Аԥсуаа еснагь рынхарҭаҭыԥ алхра даара иацклаԥшуан. Анхарҭаҭыԥ алхраҿы азҿлымҳара ду арҭон адгьыл иаҳа иахьыбарақьаҭыз, иахьчашәырҭаз, ахныҟәгаразы иманшәалаз. Нхарҭаҭыԥс иалырхуамызт адгьыл ахьыҳәазоз аҭыԥқәа, убри инаваргыланы аҭыԥ алԥшаараҿы акырӡа ихадаран аӡыхь, аӡыржәтә ааигәа аҟазаара.
Сусанна Ҭаниаԥҳа, Sputnik
Традициала, аԥсуаа ахьынхоз-иахьынҵуаз ақыҭақәа рҟны акәын. Уаҟа иахьанӡагьы еиқәханы иҟоуп хыхь еиқәаҳаԥхьаӡаз аҷыдарақәа зныԥшуа, анхара-бзазаразы иманшәалаз аҭыԥқәа рҿы зшьапы зҳаз хылҵшьҭрала, жәлала, абиԥарала еизааигәоу реиланхарҭақәа.
Аԥсуаа рынхара иамоуп ахатәы ҷыда ҟазшьақәа. Аҩны ҭагылазароуп ашьац зқәышьшьы саси ԥшәымеи рзы згәашә аарту иҭбаа-ҭыцәу ашҭа. Ашҭа иқәубаауа ахыбрақәа зегьы хадаратәла амҩаду ахь иԥшуеит. Аԥсуа иашҭа иқәгылоуп аԥхынра ашәшьыра ҟазҵо, аҭаацәа зегьы зҵатәоу ҩба-хԥа ҵла.
Аԥсуашҭа ҭзырҭәаауаз ахыбрақәа ирыман дара ирыдҳәалоу, иҷыдоу алексикагьы.
Ахыбрақәа рныргылара иадҳәалоу ажәақәа
Аԥсуа бызшәаҿы иуԥылоит аҩны (ахыбра) аргылара иадҳәалоу ажәар ҷыда. Убри ажәар шьақәдыргылоит иахьа зхархәара ԥсыҽу ззуҳәар зылшо ажәақәа. Хшыҩзышьҭра раҳҭап ҿырԥштәқәак:
Аҟауар
Аԥсуаа рыҩныргылараҿы ахархәара ҭбаа рыман амҿлых маҭәахәқәа. Убарҭ иреиуан аҟауар. Аҟауар – ари аӷәы ршьшьаны иалырхуаз хыбга маҭәахәуп, аҟауар злыҵуаз аԥсатә, аџьтә ӷәқәа ракәын.
Алартҟа
Аҩныргылараҿы аҟауар здыркуа надаада аҩны ахыб иақәу амҿлых маҭәахәы иахьӡуп алартҟа.
Аварҩа
Ақәацә ихаргьежьны, ақә ылганы иҟарҵоз хыброуп, уи аӡын асы анақәҳалак еиламҳарц азы адәахьала иӷәӷәоу аҵәҩанқәа, мамзаргьы ашьаҟақәа адҵаны идырӷәӷәон. Убарҭ ашьаҟақәа ирыхьӡын аварҩа.
Аӡарҵәи
Ажәа аӡарҵәи иаанагоит "арасамахә аӡа". Ажәытәан аҭырас зқәырҵоз ахыбрақәа хаҳәҵәаҳәла еибаркны, иласкьаганы быцала ишышны, ӡарҵәила еидҿаҳәаланы иҟарҵон.
Аҳаҷашь
Иахьазы аҩнқәа ирымоу ауадақәа руак, азал ҳәа изышьҭоу – асас дахьдыртәо, дахьрыдыркыло асасааирҭа иазынархоуп. Аха ажәытә асасааирҭа иазкны хазы ахыбра дыргылон. Хазы идыргылоз асасааирҭа ахыбра иахьӡын аҳаҷашь.
Ананыра
Иахьа, зегьынџьара акәымзаргьы, аԥсуа нхаҩы иашҭа иқәубаауеит акыр имаҭәахәыз, ихы иаирхәо ауардын. Убри ауардын ахьыҵадыргылоз ахыбра ҷыда иахьӡын ананыра.
Ақаруаса
Ақаруа еилыԥхаауа иҟоу аҩеижьԥшшәы змоу хәызмоу хаҳә жәлоуп. Убри ахаҳә жәла ахархәарала ахацәа напҟазацәа идыргылаз аҩнеихагыла иазырҳәауеит "ақаруаса". Ақаруаса зыздыргылоз амалуаа ракәын.
Аҳацаҟьа
Ицыҩцыҩуа, иҵәырҵәыруа иҟоу ахаҳә ду иахьӡуп "аҳацаҟьа". Ажәытәӡатәи аамҭақәа рзы аҳацаҟьа аҩныргылараҿы ахархәара аман.
Абашҳа
Аргылараҿы ахархәара зырҭоз хаҳә жәлоуп. Ацәаакыра аднакыломызт, ацәра мариан, иласын. Абри ахаҳә жәла иаҿырԥшны ирҳәон: "Аҩны иргылеит ахаҳә "башҳакы ала", иара убас аӡы злам, иласу маҭәарк рбар ирҳәон: "Ари башҳакӡа иҟоуп".
Абжьында
Акәасқьақәеи амаҵурҭақәеи рыбжьара неигас-ааигас ирыбжьдоу "абжьындақәа" рыхьӡуп (урыс бызшәала "коридор, навес"). Урҭ цхыраагӡа бзиан, уарманшәалон адәахьы умцаӡакәа, ахыбра ушыҵоу аҩнусқәа рҭыԥ рықәҵаразы.
Азақәԥах
Ҿыц идыргылаз аҩны, џьара кылххарак амоурц, аҭӡамц ԥшӡахарацы иаҿыкәдыршо иашьҭоуп "азақәԥах" (урысшәала "плинтус").
Акыӷәра
Ажәытәан, анхаҩы изгылаз аԥацхақәа, аганҩнқәа, ананырақәа уҳәа рҿы, ашьҭахьшәа уаҩы ибла иахьыҵамшәашаз иаҿаԥыршьуан ашылаҭра, аишәақәа, ачуанқәа убас реиԥш иҟоу ауаҩы ихы иаирхәо амаҭәарқәа рыԥхьакырҭас ахархәара змаз ахыбра маҷ "акыӷәра" ҳәа изышьҭаз (урыс бызшәала иуҳәозар "чулан").
Ахыбрақәа рыргылара иадҳәалоу ажәар ҷыда ҭбаауп, урҭ рахьтә хәҭа хәыҷык ауп абраҟа иззааҭгылоу.
