"Ажәҵыс еиԥш игәырӷьаҿҳәашаха": иҭыҵит ажурнал "Алашара" аиубилеитә номер

Ажурнал "Алашара" сынтәатәи 5-тәи аномер - иубилеитә номеруп, ажурнал "Алашара" 70 шықәса ахыҵра иазкуп.

Ажурнал аатуеит Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Зураб-иԥа Гәынба идныҳәалара ала. Уаҟа иаҳәоит:

"Аԥсны алитературатә журнал "Алашара" 70 шықәса ахыҵит. Ари ҳлитературеи ҳкультуреи рҭоурых аҟны епохак зҵазкуа рыцхәуп.

Ажурнал анаԥҵаз инаркны иахьауажәраанӡа ҳажәлар рдоуҳамҩа иахаҿырбаганы иҟоуп. Уи адаҟьақәа рыҟны аԥхьанатә аахыс акьыԥхь рбоит аԥсуа литература ауасхыршьҭаҵаҩ Дырмит Гәлиа инаиркны аамҭа ҿыц ицәырнагаз абаҩхатәра уаа рырҿиамҭақәа рҟынӡа.

Ҳаҭыр зқәу ажурнал "Алашара" аредакциа аусзуҩцәа, иааиԥмырҟьаӡакәа уаҟа икьыԥхьуа ашәҟәыҩҩцәа, аҵарауаа! Гәык-ԥсыкала ишәыдысныҳәалоит иҳазгәакьоу ажурнал 70 шықәса ахыҵра аиубилеи! Ишәзеиӷьасшьоит арҿиаратә еихьӡара ҿыцқәа, аԥсуа ԥхьаҩ дыззыԥшу арҿиаратә лыԥшаахқәа еснагь ишәымпыҵыҵлааит! Ԥсуа ҩнаҭацыԥхьаӡа иагымзааит "Алашара" ашәахәақәа!"

Ааи, иахьа иҟоуп аинтернет, ажурнал "Алашара" аномерқәа 2013 шықәса раахыс иҭыҵхьоу зегьы Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа реидгыла асаит аҿы уаԥхьартә еиҿкаауп. Убри асаит аԥҵараҿы, ажурналқәеи агазеҭқәеи уахь рҭагаларазы аџьабаа дуӡӡа ибеит Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла аиҳабы Вахтанг Аԥҳазоу.

Уи ирлас-ырласны зхы иазырхәо еилыркаауеит шаҟа ицхыраагӡа дуу. Иара аҿар аԥхьоит, ҳара излаабо ала, еиҳарак астудентцәа даара рхы иадырхәоит, аха ҳара иҳамоуп аԥхьаҩцәа 50 шықәса инареиҳаны изхыҵуа, урҭ иахьа аинтернет иҭаӡам, ус анакәха, урҭ ргәалашәараҿы мацара акәхоит иахьаанхо ԥаса игәырӷьаҵәа изыԥхьоз ажурнал.

Дарбан аԥсыуазаалакгьы, маҷк иадамзаргьы, синтеллигентуп ҳәа зхы зыԥхьаӡо, хымԥада дырмыԥхьацкәа аушам 1955 шықәса раахыс "Алашара" ианылахьоу иналукааша абарҭ ҳашәҟәыҩҩцәа рырҿиамҭақәа: Баграт Шьынқәба, Анатоли Аџьынџьал, Иван Ҭарба, Ҷиҷико Џьонуа, Кьыршьал Чачхалиа, Алықьса Џьонуа, Мушьни Миқаиа, Гьаргь Гәыблиа, Платон Бебиа, Борис Гәыргәлиа, Нели Ҭарԥҳа, Терент Ҷаниа, Мушьни Лашәриа, Никәала Кәыҵниа, Кәасҭа Гьерхьелиа, Шамиль Ԥлиа, Сарион Ҭаркьыл, Таиф Аџьба, Витали Амаршьан, Владимир Аҵнариа, Рушьбеи Смыр, Геннади Аламиа, Владимир Занҭариа, Владимир Ахьиба, Рауль Лашәриа, Инна Аҳашԥҳа, Вахтанг Аԥҳазоу, Витали Ҷыҭанаа, Даур Занҭариа, Валентин Кәаӷәаниа, Енвер Ажьиба, Сергеи Агындиа, Гәында Сақаниаԥҳа, Гәында Кәыҵниаԥҳа, Саида Делԥҳа, Инна Ҳаџьымԥҳа рлирикатә жәеинраалақәа.

