Аԥсны

Аҳәынҭқарратә архив рыближьҭеи 30 шықәса аҵра иазкыз астол гьыжь мҩаԥысит Аҟәа

Жьҭаара 22, 1992 шықәсазы ақырҭуа ар Аԥсны аҳәынҭқарратә архиви Аԥснытәи аҭҵаарадырратә институти рыблит, зқьыла хәызмаӡам архивтә документқәа шьаҭанкыла иқәыццышәаауа.
Sputnik
АҞӘА, жьҭаара 25 - Sputnik, Сариа Кәарацхьелиаԥҳа. Аԥсны аҳәынҭқарратә архиви Аԥсуа ҭҵаарадырратә институти рыближьҭеи 30 шықәса аҵра иазкны Аҟәа жьҭаара 25 рзы имҩаԥысит астол гьыжь.

Аԥсуа ҭҵаарадырратә институт адиректор Арда Ашәба иазгәеиҭеит Аҳәынҭархиви аинститути рыҟамзаара Аԥсны аҭҵаарадырра знапы алаку зегьы еицырзеиԥшу, ӷьара зықәӡам хәраны ишыҟоу.

“Абызшәеи, алитературеи, аҭоурыхи ринститут абылра машәырны иҟамлаӡеит. Ари ихықәкылатәыз актын. Еицырдыруа аԥсуа ҵарауаҩ Шьалуа Иналиԥа еиҭеиҳәон ақырҭуа гвардееццәа рхылаԥшрала иусумҭақәа алигарц дышрыҳәоз, аха мап шицәыркыз. Аҳәынҭқарратә архив ахыбра ааигәара инхоз ауаа аибашьра ашьҭахь еиҭарҳәон амца арцәара рыҽшазыршәоз, аха ақырҭцәа хысуа урҭ уахь ишынармышьҭуаз. Уи азы шьақәырӷәӷәгак шсымамгьы агәра ганы сыҟоуп ақырҭцәа заанаҵы аҵакы змаз адокументқәа шдәылыргахьаз архив аҟынтәгьы аинститут аҟынтәгьы. Урҭ рхымҩаԥгашьа усеиԥш унарбоит", - ҳәа иҳәеит Ашәба.
Ашәба иажәақәа рыла Аԥсуа ҭҵаарадырратә институт анбылуаз иалаблит зқьыла аҭоурых, археологиа, афольклор ирызкыз адокументқәа, аҭыжьра иазырхиаз аԥсуа ҵарауаа русумҭақәа. Ара иҟан аҵарауаа Олег Бӷажәбеи Иури Воронови рыԥшаамҭа артефактқәагьы.
Аԥсны
"Адунеи ҳазымдырырц рҭахын": Аԥсуаҭҵааратә институти Аҳәынҭархиви рближьҭеи 31 шықәса ҵит
“Иури Николаи-иԥа Воронови сареи ҳкабинет аҿы жәашықәса рыҩнуҵҟа имҩаԥаагоз аԥшаарақәа рҟынтә аматериалқәа шьҭан. Аԥхьа амузеи арҭ артефактқәа аднакылон, аха нас агарҭа рмоуа ианыҟала акабинет аҿы ишьҭаҵаны иҳаман. Зегьы еилаблит", - ҳәа еиҭеиҳәеит апрофессор Бӷажәба.
Иара иажәақәа рыла архиви Д. Гәлиа ихьӡ зхыз аинститути рбылра вандализмуп.
“Артемида лбааш зыблыз Герострат дугәаладыршәоит ақырҭцәа. Ара иблыз аматериалқәа Аԥсны азы аҵак ду рыман. Иҟан ҳара ҳҿи Ленин ихьӡ зху абиблиотекаҿи мацара иҟаз аҭыжьымҭақәа. Уа иҟан археолог Соловьев Аԥсуа ҭӡамц ду иазкны иҟаз иҩымҭа, афольклор, археологиа, аҭоурых ирызкыз аусумҭақәа. Аԥсуа ҭҵаарадырреи акультуреи ааха ду рыҭан. Ари хашҭра ақәымзароуп", - ҳәа иҳәеит Бӷажәба.
Аԥсны
Изеиԥшрахозеи Лакоба иҩны амузеи аиҭашьақәыргылара ашьҭахь
Аҳәынҭархив адиректор Роман Ӷәынџьиа иҳәеит архив аҿы иҟаз, еиҳа зыхә ҳаракыз аматериалқәа аибашьра иалагаанӡа рфотоҭыхымҭақәа архив ааигәара игылаз ауахәама хәыҷ аҿы ишышьҭаҵаз. Аибашьра ашьҭахь урҭ ԥшаан, аха реилкаара залмыршахеит иахәҭаз амыругақәа рыҟамзааразы.
Шықәсқәак раԥхьа Женеватәи аиҿцәажәарақәа рҿы ицәырган Аԥсны архив аиҭашьақәыргылара азҵаара. Иалаган арҭ аматериалқәеи афотоплионкақәеи ршифрркра.
Жьҭаара 22, 1992 шықәсазы ақырҭуа ар Аԥсны аҳәынҭқарратә архиви Аԥснытәи аҭҵаарадырратә институти рыблит, зқьыла хәызмаӡам архивтә документқәа шьаҭанкыла иқәыццышәаауа. Ақырҭуа ар ари румҭа еиқәаҵәа иахьа уажәраанӡагьы иахәҭоу ахәшьара аҭам.
Архив анырбылуаз 673 фонд рҿы ишьҭан 176 343 усумҭа. Амца иалаблит 160 нызқь. Иаанхаз 10% роуп. Иара убасҵәҟьа амца иалаблын аԥсуа ҵарауаа русумҭақәагьы.
Аԥсны
Акультура аминистрра Аԥсны аҭоурых иазку амедиа-проект аусура иаланаргоит