https://sputnik-abkhazia.info/20250706/agalasharaei-aiagaei-azhurnal-alashara-akhati-anomer-akhaa-1055730085.html
Агәалашәарақәеи аиҭагақәеи: Ажурнал "Алашара" ахԥатәи аномер ахҳәаа
Агәалашәарақәеи аиҭагақәеи: Ажурнал "Алашара" ахԥатәи аномер ахҳәаа
Sputnik Аҧсны
Ажуранал "Алашара" аредактор хада Анатоли Лагәлаа иахьа инарҭбаан дазааҭгылоит ажурнал ахԥатәи аномер ахҳәаа. 06.07.2025, Sputnik Аҧсны
2025-07-06T19:15+0300
2025-07-06T19:15+0300
2025-07-10T17:32+0300
аԥсны
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e9/07/06/1055777186_0:44:801:494_1920x0_80_0_0_66a9972fdb3b3a42ce43979508b60719.jpg
Ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер аатуеит апоет-аҵарауаҩ Борис Гәыргәлиа диижьҭеи 90 шықәса аҵра иазку аредакциатә статиа ала. Иазгәаҭатәуп, Борис Гәыргәлиа 40 шықәса ажурнал аредколлегиа дшалаз, иреиӷьӡоу ирҿиамҭақәа зегьы ажурнал адаҟьақәа ишырнылахьаз хаз шәҟәқәаны аԥхьаҩцәа рнапаҿы ироуаанӡа. Иара даара ихатә принцип шимаз, аԥсуара еилазго, ҳбызшәа зырхәанчо, ҳмилаҭ ирԥырхагоу зегьы гәышԥыла дшырҿагылоз. Убри ауп ажурнал иану астатиагьы иаҳәо, абраҟа иааҳгоит уи ахәҭак аазыркьаҿны:"Б. А. Гәыргәлиа шьарда илиршеит алитератураҭҵаара аусхк аҟны. Аха, ҳәарада, уи мацара акәмызт иара дызлашаз. Зегь раԥхьаӡагьы Б. А. Гәыргәлиа дпоетын, инапы иҵыҵит еицырдыруа иҟалаз апоезиатә рҿиамҭақәа еидызкыло ашәҟәқәа жәпакы: "Ахрақәа" (1978), "Адгьыл гәакьа" (1980), "Аамҭа" (1985), "Ахьаа" (1996), "Сыгәҭыхақәа" (2000), "Сылҩаҵә ахьҩеиуа" (2003) уҳәа убас ирацәаны. Ипоезиаҿы аԥыжәара змоу жанруп аграждантә, мамзаргьы апатриоттә лирика. Уаҟа тема хадақәаны ицәырҵуеит: Аԥсынра алахьынҵа, уи иахҭнагахьоу амыҟәмабарақәа рызхәыцра, уаҵәтәи аԥеиԥш лаша азгәышьра; аԥсадгьыл зхы ахҭнызҵахьоу аҵеицәа рфырхаҵара азышәаҳәара, рыхьӡ акамыршәра. Апоет изы гәадуран даԥсыуан Аԥсны дахьиз, иреиҳаӡоу малны иԥхьаӡон ихатәы бызшәа – аԥсшәа.Адунеи сара сзынАԥсноуп ахы ахьакуа,Абызшәақәа рсапатАԥсшәоуп иаазыртуа…Сара сиит Аԥсны,Аԥсыуак иҩны.Адунеи саԥаныСҟалароуп сыҩны…Абас иҩуеит иара иажәеинраалак аҟны. Ахатәы бызшәа аиқәырхара азҵаатәы акырынтә дазыхынҳәуеит апоет. Убри аганахьала иажәеинраала "Ахатәы бызшәа" аԥсшәа иагимнуп ҳәа иԥхьаӡатәуп".Б. А. Гәыргәлиа ипоезиатә ажәарҿиараҿы инеиҵыху аҭыԥ ааннакылоит Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра атема иазку апоезиатә рҿиамҭақәа – ажәеинраалақәеи апоемақәеи. Аԥсуа дгьыл аиқәырхаразы аӷацәа ирҿагыланы еибашьуаз рхыԥхьаӡараҿы дыҟан иҷкәын Абзагә, фырхаҵарыла ихгьы ақәиҵеит. Аизгақәа "Ахьаа", "Сылҩаҵә ахьҩеиуа" зыхьӡны иҭыҵыз ишәҟәқәа иргәылалаз апоезиатә, апрозатә рҿиамҭақәа раӷьырак аибашьраҿ ҳажәлар ирхыргаз амыҟәмабарақәеи Аԥсны зхы ақәызҵаз аҵеицәеи ирыхьӡынҩылоуп.