Ҭырқәтәыла инхо ҳџьынџьуаа ажәеиҭарсқәа, афоризмқәа, мамзаргьы ажәаԥҟақәа "ажәытә ажәажәқәа" ҳәа рзырҳәоит. Аҭоурыхҭҵааҩ Руслан Гәажәба ишәҟәы: "Аԥсны – ҳаб игәара, ҳара ҳзааӡаз – ҳан лгара…" аҟны "ажәытә ажәажәқәа" ҳәа хыс иаҭаны аԥсуа жәаԥҟақәа ааигоит. Араҟа иуԥылоит Аԥсны еиқәымхаз, аха атәым дгьыл ахь иагаз ҳџьынџьуаа еиқәдырхаз ажәақәа – ажәажәқәа.
Амҳаџьырра иахырҟьаны Аԥсны иҟаз хыԥхьаӡара рацәала адиалектқәа рҟынтәи инхаз абжьыуатәи бзыԥтәи адиалектқәа роуп, иара убас самырзаҟантәи адиалект (ари адиалект ала ицәажәо еиҳа имаҷуп, уи ахьеиқәхаз ақыҭақәа Агәыбедиеи, Рекеи, Чхәарҭали рҟноуп). Убри аҟнытә аԥсуа жәытә ажәақәа-ажәажәқәа раӷьырак ныҵаба ицеит, иаанхазгьы аҿар рзы зҵакы еилкаам маҷым.
Араҟа иаазгоит аԥсуа бызшәа иазку аҭҵаарақәа ирызҿлымҳау, зхатә нҵамҭақәа ҟазҵо афилолог Индира Қәҭалиаԥҳа хаҭала исзаалышьҭыз ланҵамҭақәа рҟынтәи ажәытә ажәақәеи урҭ реилыркаарақәеи:
"Аԥагәалра шьҭихуеит" ("Аԥҟьаԥса шьҭихуеит") – зегь здыруеит ҳәа иҟоу;
"Афрахазаамҭа ҳҭагылоуп" - "аамҭацәгьа ҳҭагылоуп" аҵакоуп иамоу;
"Гәырӡ-шашәарӡ ддырӡит" - хабарда дыӡит;
"Аҭыҳәрықь цәгьоуп" - рҟазшьа бааԥсуп;
"Диланӡӷьит" - дирԥхашьеит;
"Дбаҳбачит" - дпахәӡа дчит;
"Имаӡӷьабаруа" - зыԥсы қымқымуа иуҵагьежьуа (ала, ацгәы рзы ирҳәоит);
"Аӷ ауит" - акырцхи аси еицны иауит;
"Аӷныжәҩан шәабацо?" - аӡыблараха, амшцәгьаха шәабацо?
Арҭ анҵамҭақәа ҟаҵан Индира Қәҭалиаԥҳа Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет афилологиатә факультет аԥсуа бызшәа азанааҭ ала астуденттә практика данахысуаз 2008 шықәсазы. Лара арҵаҩы изанааҭ лнапы алакуп, иахьагьы абас еиԥш ажәытә ажәақәа дрызҿлымҳауп, еизылгоит.
Индира Кутелия
© Foto / предоставлено Индирой Кутелия