Sputnik амчыбжь: агәалашәаратә рыцхәқәа, Пскови Санкт- Петербурги рҟнытә асасцәа
© Sputnik / Томас Тхайцук
Анапаҵаҩра
Аинформациатә маҵзура Sputnik нанҳәа 11 инаркны 17 рҟынӡа ареспубликаҿы имҩаԥысыз акыр зҵазкуа ахҭысқәа рзы есымчыбжьатәи ахҳәаа еиқәнаршәеит.
Аԥсны Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа ргәалашәареи Ахатәгәаԥхарауаҩ имши ҳаҭырла ишазгәарҭаз, Владимир Путин Бадра Гәынба иирамш аҽны изеиӷьашьарақәа, Псковтәи аобласти Санкт-Петербурги рофициалтә делегациақәа шрыдыркылаз, Гагра ақалақь аҿы атурист дахьиехсыз азы иҭаркыз, абарҭқәа ртәы шәаԥхьа Sputnik аматериал аҿы.
Псковтәи аделегациа раара
Амчыбжь алагамҭазы Псковтәи аобласт агубернатор Михаил Ведерников зхадараҿы дыҟоу аделегациа Аԥсныҟа иааит.
Аԥсны ахада Бадра Гәынба Псковтәи аобласт агубернатор Михаил Ведерников диԥылеит нанҳәа 11 рзы. Аҳәынҭқарра ахада инаҵшьны иазгәеиҭеит Урыстәылеи Аԥсни реизыҟазаашьақәа аринахысгьы активла рыҿиара шымҩаԥысуа, урыстәылатәи арегионқәеи Аԥсни рыбжьара аимадарақәа ишрыцҵахо.
Михаил Ведерников иҳәеит Псковтәи аобласт аҟнытә ареспубликахь хыԥхьаӡара рацәала атауарқәа шаауа, урҭ рсиа еиҳагьы арҭбаара шалшо. Иаҳҳәап, асасааирҭатә бизнес аҿиара ду ахьамоуи аргылара ҿыцқәа раартреи инарымаданы Псковтәи аобласт асасааирҭақәа рзы иаҭаху зегьы адгалара иазхиоуп.
Иҳәеит ҭагалан Аԥсныҟа ишаауа псковтәи абизнес-миссиа, уи аҭакс аҭыԥантәи анаплакҩцәа ааԥхьара риҭеит.
Аԥсны аԥыза-министр Владимир Делба Псковтәи аобласт агубернатор Михаил Ведерников диԥылеит. Делба иҳәеит аҩганк ззаҭгыло азҵаара хадақәа ишреиуоу асоциал-культуратә, адоуҳатә, аморалтә усхкқәа рҿы аимадареи агуманитартә еимадареи, иара убас Гәдоуҭа араион аиҩызара азы аиқәшаҳаҭра анапаҵаҩреи шракәу.
Уи адагьы, аганқәа рылацәажәеит аекономикеи акультуреи рҿы аусеицура азҵаарақәа, Псковтәи аобласти Гәдоуҭа араиони аиҩызаратә еиқәшаҳаҭра анапаҵыҩраз аԥеиԥшқәа, иара убас аҳаиреимадара ашьақәыргылара.
Аусутә ҭаара аҳәаақәа ирҭагӡаны Владислав Арӡынба ихьӡ зху Аибашьратә фырхаҵара Ахьӡ-Аԥша амузеии Псковтәи аобласт аҭоурыхтә музеи-ҳәырԥсарреи рыбжьара аусеицуразы аиқәшаҳаҭра рыбжьарҵеит.
Аусшәҟәы иаҵанакуеит еицырзеиԥшу аусмҩаԥгатәқәеи аконференциақәеи рымҩаԥгара, ацәыргақәҵақәа реиқәыршәара, аметодикатәи адырраҭаратә материалқәа реимдара, амузеитә материалқәа рфото-видеоеимадарақәа рымҩаԥгара.
Аибашьра аналагаз амш
Иҳаҩсыз аԥшьашаз, нанҳәамза 14 аҽны Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра ианалагаз амш иазкны агәалашәаратә усмҩаԥгатәқәа ареспублика ақалақьқәеи араионқәеи зегьы рҿы имҩаԥысит.