Ажурнал аҿы иахьа ҳазхыҽхәо ҳапрозаикцәа дуқәа шамахак иналукааша рпрозатә ҩымҭақәа кьыԥхьын. Урҭ арҿиамҭақәа зегьы реиқәыԥхьаӡара ара иаҭыԥым, аха иааҳгоит дара авторцәа рыхьӡқәа: Алықьса Гогәуа, Алықьса Џьениа, Шьалодиа Аџьынџьал, Шоҭа Ҷкадуа, Џьума Аҳәба, Гьаргь Гәыблиа, Нели Ҭарԥҳа, Анатоли Возба, Никәала Ҳашыг, Никәала Кәыҵниа, Витали Амаршьан, Анзор Мықәба, Даур Занҭариа, Даур Наҷҟьебиа.

Ҳара, даҽазныкгьы иазгәасҭоит, уаҩҵас ацәыргашьа, ҳажәлар рыларҵәашьа иахьынӡахәҭоу ҳақәшәом акәымзар, алитература ду ҳамоуп. Ҳара ҳаҟара зхыԥхьаӡара рацәам амилаҭ адунеи аҿы иузыԥшааӡом абас иҟоу ашәҟәыҩҩцәа бзиақәа рацәаҩны измоу. Ус анакәха, ҳара иахьа даара ҳрықәгәыӷуеит иреиҳау ҳҵараиурҭақәа, алитераторцәа ҿарацәа ҳзызааӡо ҳуниверситет (амала, даара улахь еиқәнаҵартә иҟоуп сынтәа афилологиатә факультет ахь аҵаразы жәаҩык рыда ахьымнеиз), ҳҵарауаа, ҳрықәгәыӷуеит ҳаԥсуа телехәаԥшреи ҳрадиои ҳлитература аӡыргаразы ирылшо зегьы ҟарҵап ҳәа.

Ҳаԥсуа культураҿы даара акраанагоит ҳаԥсуа доуҳаи ҳатрадициақәеи реиқәырхара, ҳбыргцәа бзиақәа рҟәыш ажәа. Ажурнал абри аномер аҿы иануп Аԥсны Абыргцәа рхеидкыла аиҳабы Аполлон Думаа иҟаиҵаз адныҳәалара. Абраҟа иааҳгоит уи ахәҭак:

"Аԥсны Абыргцәа рхеидкыла гәык-ԥсыкала ишәыдаҳныҳәалоит ажурнал "Алашара" аиубилеи – 70 шықәса ахыҵра.

Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла алитература аус аҿы иҟанаҵахьоу даараӡа ирацәоуп. Амилаҭ рхаҿра аазырԥшуа, егьырҭ ажәларқәа изларылукаауа, ишдыру еиԥш, алитературеи акультуреи рыла ауп. Ҳжурнал "Алашара" еснагь ианыԥшуан аԥсуа жәлар рхаҿра, рааӡара, егьырҭ ажәларқәа изларылукаауа аҟазшьақәа.

Аԥсны жәлар рпоет, аԥсуа литература ашьаҭаркҩы Д. И. Гәлиа иаахыс, алитературатә хәышҭаара ҿымцәаауа еиҵагылеит ашәҟәыҩҩцәа рабиԥарақәа жәпакы. Иахьагьы иҳамоуп злитературатә ҟазара даараӡа иҳараку ашәҟәыҩҩцәа ҿарацәа. Аԥсуа шәҟәыҩҩцәа шәыбзоурала адунеи зегьы ҳадыруа ҳҟалахьеит, амилаҭ дуқәа рлитература иааваҟәыло иҟоуп ҳара ҳмилаҭ литературагьы. Ҳарҭ аԥсуаа зегьы ҳгәы шәыладууп, аринахысгьы ишәзеиӷьаҳшьоит аихьӡара дуқәа.

Нагӡара ақәзааит Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа Реидгыла!

Шьардаамҭа Аԥсынра!"

Ажурнал "Алашара" аредакциа аҩнуҵҟа иааӡеит, наҟ-наҟгьы ҳлитературазы ихьӡырҳәаганы иҟалеит ҳашәҟәыҩҩцәа рацәаҩны.

Иара убасгьы иазгәаҭатәуп, 1955 шықәсазы 1-тәи аномер аҭыҵра ианалага инаркны редакторцәа хадақәас еиуеиԥшым ашықәсқәа рза аус зуаз ҳашәҟәыҩҩцәа: 1955–1956 шш. – Мушьни Аҳашба, 1956–1966 шш. – Алықьса Џьонуа, 1966–1975 шш. – Ҷиҷико Џьонуа, 1975–1978 шш. – Алықьса Џьениа, 1978–1984 шш. – Гьаргь Гәыблиа, 1984–2004 шш. – Никәала Кәыҵниа, 2004 шықәса инаркны иахьа уажәраанӡа - арҭ ацәаҳәақәа равтор Анатоли Лагәлаа.

