Жәлар рдоуҳа

"Аӡырга-хәаша", "Қәаб-ӷьарӷьар", "Баииа", "Чхадыл" - абас еиҧш иҟоу ақьабзқәа рыла ибеиоуп Амшаҧы ааира аҽазыҟаҵара иазку аҵыхәтәантәи амчыбжь. "Шәышықәса рышьҭахьгьы абри еицазгәаҳҭо Анцәа ҳнаишьҭааит!" ҳәа ирныҳәон рхы-рҭаацәа. Аира иасимволу акәтаӷьи амшаҧышәҭи рыла Аҩеиӡтә мҽышазы аҧсуаа имҩаҧырго Амшаҧныҳәа аламҭалазтәи аҵыхәтәантәи ақьабзқәа дырзааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа лматериал аҟны.

Адунеи иқәу ажәларқәа рҭоурых аибашьра аҭоурых акәгәышьоуп. Ирԥхьаӡахьеит - ауаатәыҩса 5500 шықәса рыла еибашьрада ирхыргаз 295 шықәса роуп ҳәа. Ишԥазыҟаз аԥсуа жәлар, иааидкыланы Кавказ ажәларқәа реиԥш, аибашьреи ахаҵареи, ишԥарааӡоз рҵеицәа, иара убас иахьатәи тенденциақәаки ртәы далацәажәоит Sputnik аколумнист Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа.

Абжьыуаа рҟны "Есхьар" ҳәа рыхьӡны мшаԥымзазы иалыркаауа амшқәа ртәы дазааҭгылоит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Аҳаԥшьа иҧшьоу, зымч дуу аҵакы аманы иубоит. Ҳаамҭазгьы иара ахархәара шыҭбаац иаанхоит уҳәар ҟалоит. Иарбанзаалак аныҳәара амчрагьы аԥшьарагьы харҭәаахоит иара изыхныҳәо ҳәа иадыргало аҳаԥшьа-ҩы ала.

Аԥсуаа рдунеихәаԥшраҿы акырӡа аҵанакуеит ашәаԥыџьаԥ, аҵлақәа ркульт. Ауаҩы икәша-мыкәша иибоз аиаҵәара аԥсы ахоуп, иԥсабаратәым мчыкгьы рылоуп ҳәа иԥхьаӡан. Ас еиԥш иҟаз агәаанагарақәа рӷьырак ажәытәӡатәи аамҭақәа иргәылганы ҳара ҳҟынӡагьы иааӡеит. Аҵлақәа ирызку лазгәаҭарақәа ҩаԥхьа иҳадылгалоит Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Иарбан ҭыԥу ала аԥсуа ибзазараҿы иааннакылоз, иҟоума уи иадҳәалоу аныҳәарақәа, нцәахәыс иамоузеи ари аԥстәы уҳәа ртәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа.

"Ашәаа рҟьаҟьа", "Адуахә", "Ашәаа рныҳәара" - абас ахьӡуп ажәытәтәи аамҭақәа инадыркны иахьанӡа еиқәырханы, абшьҭрала изду - Ашәаа имҩаԥырго аныҳәара. Аныҳәара зыхҟьаз дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

"Аҵла цқьа" ҳәа ззырҳәо ахьацаҵла аҭоурых ҳадылгалоит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа

"Аҽы ҧсыр – адәы аҭынхоит, ауаҩы дыҧсыр – иажәа", - абас еиԥш хыԥхьаӡара рацәала аҽқәа ирызку ажәаԥҟа хьыршәыгәқәа рыла ибеиоуп аԥсуаа ражәаҳәа. Ҳажәлар рыҟны аҽқәа рааӡашьеи урҭ ҳаԥсҭазаашьаҟны ҵакыс наџьнатә аахыс ирымоуи уҳәа ртәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа.

Акамбашьқәа рынцәахәы Мқамгариа ихьӡала имҩаҧырго аныҳәара атәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Ажьи, аӡахәеи, аҩи аԥсуаа ркультураҿы иааныркыло аҭыԥ атәы дазааҭгылоит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.

"Ашацәа изыршаз ала дымҩасит", "изыԥҵәоу аамҭа", "игәахәтәы дахьымӡеит" - абас рҳәоит аԥсуаа ауаҩы илахьынҵазы. Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа дазааҭгылоит аԥсуаа ртрадициатә дунеидкылашьаҿы ауахҭа ишазыҟоу.

Ари амш Амра аныҳәа иазкуп уҳәар ауеит. Жәытәла уи гәырӷьарала, еиуеиҧшым ахәмаррақәа мҩаҧго ишаҧылоз, амра акульт ажәларқәа жәпакы рҟны аҵак ду шамоу уҳәа ртәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуа.

Аԥсуа хәышҭаара ахаареи уи иадҳәалоу аҵасқәаки ртәы лматериал аҟны дазааҭгылоит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Џьабран аныҳәа амҩаҧгашьа згәалашәо аиҳабацәа макьанагьы иҟоуп, аха иара мҩаҧырымгоижьҭеи акрааҵуеит. Аԥсаса зааӡоз апсуаа ражәа иалан "зқьы ааӡаны, шәкы абна иауҭароуп" ҳәа. Аныҳәа аҭоурых дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Ачгара ду аҵалараан аԥсуаа имҩаԥырго Хәажәкыра аныҳәа аҵаки акәама-ҵамақәеи дырзааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩы Есма Ҭодуаԥҳа.

Аԥсуаа иазгәарҭо Жәабран-ныҳәа шымҩаԥырго атәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аусзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа.

Амшаԥы ааира аҽазыҟаҵара иазку аишәаргыларақәа руак - шәыла-бысҭала амҩаԥгашьа атәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аусзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа.

Аԥсуа баҳча иахәҭакыз аҵәасса аҭоурых дагәылаԥшны иаҳзеиҭалҳәеит Sputnik аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа.

Ааҧын ааира, аҧсабара аҿыхара, аира, аҿиара иадҳәалоу аныҳәара атәы дазааҭгылоит Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аусзуҩ Есма Ҭодуаԥҳа.