Атәыла анапхгареи, аветеранцәеи, ауаажәларреи Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа раҳаҭыр азы амемориалқәа рҿы ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит, амитингқәа мҩаԥыргеит.
Ари амш аҽны Аԥсны жәлар рахь ааԥхьара ҟаиҵеит Аԥсны ахада Бадра Гәынба. Уи игәалаиршәеит 1992 шықәса нанҳәа 14 рзы ақырҭуа ар ареспублика аҵакыра ианалала, аҭыԥ змаз атрагедиатә хҭысқәа, инаҵшьны иазгәеиҭеит зхақәиҭра ахьчара зылшаз аԥсуа жәлар ргәымшәара.
"Зхы зыԥсы ахҭанҵаны иахьа ҳаԥсадгьыл ҳақәӷьацартә алшара ҳазҭаз Афырхацәа ргәалашәара ҿаԥхьа ҳхырхәоит", — ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит иара.
Бадра Гәынба Аԥсны раԥхьатәи ахада Владислав Арӡынба ҳаҭырла дигәалаиршәеит. Алада Ешыра игылоу абаҟа аҿаԥхьа ашәҭшьҭаҵара иазкыз аусмҩаԥгтә мҩаԥысит. Уи рхы аладырхәит атәыла анапхгара, атәыла аиҳабыра, Апарламент адепутатцәа, Аԥсны иҟоу Урыстәыла ацҳаражәҳәаҩ, аветеранцәа, иҭахаз рҭаацәа, ауаажәларра.
Аахыҵ Уаԥстәыла ахада Алан Гаглоев Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа ргәалашәара амш инамаданы Аԥсны ахада Бадра Гәынба ашәҟәы изааишьҭит.
Иара иазгәеиҭеит Аахыҵ Уаԥстәыла аԥсуа жәлар инарывагыланы иҭахаз ҳаҭырла ишыргәаладыршәо, урҭ рхыԥхьаӡараҿ ишыҟоу Аахыҵ Уаԥстәылантәи хатәгәаԥхарала еибашьуазгьы. Иазгәеиҭеит аибашьра ҿыц алмыршара аҵак ду шамоу.
Тирасполь иҟоу Аԥсны Ахаҭарнакра аԥхьа агәаларшәаратә ҭыԥ аадыртит Аԥсни Қырҭтәылеи реибашьра иалагеижьҭеи 33 шықәса аҵра ахьӡала.
1992 шықәса нанҳәа 14 азы Қырҭтәыла Аҳәынҭсовет Аԥсны аҵакыра иалалеит, иалагеит 413 уахи-ҵхи ицоз Аԥсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьра.
Ахада иирамш
Владимир Путин Бадра Гәынба иирамш идиныҳәалеит. Абри атәы аанацҳауеит ахада ипресс-маҵзура.
Урыстәыла ахада инаҵшьны иазгәеиҭеит, ааԥынразы Москва имҩаԥысыз аиԥыларақәа Урыстәылеи Аԥсни реизыҟазаашьақәа аиҩызаратә ҟазшьа шрымоу шьақәдырӷәӷәеит ҳәа.
"Жәаҳәарада, ҳара аҩганктәи аусеицура иадҳәалоу актуалтә зҵаарақәа рзы еицаҳзеиԥшу аконструктивтә усура ҳҿаԥхьа иқәҳаргылоит – ҳажәларқәа рзы, арегионтә ҭышәынтәалареи ашәарҭадареи рыхьчаразы", — ҳәа аҳәоит ашәҟәы аҿы.
Аахыҵ Уаԥстәыла ахада Алан Гаглоев, Урыстәыла афедералтә усбарҭақәеи асубиектқәеи рнаԥхгаҩцәеи Аԥсны ахада иирамш идырныҳәалеит.
Нанҳәа 14 рзы Бадра Гәынба 44 шықәса ихыҵит. Уаанӡа аҳәынҭқарра ахада ипресс-маӡаныҟәгаҩ Алхас Ҷолокәуа аинформациатә хархәагақәа ирзеиҭеиҳәахьан, аҳәынҭқарра ахада Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа ргәалашәара амш аҽны иираамш азгәеиҭом ҳәа. Аҳәынҭқарра ахада иусбарҭа адныҳәаларатә шәҟәқәагьы ркьыԥхьуамызт.
