Sputnik амчыбжь: аҵараиура апроблемақәа, ашкол аҿы ашәарҭара, Аԥсни Белоруссиеи русеицура

Аҵара аусхк аҟны апроблемақәа рыӡбразы Аԥсны ахада Аслан Бжьаниа инапынҵақәа, ареспублика Белоруссиа аганахьала иофициалтәым азхаҵара, азинхьчаратә усбарҭақәа иааныркылази иззааныркылази, Аиааира аиубилеи аҽазырхиара ишаҿу уҳәа ахҭыс рацәа Sputnik аҟны.

Ииасыз амчыбжь азы Аслан Бжьаниа аҵара аусхк апроблемақәеи аҵарашықәс ҿыц азыхиареи рызҵаарақәа дрылацәажәеит Аҵара аминистрра, араионтә ҟәшақәа рхаҭарнакцәа алархәны.

Урыстәыла аҵара зҵар зҭаххаз рзы Россотрудничество аквотақәа рхархәарала 84-ҩык уахь амҩа иқәлеит аҵараз, Аҵара аминистраа ахырхарҭала урыстәылатәи аҵаратә усҳәарҭақәа ирҭалеит 15 абитуриент, IT-коллеџь "Сириус" иҭалеит ҩыџьа.

Акапиталтә ргылара аусбарҭа аиҳабы Ҭемыр Агрба иҳәеит 2023 шықәсазы ареспубликатә биуџьет аҟынтәи аҵараиурҭақәа рремонт ишақәхарџьу 64 миллион мааҭ.

Аилацәажәараҿы ирзааҭгылан ахәыҷбаҳчақәеи ашколқәеи рҿы ашәарҭадара азҵаара. Аслан Бжьаниа анапынҵа ҟаиҵеит акамерақәа ықәдыргыларц ашколы-интернатқәеи егьырҭ ашколқәеи рҿы.

Иара убасгьы адҵа ҟаиҵеита кадырқа разымхара азҵаара ӡбазарц, аԥсуа бызшәа аҭагылазаашьа еилыргазарц.

Цәыббра 15 рзы Аԥсны атуризм аминистр Ҭеимураз Хышба зхадараҿы дыҟоу аԥсуа делегациа Актау имҩаԥысуа I Жәларбжьаратәи атурфорум "Иҭышәынтәалам адунеи аҿы атуризм аҿиаразы ишьақәгылоу астратегиа" алахәхаразы Ҟазахсҭанҟа инеит.

Аԥсни Ҟазахсҭани атуризм ахырхарҭала русеицура ҳақәыӷәуеит ҳәа аҳәамҭа ҟаиҵеит атуризм аминистр Ҭеимураз Хышба, Актау имҩаԥысуа Жәларбжьаратәи атурфорум аҟны иқәгылараан.

"Аԥсни Ҟазахсҭани, егьырҭ атәылақәеи ҳареи ҳусеицура ҳақәгәыӷуеит. Аҳәаа ахысразы уадаҩра ҳамаӡам, ҳара ҳҟны ишәарҭаӡам. Ҳҳәынҭқарра ашәарҭадаразы Урыстәыла ахәдықәҵа ҟанаҵоит, уи азы иҭабуп ҳәа раҳҳәоит", - иҳәеит Хышба.

Хышба Аԥсны амилаҭ рацәа шынхо азгәеиҭеит, ауаа роуп-амал иҳәеит иара.

Аԥсны ижәытәӡатәиу тәылоуп. Гәыкала иҳазнеиуа зегьы ҳарзыразуп иҳәеит Ҭеимураз Хышба.

Цәыббра 30, 2023 шықәсазы Аиааира 30 шықәса ахыҵра аҳаҭыраз Аԥсны ақалақьқәа зегь рҟны аныҳәатә уснагӡатәқәа мҩаԥгахоит.

