Жәлар рдоуҳа

Алаԥш аҽацәыхьчаразы аԥсуаа иҟарҵо аҭәҳәақәеи, аныҳәарақәеи ртәы шәаԥхьарц шәылшоит Sputnik акорреспондент Сусанна Ҭаниаԥҳа лматериал аҟны.

Аԥсуа жәлар ирымоуп хыԥхьаӡара рацәала аҭаацәара-қьабзтә ныҳәарақәа: ахацәа рныҳәара, хаҵа имцац аԥҳәызбацәа рныҳәара, ахәыҷқәа рныҳәара, аҭаца лныҳәара уҳәа егьырҭгьы. Урҭ аныҳәарақәа рҟынтәи иахьанӡа иааӡаз, еиқәхаз маҷым. Убас, Аҷандара ақыҭан уажәааигәа аҩнаҭа арԥарцәа анырныҳәоз иазку аматериал шәыдылгалоит Есма Ҭодуа.

Ажәытә аԥсуа занааҭқәа ирхыԥхьаӡалоу ашьхааӡара иахьагьы хшыҩзышьҭра азҭо аҿар ҳамоуп. Урҭ рхыԥхьӡараҿы дыҟоуп Бзыԥҭатәи аҩхааҟны 15 шықәса раахыс ари анаплакы зырҿио, заалыҵ уажәшьҭа аӡыргара иазхьаам, аха зҭоурых шәзеиҭаҳҳәо Дмитри Кокосқьериа.

Аҭаацәара иаламлац аҭыԥҳацәа Нанҳәа ауха иҟарҵоз "анасыԥ азы аԥшра" атәы шәаԥхьарц шәылшоит Sputnik акорреспондент Сусанна Ҭаниаԥҳа лматериал аҟны.

Нанҳәа ауха аԥсуаа имҩаԥырго ақьабзқәеи, насгьы абжьыуааи бзыԥааи уи аҿы излеиԥшым ртәы далацәажәоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Адгьыл ауаҩы ишизыбзиоу еиԥш, изԥырхагогьы ыҟоуп рҳәоит. Иаҳҳәап аӡәы лассы-лассы амашәырқәа дрыниоит. Ус еиԥш иҟаз адгьыл изыразхаразы дырныҳәон.

Акәашара абызшәа, иара иаҵоу ажәа жәлар рҭоурых аазырԥшуа амыругақәа иреиуоуп. Аха рхы ишԥадырхәо ҳаамҭазы ари амыруга, инанагӡома иара ихадароу ароль - амилаҭтә культуреи абызшәеи ауаа рылааӡараҿы, мамзаргьы аҽырбара акәу еиҳахаз? Абарҭ азҵаарақәа рзы лгәаанагара аалырԥшуеит Sputnik аколумнист Есма Ҭодуа.

Аԥсуаа наџьнатә аахыс ирыман ажәаҳәара атрадициа дуқәа. Уи лымкаала рҵеицәа ирыларааӡон. Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа иҳадылгалоит ари аҟазара ҳажәлар рҿы знеишьас, чыдарақәас иамаз, иахьатәи аамҭазы тенденциас изну.

Ашәарыцара иадҳәалоу ақьабзқәа акыр ирацәоуп. Ашәарыцаҩ иҽазыҟаҵароума, даныбназо аума, дхынҳәны данаауа аума – еиуеиԥшым ритуалла ибеиоуп. Ашәарыцаҩ иныҳәашьеи ашәарыцаратә етикеи азҵаарақәак дрылацәажәоит НААР аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуа.

Аԥсуа жәлар рмифологиаҿы Аллаҳ иааникыло аҭыԥи "ашьакаҭәара амш" Аԥсны ишазгәарҭои атәы Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуа лматериал аҟны.

Аԥсуаа ражәаҳәа иалоу ажәақәа "гәышьа", "амарџьа", "аҟаҭ", "акаамеҭ" ирызкны гәаанагарақәак ҳацеиҩылшоит Sputnik акорреспондент Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Зыбаҩ зтәым аԥҳәыс илыдҳәаланы аԥсуаа рҟны азгәаҭақәеи ахәыҷы данилак имҩаԥыргоз аныҳәарақәеи ртәы арадио Sputnik аҟны еиҭалҳәоит афольклорист Есма Ҭодуаԥҳа.

Аԥсуаа ахшара дызмауаз аԥҳәыс илыцхрааразы имҩаԥыргон ақьабзқәа. Урҭ рахьтә акык-ҩбак шәыдаагалоит, аҭоурыхтә ҭҵаарадыррақәа ркандидат адоцент Сима Дбарԥҳа лусумҭақәа шьаҭас иҟаҵаны.

Аԥсуаа иаԥырҵеит еиуеиԥшым ачымазарақәа рынцәахәқәеи рныҳәареи. Урҭ иреиуоу анаԥреи агырӡныҳәеи рымҩаԥгашьа атәы шәыдылгалоит Есма Ҭодуаԥҳа.

Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа арадиоефир аҿы еиҭалҳәеит иахьатәи аамҭаз зда ԥсыхәа ыҟам амаҭәар асаркьа иадҳәалоу агәрагарақәа.

Аԥсуа фольклори аетнографиеи рҿы иҟоуп анашанатә дыррақәа зауаз ауаа, урҭ рҳәамҭақәа ажәлар рҿы иахьанӡагьы еиҭарҳәоит. Убарҭ иреиуоу нарцәынтәи дыррақәаки урҭ лабҿаба ишыҟалаҵәҟьази ртәы ҳадылгалоит ажәабжьҳәаҩ Минџьори Гамгьиа иҳәамҭаны ианызҵаз Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа.

Аԥша ӷәӷәа арҭынчразы ажәытәан аԥсуаа ҳҟны имҩаԥыргоз ақьабз "аԥшаҿаҳәара" иазкны аматериал азлырхиеит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа иҳадылгалоит алу анцәахәы Саунау иазку ақьабз азы адыррақәа.

Занааҭла ижурналисту, ахыци ахəымпали рыла ихысуа Амра Аџьынџьал лбаҩхатəра ҷыда иазкуп Сырма Ашəԥҳа ишəыдылгало анҵамҭа.

Аԥсуаа рыбжьара ахәышҭаара ҿымцәаарц азы имҩаԥыргоз акыр зхыҵуа аритуалқәа дазааҭгылоит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.