Аԥсны

Sputnik амчыбжь: абиуџьет ҿыц, Донбасс азы аҳамҭа

Аинформацитә маҵзура Sputnik Аԥсны иазнархиеит ԥхынҷкәын 12-18 рыҩнуҵҟа имҩаԥысыз иалкаау ажәабжьқәа реизга.
Sputnik
Иаҳхысыз амчыбжь аза Аԥсны Апарламент актәи аԥхьарала иаднакылеит 2023 шықәсазтәи абиуџьет апроект, Ашықәсҿыцаз Донбассҟа амҩа иқәҵоуп агуманитартә цхыраара, афастфуд абзиабаҩцәа Аԥсны афраншиза аиура агәахәара ду рнаҭеит.
Sputnik

Ареспубликатә биуџьет

Ԥхынҷкәын 13 рзы имҩаԥсыз Аԥсны Апарламент аилатәараҟны 2023 шықәсазтәи ареспубликатә биуџьет рыдыркылеит актәи аԥхьарала.
2023 шықәсазтәи ареспубликатә биуџьет азеиԥш хашәала 9,6 миллиард мааҭ ыҟоуп.
Уи аҟынтәи Аԥсны асоциал-економикатә ҿиаразы урыстәылатәи афинанстә цхыраара - 734 689 миллион мааҭ, 2023-2025 шықәсқәа рызтәи Аинвестпрограммала ацхыраара - 1,215 миллиард мааҭ, 2023-2025 шықәсқәа рызтәи Аԥсны асоциал-економикатә ҿиараз аҳәынҭқарратә цхыраара - 180 миллион мааҭ.
2023 шықәсазы ареспубликатә биуџьет аныхрақәа рзы 11,3 миллиард мааҭ шьақәдырӷәӷәеит.

Иҿыцу азона ҷыдақәа

Ԥхынҷкәын 13 рзы Аԥсны Жәлар реизара "Аԥсны Аҳәынҭқарра азакәан "Аекономикатә зона ҷыдақәа рзы" азакәан апроект аԥсахрақәа аланагалеит.
Апреокт ишазԥхьагәанаҭо ала иаԥҵахар ҟалоит аалыҵ ҳарак, аконкуренциа зырҿио ақыҭанхамҩатә ааглыхрақәа раԥҵааразы.

Ашықәсҿыцаз амандарина

Ашықәс ҿыц аламҭалазы Аԥсны ауааԥсыра шә-тоннак амандарина еидыркылеит ДЖәР, ЛЖәР, Херсонтәии Запорожтәии аобластқәеи рыҟны инхо ахәыҷқәа рзы.
Аԥсны
Аԥсны шә-тоннак амандарина урыстәылатәи арегион ҿыцқәа рышҟа идәықәнаҵеит
ДЖәР, ЛЖәР, Херсонтәии Запорожтәии аобластқәеи руааԥсыра рзы агуманитартә цхыраара аизгара еиҿкаан Аԥсны ахада Аслан Бжьаниа инапынҵала.
Аидара зго амашьынақәа Аҟәантәи амҩа иқәлеит ԥхынҷкәын 16-17 руыха. Амандарина раԥхьатәи ахәҭа Донбасс иҟалоит пхынҷкәын 19 рзы.
Агуманитартә еидара арегионқәа рахь иназго напхгара риҭоит Аԥсны АҶА аиҳабы Лев Кәыҵниа.

30 шықәса ҵит Лаҭатәи арыцҳара ҟалеижьҭеи

Лаҭатәи арыцҳара иалаӡыз ргәалашәара иазкыз ауснагӡатәқәа мҩаԥысит ԥхынҷкәын 14 рзы. Аусмҩаԥгатә иалахәын Аԥсны ахада Аслан Бжьаниа, уи ихаҭыԥуаҩ Бадра Гәынба, аиҳабыра рлахәылацәа, Апарламенти араионтә еизарақәеи рдепутатцәа, ақалақьқәеи араионқәеи рхадацәа, иҭахаз аибашьцәа ранацәа, ауаажәларра.
Ашьха қыҭа Лаҭа иахьаҵанакуаз, ԥхынҷкәын 14, 1992 шықәсазы Қырҭтәылатәи архәҭақәа иҭадырхеит 87-ҩык ахҵәацәа зықәтәаз амацәаз иҭакыз Тҟәарчал ақалақь аҟынтәи Гәдоуҭаҟа иԥырыз авертолиот. Мчыбжьык ашьҭахь ауп ианаларшаха урҭ рыԥсыбаҩқәа Гәдоуҭаҟа раагара, анышә иамадоуп Осман Гәынба ихьӡ зху Гәдоуҭатәи апарк аҿы.