Зқьи хәышәҩык рҟынӡа алахәхоит Аԥсны Аиааира 30 шықәса ахыҵразы апарад ҳәа иҳәеит атәылахьчара аминистр ихаҭыԥуаҩ, аинрал-полковник Беслан Ҵәыџьба.

Ҵәыџьба иажәақәа рыла, апарад иалахәхоит атәылахьчара иатәу архәҭақәа зегьы, амчратә усбарҭақәа рҟынтәи аколоннақәа - АШәМ, амиграциатә маҵзура, аҳазалхратә еилакы, АҶА, Аҳәынҭқарратә ахьчаратә маҵзура. Иара убасгьы Аахыҵ Уаԥстәыоа аррамаҵзурауаагьы апарад иалахәхоит. Аҽазыҟаҵара хада мҩаԥгахоит цәыббра 28 азы.

Аиааира амш аҽны Аҟәа ақалақь агәы атранспорт азы иаркхоит асааҭ 6:00 инаркны.

Владимир Аршба, Гиви Агрба, Мушьни Хәарцкьиа рбиустқәа Ахьӡ-аԥша апарк аҿы иқәдыргылоит Аиааиреи Ахьыԥшымреи рымш 30 шықәса ахыҵра аламҭалаз. Абиустқәа рескизқәа аус рыдыруылеит асахьаҭыхыҩцәа Амиран Адлеибеи Руслан Габлиеи. Дара роуп Ахьӡ-аԥша апарк аҿы иқәгылоу Сулҭан Сосналиеви Сергеи Дбари рбиустқәагьы авторцәас ирымоу.

Аиааира амшныҳәазы иҭахаз рҭаацәарақәа 20-20 нызқь мааҭ рызшәахоит.

"Аԥсна ахада иҟаиҵаз адҵа ала 4 категориак рахь иаҵанакуеит: Аԥсны зхы ақәызҵаз рҭаацәара; аибашьраҟны хатәгәаԥхарала иҭахаз рҭаацәа; жьҭаарамза 1993 шықәса инаркны ԥхынҷқәынмза 1994 шықәса ирыбжьанакыз аамҭазы иҭахаз хатәгәаԥхарала еибашьуаз рҭаацәа; аҭаацәараҿы иҭахаз ма аинвалид дахьыҟоу ", - иҳәеит Атәанчахәытә фонд ахантәаҩы Денис Гәлариа.

Зынӡа арҭ ашәарақәа ирзырхахоит 23 миллион мааҭ.

Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистр Афон, Гәдоуҭа, Гагра, Пицунда актив дырԥылеит аԥшьаша, цәыббра 14 рзы. Адәныҟатәи аусқәа рминистр Инал Арӡынба иқәгылараҟны иҳәеит Белоруссиа економикала де-факто Аԥсны азханаҵеит, белоруссиатәи ахада Александр Лукашенко атәылақәа рыбжьара абаџьдатә хәҳаахәҭра шьақәиргылоит ҳәа.

Уи адагьы, аиԥылараҿы иалацәажәеит Аԥсни Ааигәа Мрагылара иҟоу атәылақәеи рыбжьара ашәарҭадареи реизыҟазаашьақәеи рызҵаарақәа. Ахәҭакала иазааҭгылан "Аԥсны - Еиду Арабтә Емиратқәа" аусутә еилакы алыршара.

Ииасыз амчыбжь азы ареспубликатә хәыҷтәы хәшәтәырҭа адиагностикатә маҭәахә ҿыцқәа азаархәеит, амедицинатә маҭәахә ҿыцқәа ирықәхарџьуп 9,5 миллион мааҭ. Уи адагьы ахәшәтәырҭа алабараториа арҽеиреи аиқәыршәареи рзы аусурақәа мҩаԥысуеит.

Амедусҳәарҭа иаҭоуп еиҭаҵуа арентген-аппарат, афымцагидравлиатә операциатә стол, адезинфекциа ҟазҵо арепроцессор, адерматом, авидеогастроскопқәа ҩба, авидеобронхоскоп, ендоскоптә авидеопроцессор, амедицинатә кәырҷыжь, амедицинатә монитор, афымцатә аквадистиллиатор, адиагностикатә отоскоп.