Ахатәгәаԥхарауаҩ имш
Нанҳәа 15 азы Гәдоуҭатәи Акультура ахан аҿы имҩаԥысит Хатәгәаԥхарала еибашьуаз рымш иазку аныҳәатә еилатәара.
Ауснагӡатә рхы аладырхәит Аҳәынҭқарра ахада Бадра Гәынба, ихаҭыԥуаҩ Беслан Бигәаа, аԥыза-министр Владимир Делба, аиҳабыра алахәылацәа, Апарламент адепутатцәа, хатәгәаԥхарала еибашьуаз, ауаажәларра.
Ахатәгәаԥхарауаҩ Ибаҟа амҵан ашәҭшьыҵәрақәа шьҭаҵан.
Ари ауснагӡатә ашьҭахь Гәдоуҭа Акультура ахан аҿы имҩаԥган аконцерт.
Аҳәынҭқарра ахада Бадра Гәынба Сергеи Дбар ихьӡ зху Гәдоуҭатәи амузеи аҿы еиҿкаау ацәыргақәҵа даҭааит. Араҟа иаарԥшуп аибашьраан аԥсуа сахьаҭыхыҩцәа иаԥырҵаз акарикатурақәеи ашаржқәеи.
Гәынба иазгәеиҭеит, ацәыргақәҵақәа анаҩстәи абиԥарақәа рзы Аԥсны ажәлар иаадырԥшыз афырхаҵара агәалашәара аиқәырхараҿы ишыцхраагӡоу.
Санкт-Петербург – Аҟәа раԥхьатәи аҳаирплан
Санкт-Петербург – Аҟәа раԥхьатәи ареис аҳаирплан тәеит Владислав Арӡынба ихьӡ зху аҳаирбаӷәазаҿы нанҳәа 14 азы. Аҳаирплан иаԥылеит аԥыза-министр Владимир Делба, Аԥсны иҟоу Урыстәыла ацҳаражәҳәаҩ Михаил Шургалин, аиҳабыра рхаҭарнакцәа.
Санкт-Петербургтәи Азакәанԥҵаратә еизара ахантәаҩы Александр Бельски наԥхгара зиҭо аделегациа ари ареис ала Аԥсныҟа иааит.
Аԥсны ахада Бадра Гәынба Санкт-Петербургтәи Азакәанԥҵаратә еизара ахантәаҩы Александр Бельски напхгара зиҭо аделегациа дырԥылеит.
"Иахьа ҳара ҳзы агәаларшәаратә, афырхаҵаратә мшуп. Ҳара иаҳгәалаҳаршәоит зыԥсадгьыл зхы ақәызҵаз афырхацәа. Иҭабуп ҳәа шәасҳәоит Аԥсадгьыл ахьчаҩцәа ргәалашәара ҳаҭыр ахьақәышәҵо азы", — ҳәа азгәеиҭеит атәыла ахада.
Иара убас, аганқәа алацәажәеит Аԥсни Санкт-Петербурги русеицура алшарақәа ртәы.
Аспортдәқәа еиҭашьақәдыргылоит
Гәдоуҭа аспортдәқәа еиҭашьақәдыргылоит ҳәа аанацҳауеит ахада ипресс-маҵзура.
Аҳәынҭқарра ахада Бадра Гәынба иахьа хышәҩык ауаа рҽазыҟарҵар ахьауа спортдәык аҭагылазаашьа ахәшьара аиҭеит.
Аспортшкол адиректор Беслан Гәблиа иажәақәа рыла аспортдәы ақәҵа хәарҽуп, иԥсахтәуп.
Бадра Гәынба аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, Аҳәынҭспортеилакы анапхгаҩы инапынҵақәа назыгӡо Ҭарашь Ҳагба инапы ианиҵеит ахәқалақьк рҟны иҟоу аспортдәқәеи Гәдоуҭатәи араионтә стадиони гәеиҭарц.