Аҭаацәарақәа рыцхраара

Абылтәы еилахәыра "Апсны-Ойл" Аҟәа инхо ҩынҩажәа ҭаацәара асоциалтә хсаалагақәа рнаҭеит.
Ахсаалагақәа змоу алшара роуеит ахатәы хәԥсала мызкы 150 литра абензин АИ-92 абылтәыҭаҭәарҭақәа "Подорожник" аҟны аахәара.
Асоциалтә проект "Апсны-Ойл" Аԥсны аџьеи асоциалтә еиқәыршәареи рминистрра иацымҩаԥнагоит. Апрограмма аҳәаақәа ирҭагӡаны 150 ҭаацәара Очамчыреи Гәдоуҭеи араионқәа рҿы, Тҟәарчали Аҟәеи ақалақьқәа рҟни ацхыраара рыҭахоит. Уи азы аҭаацәарақәа рыхшара рхыԥхьаӡареи амашьына рымазаареи иазхьаԥшуеит.
Асоциалтә хсаалагақәа рыла абылтәҭаҭәарҭақәа "Подорожник" аҟны алимит аҳәаа иҭагӡаны ахәԥса акыр еиҵоуп аҭиратә рбага аасҭа.

Анефҭаалыҵқәа рхышәаҵышәа

Аԥсни Урыстәылеи ишьақәдырӷәӷәеит 2023 шықәсазы Аԥсныҟа баџьда абылтәы шаҟа аарышьҭуа.
Аиқәшаҳаҭра инақәыршәаны 2022 шықәсазы Аԥсныҟа иаашьҭхоит: амашьыназ абылтәы 95 – 46 000 тонна; Амашьыназ абылтәы 95 иацны, аха 98 еиҵамкәа – 13 000 тонна; адизельтә былтәы – 20 000 тонна; анефҭтә битум – 7 000 тонна.

Аԥеиԥш хаа

"Вкусно - и точка" аԥснытәи аџьармыкьахь ааира аҽазнашәоит ҳәа аанацҳауеит РИА Новости ԥхынҷкәын 12 рзы, аилахәыра аԥшәма Александр Говор иажәақәа шьаҭас иааганы.
Ԥхынҷкәын 13 рзы Урыстәыла иҟоу Аԥсны ахәаахәҭратә хаҭарнак Олег Барцыц иҳәеит аилахәыра "Вкусно - и точка" ақьафурҭақәа Аԥсны иаартхоит 2023 шықәсазы, афраншиза аахәоуп ҳәа.

Амузыкатә дебиут

"Аpsny-Star" ахь алԥшаарақәа ирылагеит Ражьден Гәымба ихьӡ зху Аԥснытәи аҳәынҭқарратә филармониаҿ аԥшьаша, ԥхынҷкәын 15 рзы.
"Аpsny-Star" ахь алԥшаарақәа инарықәыршәаны иалахәхар зҭаху қәрала 16 шықәса иреиҵамзароуп, ашәак рҳәароуп. Аицлабра ажиури иалахәуп акомпозитор Анри Гәымба, апроект апродиусерцәа Роланд Бганбеи Ҭемыр Аршбеи.
Аицлабра х-сезонкны еихшоуп, шықәсык инацны ицоит, 15-15 ҩык сезонцыԥхьаӡа иқәгылоит. "Аpsny-Star"аԥхьатәи аконцерт мҩаԥгахоит 2023 шықәса жәабранмзазы. Апроект аҟны аиааира зго аԥхьахә ҳасабла Гнесинаа рыхьӡ зху амузыкатә академиа аҿы хәыдаԥсада аҵараз алшара иоуеит. Уи адагьы амузыкатә проект алахәылацәа рзы Аԥсни уи анҭыҵынтәи иааԥхьахо аҟазауаа аҟазаратә классқәа мҩаԥыргалоит. Уи асоциалтә ҳақәа рыла иддырбалоит.