Б. А. Гәыргәлиа илитературатә, иҭҵаарадырратә усуреи иуаажәларратә ааԥсареи ахә ҳарак ақәырҵеит Аԥсны аиҳабыра, ианашьан акыр аҳамҭақәеи амедалқәеи, иара убас даԥсахеит "Ахьӡ-Аԥша" аорден II аҩаӡара".Ажурнал "Алашара" сынтәатәи аномерқәа зегьы инарҭбааны ирныԥшуеит Аԥсны раԥхьатәи ахада Владислав Григори-иԥа Арӡынба диижьҭеи 80 шықәса аҵра. Ажурнал абри аномер аҿгьы иаҳкьыԥхьуеит Борис Гәыргәылиеи Аполлон Думааи ргәларшәарақәа.Абраҟа ишәзааҳгоит "Ҿыцәаара зқәым амцабз" захьӡу Борис Гәыргәлиа ииҩхьаз игәалашәарақәа рыхәҭак:"Ҵабыргуп, Владислав Григори-иԥа Арӡынба ҳажәлар раӷацәа, зегь раԥхьаӡа Шеварднаӡе ашьажәҩы днаргыланы, игәабзиара ҵыршәааит, 65 шықәса дшырҭагылаз иԥсҭазара далҵит, дҭахеит. Аха, аԥсуаҵас уихәаԥшуазар, Владислав Григори-иԥа Арӡынба аԥсышьа бзиа иоуит!.. Иԥсадгьыл Аԥсни ижәлар гәакьеи ихы рықәиҵеит, рхақәиҭтәра илиршеит, рҳәынҭқарра азхаҵара дахаанхеит. Зхы иақәиҭны иӷәӷәаӡа зыԥсадгьыл иқәгылоу ижәлар рнапы дықәыргыланы дшыркыз иԥсҭазара далҵит, дҭахеит иуаҩытәыҩсатә, ифырхаҵаратә уалԥшьа нагӡаны.Владислав Григори-иԥа Арӡынба иеиԥш иҟоу, ԥсра зқәым ауаҩы иҭахарагьы, ижәлар аӡәк иеиԥш еидызкыло хҭыс дуны иҟалар акәын, ус егьыҟалеит.Уимоу, егьырҭ ҳазҭаху ҳаиашьаратә жәларқәагьы еиднакылеит уи иҭахара. Ари ахшыҩҵак дырҵабыргуеит Владислав Григори-иԥа Арӡынба иԥсҭазара иалҵра згәы ҭнашьааз, згәырҩа арцәажәаз ауаа хатәрақәа рдоуҳамч ӷәӷәа.Иахьа Владислав Григори-иԥа Арӡынба иԥсыбаҩ амадахоит Аԥсны акамҳареи, амԥсреи, ахақәиҭреи, ҳажәлар рыԥсадгьыли дареи рфырхаҵара ирсимволхаз, иршьанахаз иқыҭа гәакьа – адунеи иадыруа Ешыра.Сара агәра ганы сыҟоуп, иара ианаамҭоу Слава ифырхаҵара, иҟәыӷара, иуаҩра иаԥсуара ираҭәоу абаҟа ҳаракқәа шыргылахо аибашьра аҭәагашоура иааирала иалҵыз Аԥсны аҳҭны-қалақь Аҟәа ашҭақәа иреиӷьӡоу, иреиҳау ашҭаҿы, Ешырагьы, ҳаԥсадгьыл егьырҭ ашҭа ԥшӡақәа жәпакы рҟынгьы, уимоу Аԥсны анҭыҵгьы. Амала урҭ абаҟақәа зегьы иреиҳауп, адунеи аӡамҩақәа иԥсаҟьаны ирынԥсалоу, ҳаԥсадгьыл иацәыӡны иҟоу аԥсуа мҳаџьырқәа рыгәқәа рыҟны Слава Арӡынба еиқәиҵаз, ҿыцәаара зқәым амцабз, ҳбаҟақәа зегьы рбаҟа – Аԥсны абзиабара амцабз… Уи амцабз ԥсра ақәӡам!.."