Аҳақьым хада и.н. Инесса Камлиаԥҳа лажәақәа рыла, амаҭәарқәа реибыҭара иалагахьеит.

Ԥсҳәы ақыҭа ауааԥсыра ргәабзиара гәарҭоит Адунеизегьтәи аԥсуа-абаза конгресси Агәабзиарахьчара аминистрреи еицымҩаԥырго апроект аҳәаақәа ирҭагӡаны.

Агәабзиарахьчара аминистрра апресс-маҵзура ишазгәанаҭаз ала, Ԥсҳәы ақыҭа ауааԥсыра 30 шықәса рыҩнуҵҟа раԥхьаӡакәны адиспансеризациа иахысуеит.

Хырԥашьа змам аҭагылазаашьақәа раан ацхыраара ахьрырҭаша акардиохирургиатә ҟәша аартра ргәы иҭоуп Аԥсны ҳәа арадио Sputnik аҟны иҳәеит агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба.

"Зыӡбахә сымоу акардиохирургиатә ҟәшаҟны ацхыраара рыҭахоит иуадаҩу аҭагылазаашьақәа раан, аинфаркт ма егьыс адатә патологиа змоу ауаа. Адатә патологиа змоу ианаамҭоу аинвазиамаҷтә цхыраара рыҭазар, рыԥсҭазаара еиқәнархоит. Уи азы ари ахырхарҭала аус ҳуеит"- иҳәеит Быҭәба.

Аԥсны акардиохирургиатә ҟәша аартра хыԥадатәиуп ҳәа раԥхьаӡакәны ирҳәеит 2019 шықәсазы, аха апроект нагӡамкәан ус иаанханы иҟан.

Аҳҭнықалақь ашколқәа руак арҭҟәацга аҵоуп ҳәа Аҭагылазаашьа ҷыдақәа рминистррахь аҭел иасит цәыббра 14 рзы. Аҩбатәи ашкол аҟынтәи аҵаҩцәеи арҵаҩцәеи ашкол идәылган ари адырра ашьҭахь. Ашкол ахь инеины аус руан асапиорцәа, акинологцәа Ашәарҭадаратә маҵзура аусзуҩцәа.

Ашкол аҿы аус зуаз асапиорцәа, акинологцәа ахыбра зегь гәарҭеит, аха ишәарҭаз ҳәа акгьы рымбеит, аҭел иасыз ихаҭара шьақәыргылам ҳәа иҳәеит Аԥсны АҶА ахада Лев Кәыҵниа.

Аус зуаз амаининг-ферма рбеит Тҟәарчал абнараҿы ҳәа аарыцҳаит Аԥсны АҩАР апресс-маҵзураҿы. Афермаҿы зынӡа 148 аппарат ыҟан. Урҭ изакәанымкәа инырхуаз афымцамч амчхара 100.3 кВт иҟан.

Аобиект гәарҭон Аԥсны АҩАР иатәу аекономикатә шәарҭадареи акоррупциа аҿагылареи русбарҭеи иҷыдоу аҟәшеи русзуҩцәа, иара убас Аҳәынҭстандарт аҟазауааи.

Аферма зтәу Гәдоуҭа араион Жәандәрыԥшь ақыҭа анхаҩы Еснаҭ Агрба иганахьала административтә ԥкаанҵа шьақәыргылоуп.

Беслан Гогәуа ихысуа абџьар ахархәарала ацәеижьаахақәа ҟаиҵеит ҳәа иганахь ала ашьаус хацыркуп ҳәа аанацҳаит Аԥсны Аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра апресс-маҵзура.

Аусҭҵаара адыррақәа рыла ацәгьоура мҩаԥган Гәдоуҭа. Гогәуа Аҟәа инхоз ауаҩԥсы диехсны аҭыԥаҟынтәи дыбналеит.

