Аҵиаақәа уамашәа ишоуп. Реиҳарак фатәысгьы иухәарҭаны, ахьаақәа рыхҽра, ачымазарақәа рыхәшәтәраҟны злагала рацәоу убап. Аԥсуа кҿаҩра иахәҭаку, арҵәразы ишьахәу, ахәшәтәраҿгьы "ихәыдам" аҵиаақәа – ахәыли аҷыркәеи рылацәажәара хацсыркуеит.
Ахәыл
Ахәыл (урысшәала "кольраби") – акапустақәа рышьҭра иатәу уҭраҭых ҵиаауп. Аԥсуаа ахәыл рҵәны, мамзаргьы каканла ичаԥаны афара бзиа ирбоит. Акҿаҩра иазыманшәалоу аҳәсақәа рымаӡақәа ируакуп - ахәыл, аҷыркәа, анаша уҳәа андырҵәуа изладырҵәуа аӡы аӡахәабӷьы аларҵоит акыраамҭа иԥхасҭамхарц.
Кольраби (ахәыл)
© Sputnik
Шәхаҿы иаажәги: абысҭа ԥхаҵәы-ԥхаҵәуа иуны, аҟәыд цаҳәцаҳә чаԥаны, иҟаԥшьыхәҵәараӡа иҟоу ахәыл, ма аҷыркәа надкыланы. Даара игәыҟаҵагоу, ус ауми! Абасала ахәыли аҷыркәеи "угәгьы дырҭәуеит, уагьырхәшәтәуеит" ҳәа рзуҳәар алшоит. Уи атәы арҵабыргуеит жәлар рмедицина.
Ахәыл жәлар рмедицинаҿы
Ауаҩы ахьҭа аилцаразы ахәыл абӷьы аӡа ацха ахьшьны игәышԥы иадырҵон.
Ахәдахьаа иаргәамҵуаз изы ахәыл бӷьы маҷк иааҟәаҟәаны ихәда иахьыршьуан, нас аласа шьал акәдыршон.
Ахыхь бааԥс зызцәырҵуаз илахь ахәыл абыӷьқәа ақәҵаны, ирӷәӷәаны иҿарҳәон.
Аҷыркәа
Аҷыркәа ("земляная груша", "топинамбур") – ихырҳагоу ҵиаауп. Аԥсабараҭҵааҩцәа аҷыркәа азараҟьақәа рышьҭра иахырыԥхьаӡалоит. Зегь реиҳа хәарҭара злоу аҷыркәа аԥашә аҿы иҟанаҵо акартош еиԥшу ахқәа роуп. Урҭ адгьыл аҵан иҿиоит еиуеиԥшым аформақәа рыманы. Аҷыркәа аԥсуаа ауҭраҿы иаадрыхуан, ӡын хәыс идырҵәуан, аҟәыдыршьшьы иадыркыло ахьшьтәқәа ируакын.
Жәлар рмедицинеи аҷыркәеи
Аԥсуа жәлар рмедицинаҿы иуԥылоит аҿырԥштәқәа аҷыркәа ахархәара аҭыԥ ахьамаз:
Ауаҩы имцашоура аныҳаракхалак, аҷыркәа аӡа ҵаӷаны ихыхны ачымазаҩ илахь иақәырҵон.
Ахәдахьаа иаргәамҵуаз ихәшәтәраан аҷыркәа цырақәак аӡы лаҵаҭәаны, иҭырттаны иржәуан. Ианжәлак, аҷыркәа иахылҵуа ахылҩа-ԥсылҩала ачымазаҩ иԥсыԥ лаига-ҩаигалар, ихәда бзианатәуеит ҳәа агәаанагара ыҟан.
Абӷахьаа зызцәырҵыз изы жәлар рмедицина излаҳәо ала, аҷыркәа ырссаны ма икылхны ацхеи иареи еиҟараны еилаҵаны, еилдырхуан. Ахәшә абӷаӡара иахьшьны иҵаӷаз касык ақәыршәны, аласа шьал акәдыршон.
Топинамбур "земляная груша"
© AP Photo Lee Reich
∕Астатиа аиқәыршәараҿы хархәара азун С.М. Наҷҟьебиа лышәҟәы "Жәлар рмедицина алексика"∕.