Сынтәа диижьҭеи 75 шықәса ҵит, даара абаҩхатәра дуӡӡа змаз, Аԥсны Жәлар рпоет Рушьбеи Смыр. Ажурнал адаҟьақәа рҿы аԥхьаҩ иԥылоит апоет еицырдыруа иажәеинраалақәа рыхәҭак, иара убасгьы даара аинтерес дуӡӡа аҵоуп апоет иԥсҭазаара иалҵра шықәсқәак шагыз ибжьы ҭазҩыз, иахьа ҳара ҳҟынӡа уи атекст ссир акьыԥхь иазрыхианы иаазгаз аҵарауаҩ қәыԥш Саида Ҳаџьымԥҳа лыҿцәажәара. Ҳгәы иаанагоит, ҳаԥсуа жәлари ҳбызшәеи рлахьынҵа есымша иазхәыцуаз ҳарҿиаҩ ду иҿцәажәара даара зҿлымҳара бзиа азуны иаԥхьап ҳәа ҳаԥхьаҩцәа. Абраҟа иааҳгоит уи ахәҭак:"Ашьхақәа ирызку ахәыцрақәа"Ашьха ахаҳә урбылгьар ҟалаӡом – абжьы ахьынӡаго ишәиуеит ҳәа рыԥхьаӡоит. Ара уҽыхтны ажәҩан уаҵагылар ҟалаӡом – ацәгьара уақәнаршәоит, гәнаҳароуп ҳәа ирԥхьаӡоит. Ара ушәшәыр ҟалаӡом.Са сахьӡоума, сахьымӡоума, сыздырам, аха абарҭ ашьхақәа ншәыжьыр сҭахым. Абарҭ ашьхақәа рыбзиабара шәкыр, агәаӷь шәнаҭоит, афырхаҵара шәнаҭоит, шәарыцқьоит.Ашьха, иузгәамҭаӡакәа, ухымҩаԥгашьа, утәашьа-угылашьа аԥсахуеит. Убриаҟара уаԥсахуеит, убриаҟара даҽа уаҩны уҟанаҵоит, убриоуп изысҭаху сара абри ҳҿар зегьы маҷ-маҷ, маҷ-маҷ, еиҳараӡак аинтеллигенциа, абрахь ихьаԥшырц. Ус ианыҟамла, аинтеллигенциа ҳауӡом. Згәы иалсуа дҟалоу сыздырам, аха, иаҳҳәап, ауаҩы аҭҵаарадырра даҿуп, еилыскаауеит, алитература даҿуп, аха агәаӷь ыҟаӡам, аԥсы ыҟаӡам, ахаҵара ыҟаӡам.Шәазхәыц, иабаиуеи алирикатә ашәақәа? Алирика зегьы агаҿа ииуеит. Ахаҵарашәақәа рыззегьы абарҭ ҳашьхақәа рҿоуп иахьиз. Кьагәа иашәа абаии? Ҳаџьараҭ иашәа абаии? Иара Гәыдиса иашәа абаии? Ҳаибашьрақәа шәрызхәыц, Кьаразаа анцоз шьхала илбааит, иара уажәтәи ҳаибашьраан Гагра аныргоз шьхалагьы ицеит, арстәигьы ицеит. Аҟәа анаҳгоз ус акәӡами? Дара ҳацхраауеит. Ҳара ҳаҽрымаҳдаӡом. Дара рыла ҳаналагалак, аиааира ҳгоит.Ҳабацәа, ҳабдуцәа ахаҵара ҳәа аума рылан. Аҳәагьы рҟьон иахьаҭахыз, ахьымӡӷ азыҳәаны. Уажәы ахьымӡӷ хьымӡӷык еиԥш ҳахәаԥшӡом, фатәык еиԥш ҳахәаԥшуа ҳалагеит. Избан ҳабацәа ус изыҟаз, абра ишьҭыркаауаз ахаҵара акәын ирылаз. Абрахь ҳхы ҳархароуп. Абра ацқьара еиқәҳархароуп. Убасҟан, агәра ганы сыҟоуп, ҳлитературагьы ҽакала ишыҟало, иара изыҩуагьы игәаӷь ҽакала ишыҟало.Абарҭ асыԥсақәа рҿоуп агәаӷьра ахьыҟоу. Ҳажәлар абри агара игарҵыр, ҳажәлар абри агара игарҵуа иалагар, ҳагәаӷьрагьы ԥыхьеиԥш иҟалоит, ҳамаха-шьаха ԥыхьеиԥш иҟалоит."