Ашьаусҭҵаара аусзуҩцәа Гогәуа дныркылеит. Агәаҭара данахрыжьуаз закәаншьаҭада иааихәаз "Макаров" итапанча, апатронақәа, аметадон еилаҳәара идбалан.

Иара убасгьы Аҟәа, амшын аԥшаҳәаҿы аҵәахырҭа ҭыԥқәа рҿы ирбеит Гогәуа уаанӡа ишьҭеиҵахьаз аметадон аилаҳәарақәа.

Иаанкылоу ишиҳәаз ала, анаркотикқәа ихази аҭирази иҵәахит. Иԥшаау анаркотикқәа - 103 грамм ыҟоуп. Гогәуа даанкылоуп.

Хҩык аҳәаанырцәуаа ашьҭаҵарҭа маӡақәа зхы иархәаны анаркотиикатә маҭәашьарқәа аҟәатәи амҩақәа рҿы ишьҭазҵуаз Аԥсны АҩАР анаркотикқәа реикәыршара ахылаԥшразы аусбараҭа аусзуҩцәа иааныркалеит.

Таџьикистан атәылауаа - 21 шықәса зхыҵуа Фарух Амирови 25 шықәса зхыҵуа Шахмансур Абдурахмонови анааныркылоз ирыдбалан 39 еилаҳәара аметадон, зынӡа 40 грамм.

Туркменисҭан атәылауаҩ Севинчбек Џьумениазов Амировуи Абдурахмонови дрыцхраауан аилаҳәарақәа рыҵәахраҿы - аҳҭнықалақь авокзал ашҭаҿы, Агәмаа имҩа аҩнеихагылақәа рышҭаҿы, аҿкчымазаратә хәышәтәырҭа араион аҿы.

Иарбаз аҭыԥқәа рҿы азинхьчаҩцәа аҽа жәа-еилаҳәарак аметадон аадырԥшит. Зынӡа 46 грамм.

Урыстәылантәи Аԥсныҟа аметадон аиагара иҽазишәеит аҳәаанырцәтәылауаҩ ҳәа аанацҳаит Урыстәыла АШәМ Краснодартәи атәылаҿацә аҿы иҟоу Аҳәаахьчаратә усбарҭа апресс-маҵзура.

Агәаҭара иахыжьраан иеиқәа аџьыбаҿы ирбеит анаркотикқәа реилаҳәара.

Урыстәыла АШәМ Краснодартәи атәылаҿацә аҿы иҟоу ашьаусҭҵааратә еилакы ашьаус хацнаркит анаркотикқәа рконтрабандаз.

Аԥсны атәылауаҩ Леон Зарандиа 16 шықәса иқәырҵеит зрежим ӷәӷәоу аколониаҿы ихигарц анаркотикқәа раахәареи рыҭиреи рзы, иара убас ареспублика абиуџьет ахь иршәахоит 650 000 мааҭ ахараԥса.

Зарандиа закәаншьаҭада 48,853 грамм аметадон аахәара, амазаара, аҭиразы амҩангареи гәыԥҩык дрылахәны 0,869 грамм анаркотикқәа рыҭиреи, атәылауаҩ Гаиазова Д.Е. аԥхасҭа ӷәӷәа лыҭареи рзы ахара идырҵоит.

Тула ақалақь аҟны инхо Александр Мамонов амҩан иҟалаз амашәыр иахҟьаны иԥсҭазаара далҵит цәыббра 13-14 руха, Очамчыра араион Маркәыла ақыҭа иахьаҵанакуа.

36 шықәса зхыҵуа урыстәылауаҩ амашьына аԥсҟы изнымкылаӡакәан аҵла дасит.

Аусбарҭаҟны ирҳәеит, амҩатә машәыр шыҟалаз асааҭ 00:27 рзы. Аиқәырхаҩцәа аҭыԥ аҟны инеиаанӡа Александр Мамонов иԥсҭазаара дшалҵыз.