Аҟазара аамҭа

Аҟәа Асахьаҭыхыҩцәа Реидгыла рцәыргақәҵатә зал хадаҟны иаатит Аԥсуа сахьаҭыхыҩ, асценограф, аҟазаҭҵааҩы Александр Шервашиӡе-Чачба диижьҭеи 155 шықәса аҵра иазку ацәыргақәҵа.
Уаҟа ицәыргоуп Александр Чачба иусумҭақәа 80 инареиҳаны. Иара убас, асахьаҭыхыҩ Александриатәии Мариитәии атеатрқәа рыҟны декораторс аус аниуаз иаԥиҵаз адекорациақәеи акостиумқәа рескизқәеи.
Урҭ рнаҩсгьы аҭааҩцәа ирбар рылшоит уи аамҭа иаҵанакуаз асахьаҭыхыҩцәа рпотретқәа - арежиссиор, адраматург Николаи Евреинов, актрисацәа Наталиа Бутковскаиа, Клодин Биссон уҳәа аӡәырҩы.
Ацәыргақәҵаҿ ихадоу аҭыԥ аанакылеит асахьаҭыхыҩ Франциа амилаҭтә сахьаҭыхыҩцәа реилазаара дызхаларҵаз - автопортрет.
Аԥсны
Аҟәа иаатит Алеқсандр Чачба диижьҭеи 155 шықәса аҵра иазку ацәыргақәҵа

Ахәыҷқәа рзы Аконституциа

Аԥсны иҭрыжьит ахәыҷқәа рзы Аконституциа. Ашәҟәы аҭыжьра лаԥшьгамҭоуп Аконституциатә ӡбарҭа аиҳабы Лиудмила Хоџьашьвили.
Ашәҟәазы аиллиустрациақәа аԥырҵеит ахәыҷтәы ҟазаратә центри арт-студиеи рҵаҩцәа. Асеиԥш ашәҟәы аҩычара азырхоуп аудиториа хада – ахәыҷқәа аинтерес рызцәыргара. Зынӡа иҭыжьуп ҩ-нызқь цыра.
Аконституциатә ӡбарҭа аӡбаҩ Диана Ԥлиаԥҳа лажәақәа рыла, асиужетқәа ашколхәыҷқәа иддырдыруеит аҳәынҭқарра закәу, уи атәылауаа зинқәаси хақәиҭрақәаси ирымоу, амчра ахырхарҭа хадақәа – анагӡаратә, азакәанԥҵаратә, аӡбарҭатә аус шыруа.

Амчыбжь аиааирақәа

Галтәи ахореографиатә ансамбль "Самырзаҟан" аԥхьахәтә ҭыԥқәа ааннакылеит Москвеи Санкт-Петербурги имҩаԥысуаз акәашаратә фестивальқәа рыҟны. Санкт-Петербург имҩаԥысуаз урыстәылазегьтәи афестиваль "Движение вверх" аҟны ансамбль Гран-при иаԥсахеит аԥсуа кәашаразы, ҩ-дипломк актәи аҩаӡара - албан кәашареи ашьхаруа кәашареи рзы. Москва жәларбжьаратәи афестиваль "Диагональ" аҟны аԥснытәи акәашаҩцәа ҩ-дипломк роуит "Жәлар рхореографиа" азы, иара убас албанцәа рыкәашаразы Гран-при иаԥсахеит.
2022 шықәсазы ақыҭа командақәа рыбжьара ашьапылампыл азы Аԥсны иачемпионцәахеит Ҷлоутәи акоманда.
Аҵыхәтәантәи аицлабраҿы ажәеизатәи атур аҟны еиқәшәеит Ҷлоуи Уарчеи акомандақәа. Аиԥылара хыркәшахеит 1:1 ҳәа, уи алагьы Уарчаа аҩбатәи аҭып ааныркылеит.
Аԥсны
Ихыркәшоуп ақыҭа командақәа рыбжьара ашьапылампыл азы Аԥсны ачемпионат
"Динамо-08" Аҟәа аиааира агеит Аԥсны зҽаԥсазтәыз азыҟаҵаҩ Иури Мирошников игәалашәараз имҩаԥысуаз ашьапылампыл азы Жәларбжьаратәи аицлабраҟны.
Афинал аҟны изцыхәмаруаз акоманда "Судак" 2:0 ҳәа иаиааит. Ахԥатәи аҭыԥ иаԥсахеит "Динамо-07" Аҟәа.