Абаҩхатәра бзиа змаз апоет Рауль Лашәриа иахьа иԥсы ҭаны дҳалагылазҭгьы 80 шықәса ихыҵуан. Уи иԥсҭазаара зегьы еибаха-еибафаран, ҭынч тәаха имаӡамызт дахьабиԥазаҵәыз азы, избанзар, уи ақыҭагьы дахьӡар акәын, ақалақь аҿгьы иҭаацәа ыҟан, иусурақәа ыҟан, хҩык ахәыҷқәа ааӡатәыс иман. Аха убарҭ зегьы акагьы дрызмырҟәрықәа, ҳаԥсуа доуҳатә литература иазынижьит ԥсра-ӡра зқәым ажәеинраалақәа, ашәҟәқәа. Абраҟа иаазгоит ажурнал абри аномер иану, даара узырхәыцуа апоет ифиласофиатә жәеинраалақәа руак:АшыцАбӷьҩеижьқәа қыџьқыџьуеит, ирыхьызшәа ашыӡ,Аԥхыӡ цәгьа изалымҵуа иалоуп дара.Аха ишгылац игылоуп, игылоуп ашыц,Ашҭаҿы ҭацара уа.Аҵаргьы ҷырҷыруа идырцәажәом адәы,Избом ашәахәа ссир иахьанӡа сзааӡаз...Сахьӡома, сахьӡома, сахьӡома сгәыхәтәы?Избоит абри азҵаара ҭакда ишынхаз...Исыԥхьоит сахьгылоу са сқәыԥшра абжьы,Хәыцрак сыцрыхоит сахьгылоу сара.Игылоуп ашыц иаҵәа ус еиқәышьшьы,Ашҭаҿы ҭацара уа!.."Алашара" аиҭага ҿыцқәа аҟәшаҿы иануп апоетесса Гәында Кәыҵниа аԥсшәахь ҟазарыла еиҭалгаз ажәеинраалақәа. Урҭ авторцәа иреиуоуп: Александр Пушкин, Расул Гамзатов, Анна Ахматова, Владимир Леонов, Марина Цветаева, Андреи Вознесенски, Андреи Дементиев, Владимир Маиаковски, Герги Иванов, Мухаддин Бемурзов.Иара убасгьы, ажурнал иануп Аԥсны акырынтә иаахьоу, зырҿиамҭақәа ҳаԥсуа ԥхьаҩцәа даара ибзианы ирдыруа, Ҟарачы-Черқьестәи поет қәыԥш Артур Кенчешаов иажәеинраалақәа. Уи аԥсшәахь еиҭеигеит Дырмит Габалиа.Аԥсуа жәлар даара пату дуӡӡа ақәырҵоит ҳџьынџьуаҩ, иахьа Ҭырқәтәыла инхо, Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла иалоу Маҳаинур Папԥҳа лышәҟәыҩҩреи, лҭоурыхтә ҭҵаамҭақәеи. Уи акырӡа лылшахьеит Омар Беигәаа илитературатәи иҭҵаарадырратәи рҿиамҭақәа рҭыжьраҿы, реиқәырхараҿы, иара убасгьы инарҭбаау инысымҩа аҩраҿы.Иахьа ҳарҭ зегьы бзиа еицаабо ҳашәҟәыҩҩы, ҳҵарауаҩ, ҳжурнал автор 75 шықәса лхыҵит. Убри аҳаҭыраз "Алашара" иакьыԥхьуеит автор лажәабжьқәа ҩба: "Каранафили", "Амарзакан, амарзакани". Урҭ ажәабжьқәа аҭырқәа шрифт ахьтә аԥсшәахь ииаганы, акьыԥхь иазирхиеит Леуан Лагәлаа.Иара убас, Ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер иануп аԥхьаҩ даара интересс икны дзыԥхьаша асахьаркыратәи аҭҵаарадырратәи усумҭақәа, апублицистикатә рҿиамҭақәа. Урҭ авторцәа иреиуоуп: Кәасҭа Герхелиа, Зураб Џьапуа, Владимир Занҭариа, Вахтанг Аԥҳазоу, Валентин Кәаӷәаниа, Лариса Макачааԥҳа, Мадона Ԥлиаԥҳа.Ҳаҭыр зқәу ҳаԥхьаҩцәа, ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер иаарласны Аԥсны араионқәа зегьы рҿы инагахоит. Ҳара агәра аагоит зкультуреи, злитературеи, зҭоурыхи ирызҿлымҳау зегьы ажурнал ишаԥхьо, уи ҭабара зқәым "аҵеиџь" рыԥсадгьыли рбызшәеи рыбзиабара шрыланааӡо, инаҿыхәар, ашьха ӡыхьеиԥш рыԥсы шыднаршьо, апсҭазаара еиҳагьы бзиа ирбо ишыҟанаҵо!..
