз азҵаарақәа зымҽхазкуа апублицистикатә материалқәа. Ажурнал иалшеит амилаҭ-хақәиҭратә қәԥара иадҳәалоу ахҭысқәа аҭоурых азы реиқәырхара, убри алагьы, ажәлар аиаша шаиааиуа, рхьыԥшымратә идеиақәа шеизҳазыӷьауа агәра дырго, аринахысгьы ақәԥарахь ирыԥхьон. Ауаажәларра реидкылара хықәкыс ишьҭызхуа убарҭ азҵаатәқәа, ҳлитературеи ҳкультуреи рырҿиара ирыдҳәалоу апроблемақәа "Алашара" иахьагьы изаҟаразаалак игәыгәҭамыжькәа иааиуеит".
Азал аҿы икнаҳаз аекран ду аҟны идырбан 2005 шықәсазы ажурнал "Алашара" 50 шықәса ахыҵра аиубилеи шымҩаԥысыз атәы зҳәоз усҟан аԥсуа телехәаԥшрала ицоз арепортаж ацыԥҵәаха. Уи иахәаԥшуаз зегьы даара агәахәара роуит, усҟан аибашьра ашьҭахьтәи амамзаара зцыз ашықәсқәа ракәын, аха уаҩы иааџьеишьаратәы Самсон Ҷанба ихьӡ зхыз атеатр ахеихагылакгьы ашьапыргыларҭа умоуа иҭәын!
Ааигәа ажурнал "Алашара" аиубилеи азгәарҭеит Очамчыратәи ашкол-интернат аҿы даара иԥшӡаны, инарҭбааны. Убри аиԥылараҿы аиҵбыраӡатәи аклассқәа ркьаҿқәа "Алашара" ҳәа ирынҵаны ашәа ахьырҳәоз анагӡамҭа дырбан аиубилеи ахьымҩаԥысуаз азал аҿы. Ари ахҭыс даара еигәырӷьан напеинҟьарыла ирыдыркылеит аиубилеи аҿы итәаз зегьы.
Иара убасгьы аиубилеи ахьымҩаԥысуаз азал асценаҿы икнаҳаз аекран ду аҿы идырбан ажурнал "Алашараҿы" акыршықәса аус зухьаз ҳашәҟәыҩҩцәа, урҭ ажурнал 60 шықәса ахыҵра аиубилеи аан иҟарҵаз адныҳәаларақәа. Уи аԥхьа амҩаԥгаҩ иазгәеиҭеит урҭ ашәҟәыҩҩцәа иахьа ишҳалагыламгьы, ражәа ҳара ҳзыҳәан ишымҩақәҵагоу, даараӡа акыр шаанаго. Авидео аҟны зцәажәарақәа ирзыӡыҩрыз ҳашәҟәыҩҩцәа иреиуоуп: ажурнал "Алашара" акыр шықәса редактор хадас иҟаз Гьаргь Гәыблиа, апоезиа аҟәша жәашықәсала еиҳабыс аус зуаз Мушьни Миқаиа, апроза аҟәша кыраамҭа иахагылаз Алықьса Гогәуа, аҭакзыԥхықәу амаӡаныҟәгаҩыс иҟаз Мушьни Лашәриа.
Аиубилеи аҟны дықәгылеит иара убасгьы Аԥсны Аҵара аминистр лхаҭыԥуаҩ Хьыбла Гиви-иԥҳа Шамба.
Даара аҵакы змаз цәажәара ҵаулала иажәа ахы икит ашәҟәыҩҩы Даур Наҷҟьебиа. Уи инарҭбаан дазааҭгылеит ажурнал ҳлитератураҿы иҟанаҵаз алагала, иҳәеит иахьа ҳаԥсуа литератураҿы ицәырҵхьоу аҩымҭа хьыршәыгәқәа, шамахак акәымзар, зегьы ажурнал ашәхымс ихыҵны шакәу ҳаԥхьаҩцәа рнапаҿы ишроухьоу.
Азал аҿы идырбан аԥсуа жәлар ҳаҳәшьа, Ҟабардатәи еицырдыруа ашәҟәыҩҩы, апоет, ажурналист Зарина Канукова ажурнал азы иҟалҵаз иԥхаӡа иҟаз адныҳәалара.
Дықәгылеит Аԥсны аҭҵаарадыррақәа ракадемиа аиҳабы Зураб Џьота-иԥа Џьапуа. Уи иԥхаӡа иҟаз идныҳәалара ашьҭахь даԥхьеит ажурнал "Алашара" ианылахьаз иажәеинраалақәа руак.
Москва инхо ҳашәҟәыҩҩцәеи ҳҵарауааи рҟынтәи Денис Чачхалиеи Виачеслав Бигәааи иаарышьҭыз адныҳәаларақәа дрыԥхьеит аҵарауаҩ қәыԥш, ажурнал "Аалашара" аҭакзыԥхықәу амаӡаныҟәгаҩ Альбина Анқәабԥҳа.
Ажурнал "Алашара" 70 шықәса ахыҵра аиубилеи аҿы рыдныҳәаларақәа рыла иқәгылеит егьырҭ ҳашәҟәыҩҩцәеи ҳҵарауааи - Геннади Аламиа, Анзор Мықәба, Гәында Кәыҵниаԥҳа, Гунда Сақаниаԥҳа, Даур Наҷҟьебиа, Валентин Кәаӷәаниа, Дифа Габниаԥҳа, Заира Ҭҳаиҵыкәԥҳа, Саида Ҳаџьымԥҳа, Инал Гыцба, Октаи Ҷкотуа, Светлана Қәарсаиаԥҳа уҳәа убас ирацәаҩны.
Ашәақәа нарыгӡеит Аԥсны жәлар рартистка Лиудмила Гәынбеи ансамбль "Гәында" гәыԥҩык ашәаҳәаҩцәеи.
Ари аиубилеи аиҿкааҩцәаас иамаз Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгылеи ажурнал "Алашара" аусзуҩцәеи даара иҭабуп ҳәа раҳҳәоит ҳиубилеи зырԥшӡаз, иқәгылан ицәажәаз, ажәеинраалақәа ирыԥхьаз, ашәа зҳәаз, ҳгәырӷьара зҽалазырхәыз зегьы. Иара убасгьы, ҳреихырхәоит ҳасасцәа ишахәҭаз ирԥылаз ҳмилаҭтә библиотека аусзуҩцәа зегьы, раԥхьа реиҳабы Борис Шьаликәа-иԥа Ҷолариа днаргыланы.
Ҳарҭ, ажурнал "Алашара" аусзуҩцәа зегьы, насыԥ ҳаман ҳхы ҳаԥхьаӡоит ҳаԥсуа доуҳатә культураҿы иреиӷьу ахәышҭаарақәа ируаку ажурнал "Алашара" амаҵзура ахьаҳқәашьхаз! Анцәа ду иҳәааит, ҳара ҳашьҭахь иааиуа аҿар гәыблыла ҳара ҳаиҳабацәеи ҳареи дара рҟынӡа имырӡкәа иааҳгаз, даргьы еихаҳаны рышьҭахьҟа иааиуа ахьыбҿар ирызнарго!