Ҭоурыхла Аԥсны ашьхааӡара реиҳа ирылаҵәаны иахьыҟаз ҭыԥқәоуп Мраҭашәаратәи Кавказ ашьхеибаркыраҿы зхы ыҵызхуа Бзыԥ аӡиас аиҩхаа, нас ашьхақыҭа Ԥсҳәы. Аԥсны ашьхааӡара шәышықәсала иаауа культуроуп. Ус ауп ишыҟоу иахьагьы.
Ҟәланырхәа ақыҭан инхо Раник Ақаҩба ашьхааӡара инапы алакуижьҭеи 35 шықәса иреиҳауп. Ицха аџьармыкьеи адәқьанқәеи рҟны ииҭиуеит, иара убас ашьхымзаҭрақәа ргыланы имоуп Ҳабҩы ақыҭан, уахь аԥхынра- лассы-лассы аԥсшьаҩцәа аҭаауеит.
Ақаҩба иажәақәа рыла, ашьха-ҭаацәарақәа шаҟа бзиа ибаны, гәыкала аус рыдуло аҟара даргьы аҽаҩра бзиа урҭоит.
Раԥхьатәи ацха иԥшуеит лаҵарамзазы, аҵыхәтәантәи-нанҳәамзазы. Бжьаратәла ашықәсан иоуеит 1200 кьыла ацха.
Аԥсны ацха ҟазҵо ашьхыц уникалтәуп - "абхазианка" ҳәа иашьҭоуп. Ари ашьхыц алеишәа бзиоуп, аусура иацәаашьаӡом, аха зегь ирыцку уи аԥыц ауп. Ԥшь-миллиметрак инаӡо уи аԥыц абзоурала абхазианка иалшоит егьырҭ ашьхақәа ахьзымнаӡо аҵиаақәа рҟны зегь реиҳа ихаау амати аҭгара. Ақаҩба агәра игоит, "абхазианка" инаҭо ацха акы иаламҩашьо агьама шамоу.