https://sputnik-abkhazia.info/20240720/isadgyl-akhaa-igy-nablaauan-boris-gyrglia-igalashara-iazkny-1051659696.html
https://sputnik-abkhazia.info/20250514/vladislav-arynba-iazhei-iaamei-1045759768.html
https://sputnik-abkhazia.info/20250213/daa-bzhyk-map-ialaashom-ui-ibzhy-rushbei-smyr-diizhei-75-shysa-it-1053644346.html
https://sputnik-abkhazia.info/20250520/ganyla-isnyoit-asynra-apoet-raul-lashria-igalashara-iazkny-1054945767.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
Ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер аатуеит апоет-аҵарауаҩ Борис Гәыргәлиа диижьҭеи 90 шықәса аҵра иазку аредакциатә статиа ала. Иазгәаҭатәуп, Борис Гәыргәлиа 40 шықәса ажурнал аредколлегиа дшалаз, иреиӷьӡоу ирҿиамҭақәа зегьы ажурнал адаҟьақәа ишырнылахьаз хаз шәҟәқәаны аԥхьаҩцәа рнапаҿы ироуаанӡа. Иара даара ихатә принцип шимаз, аԥсуара еилазго, ҳбызшәа зырхәанчо, ҳмилаҭ ирԥырхагоу зегьы гәышԥыла дшырҿагылоз. Убри ауп ажурнал иану астатиагьы иаҳәо, абраҟа иааҳгоит уи ахәҭак аазыркьаҿны:
"Б. А. Гәыргәлиа шьарда илиршеит алитератураҭҵаара аусхк аҟны. Аха, ҳәарада, уи мацара акәмызт иара дызлашаз. Зегь раԥхьаӡагьы Б. А. Гәыргәлиа дпоетын, инапы иҵыҵит еицырдыруа иҟалаз апоезиатә рҿиамҭақәа еидызкыло ашәҟәқәа жәпакы: "Ахрақәа" (1978), "Адгьыл гәакьа" (1980), "Аамҭа" (1985), "Ахьаа" (1996), "Сыгәҭыхақәа" (2000), "Сылҩаҵә ахьҩеиуа" (2003) уҳәа убас ирацәаны. Ипоезиаҿы аԥыжәара змоу жанруп аграждантә, мамзаргьы апатриоттә лирика. Уаҟа тема хадақәаны ицәырҵуеит: Аԥсынра алахьынҵа, уи иахҭнагахьоу амыҟәмабарақәа рызхәыцра, уаҵәтәи аԥеиԥш лаша азгәышьра; аԥсадгьыл зхы ахҭнызҵахьоу аҵеицәа рфырхаҵара азышәаҳәара, рыхьӡ акамыршәра. Апоет изы гәадуран даԥсыуан Аԥсны дахьиз, иреиҳаӡоу малны иԥхьаӡон ихатәы бызшәа – аԥсшәа.
Абас иҩуеит иара иажәеинраалак аҟны. Ахатәы бызшәа аиқәырхара азҵаатәы акырынтә дазыхынҳәуеит апоет. Убри аганахьала иажәеинраала "Ахатәы бызшәа" аԥсшәа иагимнуп ҳәа иԥхьаӡатәуп".
Б. А. Гәыргәлиа ипоезиатә ажәарҿиараҿы инеиҵыху аҭыԥ ааннакылоит Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра атема иазку апоезиатә рҿиамҭақәа – ажәеинраалақәеи апоемақәеи. Аԥсуа дгьыл аиқәырхаразы аӷацәа ирҿагыланы еибашьуаз рхыԥхьаӡараҿы дыҟан иҷкәын Абзагә, фырхаҵарыла ихгьы ақәиҵеит. Аизгақәа "Ахьаа", "Сылҩаҵә ахьҩеиуа" зыхьӡны иҭыҵыз ишәҟәқәа иргәылалаз апоезиатә, апрозатә рҿиамҭақәа раӷьырак аибашьраҿ ҳажәлар ирхыргаз амыҟәмабарақәеи Аԥсны зхы ақәызҵаз аҵеицәеи ирыхьӡынҩылоуп.