Аԥсны АдәАР Путини Трампи реиԥыларазы
Урыстәыла ахада Владимир Путини ЕАА рхада Дональд Трампи Алиаска реиԥылара агәыӷра ҳнаҭоит аҩ-ҳәынҭқаррак реизыҟазаашьақәа ҭышәынтәалахап, иара убас украинатәи азҵаараҿгьы аиҭакрақәа ҟалап ҳәа, абас аҳәамҭа ҟаиҵеит Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистр Олег Барцыц ТАСС аинтервиу анеиҭоз.
Барцыц иажәақәа рыла, иахьатәи аҭагылазаашьаҿы аиҿцәажәарақәа рымҩаԥгаразы аҳәынҭқаррақәа рхадацәа ргәымшәареи рыгәаӷьреи аҭахуп, насгьы "аизыҟазаашьақәа рыԥхарра" жәларбжьаратәи аҭагылазаашьа аҭышәныртәалара иацхраар алшоит.
Аиҿцәажәарақәа рҟынтәи инҭкааны зҵааракгьы азгәаҭам, аха убри аан аиԥылара иалҵшәаны украинатәи ахырхарҭаҿы акыр зҵазкуа аиҭакрақәа ҟалар шалшо азгәеиҭеит АдәА рминистр.
Аусеицураз аиқәшаҳаҭра
Аԥсны Акультура аминистрреи Бахрушинтәи амузеии акультуратә усеицуразы аиқәшаҳаҭра рыбжьарҵеит.
Аусеицура аҳәаақәа ирҭагӡаны, РУСДРАМ аҿы атеатр амузеи аартхоит. Амузеи аекспозициаҿы 120 инареиҳаны иуникалтәу аекспонатқәа ӡыргахоит: афишақәа, архивтә документқәа, афотоматериалқәа, атеатр аҭоурых еиҭазҳәо артефактқәа.
Ари афедералтә программа "Атеатр амузеи ҿыц" ахәбатәи апроект акәхоит. Аартра ҟалоит нанҳәа 26 рзы.
Уи адагьы, аусеицураҿ акыр зҵазкуа хырхарҭаны иҟалоит Ахәыҷтәы Центр – ахәмарреи амузеи-театралтә педагогикеи рыла ахәыҷқәа атеатртә занааҭқәеи аҭоурыхи ртәы рдырыр ахьалшо аҭыԥ аԥҵара.
Атуризм
Аԥсны Ҭырқәтәыла иаԥысны, ҳазҭоу аԥхынразы Урыстәылатәи анҭыҵтә туризм аҿы аԥхьагылара ааннакылеит ҳәа иҳәеит Урыстәыла Атуриндустриа аидгыла ахада Илиа Умански.
Аԥсны акадифаамҭаз Урыстәыла ауааԥсыра еиҳа иалыркаауа аҳәаанырцәтәи ахырхарҭақәа 5 рхыԥхьаӡара иаҵанакит ҳәа аанацҳауеит РИА Новости, "Иандекс аныҟәарақәа" адыррақәа шьаҭас иганы.
Аиҳарак цәыббреи жьҭаареи амзақәа рзы урыстәылаа Ҭырқәтәыла анхарҭақәа аҿарҵоит, иара аԥсшьараз актәи аҭыԥгьы аннакылоит.
Иара убас, Италиа, Франциа, Испаниа аԥхьатәи ахәҭыԥк иаҵанакуеит. Убри аан, Аԥсны зегьы раасҭа имариоу ҭыԥны иаанхеит – ареспубликаҿы уахыки-ҽнаки рзы бжьаратәла ахәыԥса 8 нызқь мааҭ артәоит, ари европатәи атәылақәа рҿы аасҭа ҩынтәны еиҵоуп.
Атуризм аминистр Асҭамыр Логәуа ииасыз амчыбжь азы аглемпингқәа зтәуи аинвесторцәеи дырԥылеит. Уи иалҵшәаны Аԥсны иаԥҵахоит Аглемпингқәа рассоциациа.
Ассоциациа еиднакылоит аргыларақәа рыԥшәмацәеи аинвесторцәеи ҳәа аанацҳауеит Атуризм аминистрра.
Асҭамыр Логәуа атуризм аусхк ахаҭарнакцәа данырԥылоз ашьхатә туризм аҿиареи, аинфраструктура аиӷьтәреи, аԥеиԥш бзиа змоу аҭыԥ ҿыцқәа зныԥшуа аинвестициатә хсаала аԥҵареи рҟны аҳәынҭқарра ацхыраара иадҳәалоу аусмҩаԥгатәқәа ирылацәажәеит.