Цәыббра 14 азы 32 шықәса зхыҵуа ахаҵа Афон амҩан иҟалаз амашәыр аҟны дҭахеит ҳәа Sputnik иазеиҭеиҳәеит Гәдоуҭа араион аҩнуҵҟатәи аусқәа рыҟәша аиҳабы Зосма Гыцба.

Иара иазгәеиҭеит амҩатә машәыр шыҟалаз аԥшьаша, цәыббра 14 ашьыжь асааҭ 6:00 реиԥш. Амашьына аԥсҟы зкыз изаанымкылаӡакәан ашьаҟа дшасыз.

Адизельтә былтәы зҭаз ацистерна мҩанызгоз аидарамҩангага ааҳәит ареспубликатә мҩаду аҿы цәыббра 11 азы.

Амашәыр ҟалеит Аҩада Ешыра. Амца амкырц азы аҭыԥ ахь инеит АҶА амцарцәара-еиқәырхаратә гәыԥқәа ҩба. Ахҭыс аан аӡәгьы ааха имоуӡеит, амҩаду аҿы аныҟәара аанкылаӡам.

Цәыббра 10 азы Ареспубликатә мҩаду 102-тәи акилометр Аҩада Ешыратәи амҩаҿы авариа ҟалеит ҳәа аанацҳауеит аинформмаҵзура "Аԥсныпресс".

"Автомашьына аԥсҟы зкыз аԥҳәыс ааха лоуит. Лара ахәышәтәырҭахь днагоуп, аха лыԥсҭазаара шәарҭа иҭагылам.

Аԥсуа культуреи анапҟазареи рфестиваль мҩаԥысит Мықә ақыҭан цәыббра 15 рзы. Афестиваль иалахәын Гал, Тҟәарчал, Очамчыра, Гәдоуҭа, Гагра араионқәа рҟынтәи 125-ҩык ахәыҷқәа.

Ашколхәыҷқәа хә-гәыԥкны еихшан: "Акыцӡҩцәа", "Аҽыбӷаҟазацәа", "Ахыцеибашьцәа", "Асыҩцәа", "Ахәыҟаҵаҩцәа". Акомандақәа зегьы рзы иҷыдоу апрограмма еиҿкаан.

Афестиваль аҳәаақәа ирҭагӡаны ашколхәыҷқәа ахшаара рааӡареи, аԥсуа кьанџьақәеи, аԥсуаа рыԥсҭазаараҿы аҽи аҽыбӷаҟазареи ирымоу аҵаки рзеиҭарҳәеит, иара убас ахыци-ахәымпали рыла ихысуан, иҭыхуан, амилаҭтә чысхкқәа ҟарҵон.

Афестиваль алахәылацәа ражәақәа рыла, зегь реиҳа иргәаԥхаз иреиуоуп аԥсуа хәмарра "Ахылԥахас".

Есышықәсатәи аԥсуа-адыга литературатә фестиваль "Арифмақәа Риҵа" аатит Самсон Ҷанба ихьӡ зху Аԥсуа драматә театр аҟны, цәыббра 16 рзы.

Апроект автор апоет Зарина Ҟаныҟәа лажәақәа рыла, уажәраанӡа афестиваль иалахәыз Аԥсни Ҟабарда-Балкариеи ракәзар, сынтәа ирҭбаауп агеографиа, афестиваль иаднаԥхьалоит Адыгеиеи Ҟарачы-Черқьесиеи рҟынтәи апоетцәеи ажурналистцәеи.

Зарина Ҟаныҟәа лажәақәа рыла, афестиваль ихадоу ахәҭа Риҵатәи амилаҭтә парк аҟны имҩаԥысуеит. Алахәылацәа аӡиа Риҵа иаҭааит цәыббра 17 рзы. Афестиваль "Арифмақәа Риҵа-2023" еиҿкаауп Аԥсны акультура аминистрра адгыларала, адыга поет, ашәҟәыҩҩы, аҵарауаҩ Заур Налоев диижьҭеи 95 шықәса аҵра ахьӡала.