Б. А. Гәыргәлиа илитературатә, иҭҵаарадырратә усуреи иуаажәларратә ааԥсареи ахә ҳарак ақәырҵеит Аԥсны аиҳабыра, ианашьан акыр аҳамҭақәеи амедалқәеи, иара убас даԥсахеит "Ахьӡ-Аԥша" аорден II аҩаӡара".
Ажурнал "Алашара" сынтәатәи аномерқәа зегьы инарҭбааны ирныԥшуеит Аԥсны раԥхьатәи ахада Владислав Григори-иԥа Арӡынба диижьҭеи 80 шықәса аҵра. Ажурнал абри аномер аҿгьы иаҳкьыԥхьуеит Борис Гәыргәылиеи Аполлон Думааи ргәларшәарақәа.
Абраҟа ишәзааҳгоит "Ҿыцәаара зқәым амцабз" захьӡу Борис Гәыргәлиа ииҩхьаз игәалашәарақәа рыхәҭак:
"Ҵабыргуп, Владислав Григори-иԥа Арӡынба ҳажәлар раӷацәа, зегь раԥхьаӡа Шеварднаӡе ашьажәҩы днаргыланы, игәабзиара ҵыршәааит, 65 шықәса дшырҭагылаз иԥсҭазара далҵит, дҭахеит. Аха, аԥсуаҵас уихәаԥшуазар, Владислав Григори-иԥа Арӡынба аԥсышьа бзиа иоуит!.. Иԥсадгьыл Аԥсни ижәлар гәакьеи ихы рықәиҵеит, рхақәиҭтәра илиршеит, рҳәынҭқарра азхаҵара дахаанхеит. Зхы иақәиҭны иӷәӷәаӡа зыԥсадгьыл иқәгылоу ижәлар рнапы дықәыргыланы дшыркыз иԥсҭазара далҵит, дҭахеит иуаҩытәыҩсатә, ифырхаҵаратә уалԥшьа нагӡаны.
Владислав Григори-иԥа Арӡынба иеиԥш иҟоу, ԥсра зқәым ауаҩы иҭахарагьы, ижәлар аӡәк иеиԥш еидызкыло хҭыс дуны иҟалар акәын, ус егьыҟалеит.
Уимоу, егьырҭ ҳазҭаху ҳаиашьаратә жәларқәагьы еиднакылеит уи иҭахара. Ари ахшыҩҵак дырҵабыргуеит Владислав Григори-иԥа Арӡынба иԥсҭазара иалҵра згәы ҭнашьааз, згәырҩа арцәажәаз ауаа хатәрақәа рдоуҳамч ӷәӷәа.
Иахьа Владислав Григори-иԥа Арӡынба иԥсыбаҩ амадахоит Аԥсны акамҳареи, амԥсреи, ахақәиҭреи, ҳажәлар рыԥсадгьыли дареи рфырхаҵара ирсимволхаз, иршьанахаз иқыҭа гәакьа – адунеи иадыруа Ешыра.
Сара агәра ганы сыҟоуп, иара ианаамҭоу Слава ифырхаҵара, иҟәыӷара, иуаҩра иаԥсуара ираҭәоу абаҟа ҳаракқәа шыргылахо аибашьра аҭәагашоура иааирала иалҵыз Аԥсны аҳҭны-қалақь Аҟәа ашҭақәа иреиӷьӡоу, иреиҳау ашҭаҿы, Ешырагьы, ҳаԥсадгьыл егьырҭ ашҭа ԥшӡақәа жәпакы рҟынгьы, уимоу Аԥсны анҭыҵгьы. Амала урҭ абаҟақәа зегьы иреиҳауп, адунеи аӡамҩақәа иԥсаҟьаны ирынԥсалоу, ҳаԥсадгьыл иацәыӡны иҟоу аԥсуа мҳаџьырқәа рыгәқәа рыҟны Слава Арӡынба еиқәиҵаз, ҿыцәаара зқәым амцабз, ҳбаҟақәа зегьы рбаҟа – Аԥсны абзиабара амцабз… Уи амцабз ԥсра ақәӡам!.."