"Ашанеи" "Альба Меди" русеицура
Афонд "Ашанеи" амедицинатә центр "Альба Меди" аусеицуразы аиқәшаҳаҭра рнапы аҵарҩит.
Ацентр ҭырқәтәылатәи иреиҳау ахатә медицинатә холдинг ахәышәтәырҭақәа рҳа "Acıbadem" иахаҭарнакуп. Уи иаҵанакуеит 22 хәышәтәырҭеи 16 поликлиникеи, еиуеиԥшым амаҵзурақәа рацәаны имҩаԥнагоит: акьыбачымазарақәа рыхәшәтәра, ацәеижьхәҭақәа рытрансплантациа, агәы, анеирохирургиа уҳәа убас иҵегьы.
Аиқәшаҳаҭра афонд ачымазцәа арҭ амаҵзурақәа рхархәара рылшо иҟанаҵоит, иара убасгьы алогистикеи егьырҭ азҵаарақәеи рыӡбараан иарманшәалоит.
Ахысраз аанкылара
Нанҳәа 12 азы Нури Ҳагәышь Аԥсны АҩАр ахь днеиит, хәажәкыра 13 азы аҭыԥ змаз ахҭыс далацәажәарази абџьар ихы ишаирхәаз иҳәарци ҳәа аанацҳауеит аусбарҭа апресс-маҵзура.
Уаанӡатәи адыррақәа рыла Гагра ақалақь Арӡынба имҩаду аҿы зхаҭара шьақәыргылам аӡәы "ацәымӷра зҵоу аизыҟазаашьақәа ирыхырҟьаны" Белозиоров диехсны аҭыԥ аҟынтәи дыбналеит. Ашьаус хацдыркит.
Белозиоров Гагратәи араионтә хәшәтәырҭахь днаган иарма шьапгәацә акылааратә хәра аманы, иармашьаргәыцәбаҩ хәыҷы иаарту аԥҵәара аманы, иармашьаргәыцәбаҩ хәыҷы анерви армарахьтәи адаԥшьи ааха рыманы.
Аусбарҭаҿы иазгәарҭеит нанҳәа 5 азы иара дызхәыз ихьӡ шиҳәаз.
Аҿар реизара
Аԥсны алахәуп Маиҟәаԥ имҩаԥысуа аҿар ррегионбжьаратә еизара "Фышт" ҳәа рҳәеит аспорт азы Аҳәынҭеилакы аҿы.
Аиԥылара иалахәыз рзы еиҿкаан акультуратә программа – арккаратә, аекологиатә, аспорттә усмҩаԥгатәқәа, Адыгэ джэгу, ахьылақәҵаразы аҟазара-классқәа, акәашара, жәлар ринструментқәа рарҳәара, аҽыбӷаҟазара.
Аиԥылара Адыгеиа, Маиҟәаԥтәи араион аҿы имҩаԥысит. Аԥсны, Белоруссиа, Урыстәыла арегионқәа – Адыгеиа, Краснодартәи атәылаҿацә, Ҟабарда-Балкариа, Ҟарачы-Черқьесиа, Калмыкиа, Херсонтәи аобласт рҟынтәи 500-ҩык инареиҳаны иалахәын.
Иқәҿиараз акастинг
Ашәаҳәаҩ Валериа Делԥҳа амузыкатә шоу "Ну-ка, все вместе! Народный кастинг" аҟны аӡбаҩцәеи ахәаԥшцәеи лыршанхеит.
Ашәаҳәаратә шоу аҟны лықәгылара ателеканал "Россия-1" аефир аҟны идырбан.
Санкт-Петербург имҩаԥысуаз алԥшаарақәа ирылахәын Урыстәыла еиуеиԥшым арегионқәа рҟынтәи шәҩыла ашәаҳәаҩцәа, урҭ рхыԥхьаӡараҿы дыҟан 20 шықәса зхыҵуа Валериа Делԥҳа.
Лара иналыгӡон иуадаҩыз амузыкатә композициа "Who Can You Trust" (акинофильм "Шпион" аҟынтәи).
