Жәлар рдоуҳа

Ажәытәан, аԥсуаа арахә рыдларц азы аныҳәарақәа мҩаԥыргон. Шықәсык аҟынӡа зхыҵуаз ажәҵыс рӡатәуан, ианхьалак ахш агьама рбаанӡа еиҭаныҳәон. Абарҭ акәамаҵамақәа ртәы ҳзеиҭалҳәеит Лӡаа ақыҭан инхо, 84 шықәса зхыҵуа, иахьагьы арҭ ақьабзқәа ныҟәызго Ашьа Дбарԥҳа–Жьиба.

Калдахәара ақыҭан инхо Лариса Саӷариаԥҳа илдыруа аҭҳәақәа рыла ауааи, арахәи, аҽқәеи ршьапы иқәлыргылоит, убас илхәышәтәуеит аԥшьра ҳәа изышьҭоу ачымазареи, акәырҵыкьи, еиуеиԥшым ашәрақәеи. Шәаԥхьарц ишәыдаагалоит аҭәҳәаҟаҵаҩ илызкны Саида Жьиԥҳа иазлырхиаз аматериал.

Ахьыӡқәеи, ажәлақәеи, ақыҭақәеи ирыдҳәалоу аԥсуа жәаԥҟақәа рӷьырак рҵаки рхархәареи атәы дазааҭгылоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Аԥсны иқәаадрыхуаз акультуратә ҵиаақәа арбақәан, иабантәаауеи ажәа "ахьурӡы", изахьӡуи насгьы аныҳәарақәа рҿы ҭыԥс иааннакылои алаҳәара́, иара убас иарбан ныҳәарақәоу аиасра иаҿу уҳәа шәаԥхьа афольклорист Есма Ҭодуаԥҳа иазлырхиаз анҵамҭаҿы.

Аԥсра иадҳәалоу ақьабзқәа рцикл иацылҵоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуа.

Аԥсуаа рҿы аныҳәаҩ ихаҿра зеиԥшроу дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ Есма Ҭоуда.

Ауаҩытәыҩса иԥсҭазаареи ибзазареи рҿы аҵак ду змоу аҵлақәеи, урҭ ирхылаԥшхәу анцәахәқәеи ирызку згәаҭарақәак ртәы ҳадылгалоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Аԥсуа жәлар ртрадициатә культураҿы ишьақәгылоу аныҳәаҩ ихаҿреи аныҳәараан дзықәныҟәо "аԥҟарақәеи" дырзааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуа.

Аԥсуаа аџьықәреи рхы иадырхәо иалагаанӡа аларҵәара ӷәӷәа змаз аши ахәыӡи рҭоурых дагәылаԥшны иаҳзеиҭалҳәеит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа

Ауаҩытәыҩса дзырӷьацо аџьа, амаашьара, ахандеира ирыдҳәалоу аԥсуа жәлар ражәаԥҟақәа ҳзеидылкылеит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Ишԥаԥылоз ақыҭауаа Амшаԥы асовет аамҭазы? Уадаҩрақәас ирымази уи амҩаԥгаразы? Иарбан идеологиоу усҟан ирыладырҵәоз? Абарҭқәа, иара убас Амшаԥныҳәа иадҳәалоу егьырҭ лхәыҷратә гәалашәарақәа ҳацеиҩылшоит Sputnik аколумнист Елеонора Коӷониаԥҳа.

Аԥсуа жәлар ишазгәарҭо ала, амшаԥы аламҭалазы адгьыл иқәлоит иԥсхьоу рыԥсқәа, иубоит амч лашьцақәа ныҟәызго ацәырҵрақәа, еиуеиԥшым алаԥшҵашәарақәа.

Амшаԥныҳәа аиаанӡа аԥсуа лымкаала иацклаԥшны иҟарҵоит Чачхадыл (Чхадыл). Чачхадылеишәа аргылараан ихадароу атәы Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа лматериал аҟны.

Аира иасимволу акәтаӷьи амшаԥышәҭи рыла Аҩеиӡтә (Вербное - аред.) мҽышазы аԥсуаа имҩаԥырго Амшаԥныҳәа аламҭалазтәи аҵыхәтәантәи ақьабзқәа дырзааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа лматериал аҟны.

Анасыԥ аиура, мамзаргьы, даҽакала иуҳәозар, аҭаацәара алалара иадҳәалоу хра злоу аԥсуа ажәлар разгәаҭарақәак ртәы ҳадылгалоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аҭҵаарадырратә усзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Амчыбжь алагамҭеи анҵәамҭеи рыҩнуҵҟа аԥсуаа иалкаау, иҷыдоу амшқәа рымоуп, урҭ "амшшьарақәа" ҳәа ирышьҭоуп. Ахаҭа ажәа "амшшьара" уазааҭгылозар, уи еилоу ажәоуп, ишьақәгылоуп ажәақәа "амш", "ашьара" реицҵарала.

Иахьа Аԥсны ахьынӡанаӡааӡо ажәлар рхаҭа раԥшьгарала имҩаԥыргеит ахныҳәара, ачымазара ҿкы алаҵәара ашәарҭара ахьыҟоу инамаданы, Ҳазшаз илԥха-игәыԥха ҳамазарц, ачымазара хара иаҳҟәыгазарц азы. Уи шымҩаԥыргаз атәы ҳзеиҭалҳәоит Есма Ҭодуаԥҳа.

Еиуеиԥшым амилаҭқәа ачымазара ҿкы акоронавирус иаҿагылоит досу рдин ала жәлар рныҳәарақәа мҩаԥго. Мшаԥымза 3 рзы аԥсуа жәлар имҩаԥыргар ирҭаху аныҳәара ҵакыс иамоу атәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Ачымазара ҿкы акоронавирус акәша-мыкәша иҟоу ацәажәарақәеи, Аԥсны иаԥҵоу аҭагылазаашьа ҷыда ақыҭауаа рыбжьара ицәырнагаз ргәалашәарақәеи дырзааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Хкы рацәала еилоу, аԥсҭазаара иадҳәалоу еиуеиԥшым ашьклаԥшрақәа знубаало аԥсуа жәлар разгәаҭарақәак ҳадылгалоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.