Сынтәа диижьҭеи 75 шықәса ҵит, даара абаҩхатәра дуӡӡа змаз, Аԥсны Жәлар рпоет Рушьбеи Смыр. Ажурнал адаҟьақәа рҿы аԥхьаҩ иԥылоит апоет еицырдыруа иажәеинраалақәа рыхәҭак, иара убасгьы даара аинтерес дуӡӡа аҵоуп апоет иԥсҭазаара иалҵра шықәсқәак шагыз ибжьы ҭазҩыз, иахьа ҳара ҳҟынӡа уи атекст ссир акьыԥхь иазрыхианы иаазгаз аҵарауаҩ қәыԥш Саида Ҳаџьымԥҳа лыҿцәажәара. Ҳгәы иаанагоит, ҳаԥсуа жәлари ҳбызшәеи рлахьынҵа есымша иазхәыцуаз ҳарҿиаҩ ду иҿцәажәара даара зҿлымҳара бзиа азуны иаԥхьап ҳәа ҳаԥхьаҩцәа. Абраҟа иааҳгоит уи ахәҭак:
"Ашьхақәа ирызку ахәыцрақәа"
Ашьха ахаҳә урбылгьар ҟалаӡом – абжьы ахьынӡаго ишәиуеит ҳәа рыԥхьаӡоит. Ара уҽыхтны ажәҩан уаҵагылар ҟалаӡом – ацәгьара уақәнаршәоит, гәнаҳароуп ҳәа ирԥхьаӡоит. Ара ушәшәыр ҟалаӡом.
Са сахьӡоума, сахьымӡоума, сыздырам, аха абарҭ ашьхақәа ншәыжьыр сҭахым. Абарҭ ашьхақәа рыбзиабара шәкыр, агәаӷь шәнаҭоит, афырхаҵара шәнаҭоит, шәарыцқьоит.
Ашьха, иузгәамҭаӡакәа, ухымҩаԥгашьа, утәашьа-угылашьа аԥсахуеит. Убриаҟара уаԥсахуеит, убриаҟара даҽа уаҩны уҟанаҵоит, убриоуп изысҭаху сара абри ҳҿар зегьы маҷ-маҷ, маҷ-маҷ, еиҳараӡак аинтеллигенциа, абрахь ихьаԥшырц. Ус ианыҟамла, аинтеллигенциа ҳауӡом. Згәы иалсуа дҟалоу сыздырам, аха, иаҳҳәап, ауаҩы аҭҵаарадырра даҿуп, еилыскаауеит, алитература даҿуп, аха агәаӷь ыҟаӡам, аԥсы ыҟаӡам, ахаҵара ыҟаӡам.
Шәазхәыц, иабаиуеи алирикатә ашәақәа? Алирика зегьы агаҿа ииуеит. Ахаҵарашәақәа рыззегьы абарҭ ҳашьхақәа рҿоуп иахьиз. Кьагәа иашәа абаии? Ҳаџьараҭ иашәа абаии? Иара Гәыдиса иашәа абаии? Ҳаибашьрақәа шәрызхәыц, Кьаразаа анцоз шьхала илбааит, иара уажәтәи ҳаибашьраан Гагра аныргоз шьхалагьы ицеит, арстәигьы ицеит. Аҟәа анаҳгоз ус акәӡами? Дара ҳацхраауеит. Ҳара ҳаҽрымаҳдаӡом. Дара рыла ҳаналагалак, аиааира ҳгоит.
Ҳабацәа, ҳабдуцәа ахаҵара ҳәа аума рылан. Аҳәагьы рҟьон иахьаҭахыз, ахьымӡӷ азыҳәаны. Уажәы ахьымӡӷ хьымӡӷык еиԥш ҳахәаԥшӡом, фатәык еиԥш ҳахәаԥшуа ҳалагеит. Избан ҳабацәа ус изыҟаз, абра ишьҭыркаауаз ахаҵара акәын ирылаз. Абрахь ҳхы ҳархароуп. Абра ацқьара еиқәҳархароуп. Убасҟан, агәра ганы сыҟоуп, ҳлитературагьы ҽакала ишыҟало, иара изыҩуагьы игәаӷь ҽакала ишыҟало.
Абарҭ асыԥсақәа рҿоуп агәаӷьра ахьыҟоу. Ҳажәлар абри агара игарҵыр, ҳажәлар абри агара игарҵуа иалагар, ҳагәаӷьрагьы ԥыхьеиԥш иҟалоит, ҳамаха-шьаха ԥыхьеиԥш иҟалоит."