Абраҟа зегьы рыхьӡқәа аҳәара даара иуадаҩуп, зхы-зыԥсы ақәҵаны, зус даара бзиа ибаҵәҟьаны аус зуаз еиуеиԥшым ашықәсқәа рзы аредакциа аусзуҩцәа. Ара иумҳәар ауам зхатәы рҿиамҭақәагьы зыҩуаз, аредакциа аусгьы назыгӡоз, аредакциа аҩнуҵҟа аусура мацара акәымкәа, аредколлегиагьы иалаз, уантә аредакциа аусура ацхыраара ӷәӷәа азҭоз. Урҭ иреиуоуп: Гьаргь Ӡиӡариа, Алықьса Лашәриа, Баграт Шьынқәба, Алықьса Џьениа, Артур Аншба, Алықьса Гогәуа, Гьаргь Гәыблиа, Шоҭа Салаҟаиа, Мушьни Миқаиа, Мушьни Лашәриа, Никәала Кәыҵниа, Витали Амаршьан, Џьума Аҳәба, Борис Гәыргәлиа, Сарион Ҭаркьыл, Алықьса Аргәын, Платон Бебиа, Руслан Қапба, Никәала Ҳашыг, Рауль Лашәриа, Геннади Аламиа, Виачеслав Бигәаа.

Ажурнал абри аномер даара ибеиоуп ҳаԥсуа литература иаланагалахьоу арҿиамҭақәа рыла. Араҟа иуԥылоит Дырмит Гәлиеи, Самсон Ҷанбеи, Гьаргь Чачбеи, Иуа Коӷониеи, Леонти Лабахәуеи, Омар Бигәааи, Қьаазым Агәмааи, Иван Папасқьыри рырҿиамҭақәа инадыркны, иахьа зыԥсы ҭаны аӷьараҳәа иҳалагылоу, аҩымҭа хатәрақәа знапы рылаку Геннади Аламиеи, Денис Чачхалиеи, Владимир Занҭариеи, Даур Наҷҟьебиеи, Енвер Ажьибеи, Вахтанг Аԥҳазоуи, Гәында Кәыҵниаԥҳаи, Гунда Сақаниеи, Заира Ҭҳаиҵыҟәи рҟынӡа.

Ари аиубилеитә номер аҿы ирацәоуп апрозеи апоезиеи ҳаԥсуа литература иаланагалахьоу иреиӷьӡоу арҿиамҭақәа. Араҟа иҟоуп ахатәрақәа реиԥш уаҵәтәи ҳлитература аԥеиԥш знапы иану ҳҿар. Урҭ иреиуоуп: Алхас Чхамалиа, Џьамбул Инџьгиа, Дырмит Габалиа, Каролина Быҭәԥҳа, Алина Жьиԥҳа, Альбина Анқәабԥҳа, Адгәыр Гәынба, Абзагә Аҟалӷьба, Аинар Ҷыҭанаа.

Иара убасгьы аҿар рахь уиеигәырӷьаны иӡбахә уҳәартә дыҟоуп адунеитә литератураҿы иреиӷьӡоу аҩымҭақәа аԥсшәахь реиҭагара зҽазызкуа Аслан Занҭариа.

Ажурнал "Алашара" 5-тәи аиубилеитә номер ахцәажәара хҳаркәшоит ҳлитератураҿы даараӡа ҳзықәгәыӷуа акритик-ҿа Инал Гыцба ҳжурнал 70-шықәса ахыҵраз иҟаиҵаз адныҳәалара ала:

"Атрадициа ду змоу апериодикатә ҭыжьымҭа "Алашара" 70 шықәса ахыҵра, ҳәарада, ныҳәа дууп ҳауаажәлар рзы, ҷыдала ҳарҿиаратә интеллигенциа рзы.

Ишдыру еиԥш, уи ашьақәгылараҿы ианысит имариамыз амҩа. Иахьа, "Алашара" – ҳпоетцәа, ҳашәҟәыҩҩцәа рырҿиамҭақәеи, ҳҵарауаа русумҭақәеи, рыԥсҭазаареи астенограмма еиԥш иаҳзеиҭазҳәо документхеит, баҟахеит.

Зыӡбахә ҳамоу аҭыжьымҭа, абаҩхатәра злоу аҿарацәа рзы иҷыдоу аҭыԥ ааннакылоит. Уи, амҩахәасҭа аҟнытә амҩаду ахь ицәырызго лашароуп. Рнапы иҵырхуа аҩымҭақәа араҟа акьыԥхь анырбалак, ирызнарҵысуа ацәанырра-емоциатә мчхара – жәҩангәашәԥхьара ирзаҩызоуп. Саргьы хаҭала пату сзақәуп!

Хәы змаӡам рџьабаа азы иҭабуп ҳәа раҳәо, аредакциа аусзуҩцәа, аредколлегиа гәык-ԥсык ала ирыдысныҳәалоит! Еснагь дара рахь имҩахыҵлааит аҩымҭа ҿыцқәа, ажәҵыс еиԥш игәырӷьаҿҳәашаха!!!"