Абаҩхатәра бзиа змаз апоет Рауль Лашәриа иахьа иԥсы ҭаны дҳалагылазҭгьы 80 шықәса ихыҵуан. Уи иԥсҭазаара зегьы еибаха-еибафаран, ҭынч тәаха имаӡамызт дахьабиԥазаҵәыз азы, избанзар, уи ақыҭагьы дахьӡар акәын, ақалақь аҿгьы иҭаацәа ыҟан, иусурақәа ыҟан, хҩык ахәыҷқәа ааӡатәыс иман. Аха убарҭ зегьы акагьы дрызмырҟәрықәа, ҳаԥсуа доуҳатә литература иазынижьит ԥсра-ӡра зқәым ажәеинраалақәа, ашәҟәқәа. Абраҟа иаазгоит ажурнал абри аномер иану, даара узырхәыцуа апоет ифиласофиатә жәеинраалақәа руак:
Абӷьҩеижьқәа қыџьқыџьуеит, ирыхьызшәа ашыӡ,
Аԥхыӡ цәгьа изалымҵуа иалоуп дара.
Аха ишгылац игылоуп, игылоуп ашыц,
Аҵаргьы ҷырҷыруа идырцәажәом адәы,
Избом ашәахәа ссир иахьанӡа сзааӡаз...
Сахьӡома, сахьӡома, сахьӡома сгәыхәтәы?
Избоит абри азҵаара ҭакда ишынхаз...
Исыԥхьоит сахьгылоу са сқәыԥшра абжьы,
Хәыцрак сыцрыхоит сахьгылоу сара.
Игылоуп ашыц иаҵәа ус еиқәышьшьы,
"Алашара" аиҭага ҿыцқәа аҟәшаҿы иануп апоетесса Гәында Кәыҵниа аԥсшәахь ҟазарыла еиҭалгаз ажәеинраалақәа. Урҭ авторцәа иреиуоуп: Александр Пушкин, Расул Гамзатов, Анна Ахматова, Владимир Леонов, Марина Цветаева, Андреи Вознесенски, Андреи Дементиев, Владимир Маиаковски, Герги Иванов, Мухаддин Бемурзов.
Иара убасгьы, ажурнал иануп Аԥсны акырынтә иаахьоу, зырҿиамҭақәа ҳаԥсуа ԥхьаҩцәа даара ибзианы ирдыруа, Ҟарачы-Черқьестәи поет қәыԥш Артур Кенчешаов иажәеинраалақәа. Уи аԥсшәахь еиҭеигеит Дырмит Габалиа.
Аԥсуа жәлар даара пату дуӡӡа ақәырҵоит ҳџьынџьуаҩ, иахьа Ҭырқәтәыла инхо, Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла иалоу Маҳаинур Папԥҳа лышәҟәыҩҩреи, лҭоурыхтә ҭҵаамҭақәеи. Уи акырӡа лылшахьеит Омар Беигәаа илитературатәи иҭҵаарадырратәи рҿиамҭақәа рҭыжьраҿы, реиқәырхараҿы, иара убасгьы инарҭбаау инысымҩа аҩраҿы.
Иахьа ҳарҭ зегьы бзиа еицаабо ҳашәҟәыҩҩы, ҳҵарауаҩ, ҳжурнал автор 75 шықәса лхыҵит. Убри аҳаҭыраз "Алашара" иакьыԥхьуеит автор лажәабжьқәа ҩба: "Каранафили", "Амарзакан, амарзакани". Урҭ ажәабжьқәа аҭырқәа шрифт ахьтә аԥсшәахь ииаганы, акьыԥхь иазирхиеит Леуан Лагәлаа.
Иара убас, Ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер иануп аԥхьаҩ даара интересс икны дзыԥхьаша асахьаркыратәи аҭҵаарадырратәи усумҭақәа, апублицистикатә рҿиамҭақәа. Урҭ авторцәа иреиуоуп: Кәасҭа Герхелиа, Зураб Џьапуа, Владимир Занҭариа, Вахтанг Аԥҳазоу, Валентин Кәаӷәаниа, Лариса Макачааԥҳа, Мадона Ԥлиаԥҳа.
Ҳаҭыр зқәу ҳаԥхьаҩцәа, ажурнал "Алашара" 3-тәи аномер иаарласны Аԥсны араионқәа зегьы рҿы инагахоит. Ҳара агәра аагоит зкультуреи, злитературеи, зҭоурыхи ирызҿлымҳау зегьы ажурнал ишаԥхьо, уи ҭабара зқәым "аҵеиџь" рыԥсадгьыли рбызшәеи рыбзиабара шрыланааӡо, инаҿыхәар, ашьха ӡыхьеиԥш рыԥсы шыднаршьо, апсҭазаара еиҳагьы бзиа ирбо ишыҟанаҵо!..
