АҞӘА, лаҵара 19 – Sputnik, Сариа Кәарцхьиаԥҳа. Лаҵара 18 ауха Аԥсуа ҳәынҭқарратә музеи аҟны акциа "Амузеи аҟны аҵх" аҳәаақәа ирҭагӡаны иаартын азал ҿыц.
Уи азкуп XVIII - XX ашәышықәса алагамҭеи рызтәи Аԥсны аҭоурых, Кавказтәи аибашьреи Ҭырқәтәылаҟа аԥсуаа рахгареи, "Аԥсуаа рышәҩык" Актәи адунеизегьтәи аибашьраҟны ралахәреи. Ари аекспозициа еиқәиршәеит амузеи аҭҵаарадырратә усзуҩ, аҭоурыхҭҵааҩ Руслан Гәажәба.
"Кавкази Аԥсныи рҭоурых иагәылоу иуникалтәу афактқәа. Ҳара ҳекспозициа аастуеит амамлиукцәа рыла. Урҭ 500 шықәса инареиҳаны иеибашьцәа ӷәӷәаз, адипломатиа ҵаула злаз, иаргылаҩцәа бзиақәаз кастан. Урҭ дыруаӡәкуп Али-беи аль-Кабир захьӡыз раԥхьаӡакәаны Мысра ахьыԥшымра рылазҳәаз, хышықәса инареиҳаны Османаа рқәыларақәа аанызкылоз, зҳәынҭқарра аҳәаақәа зырҭбаауаз ԥызан", – еиҭеиҳәоит Руслан Гәажәба.
Азал абжеиҳарак зызку Аԥсны ашьагәыҭ жәлар раӷьырак рыхҵәара зыхҟьаз Кавказтәи аибашьра ауп.
"Аҭырқәцәа ражәа иалан Кавказ мрагыларатәи аԥшаҳәаҿы Анапа инаркны Сухум-Калеи аҟынӡа дарбанзаалак аԥҳәызба акы дацәымшәакәа, хаҵак амҩан дылԥымлакәа дымҩасыр лылшон ҳәа. Ахҵәара ацәқәырԥа дуқәа хԥа ыҟан. Иааизакны иуԥхьаӡозар, 90 % ҳуааԥсыра хырҵәан амҳаџьырраан", - азгәеиҭеит Руслан Гәажәба.
Иара убас азал ҿыц аҟны ицәыргақәҵоуп ХХ ашәышықәса алагамҭа иазку аекспозициа. Астендқәа рыҟны икыдуп Актәи адунеизегьтәи аибашьра иалахәыз аԥсуа ҽыуаа рыӡбахә зҳәо аинформациа.
Шамԥҳа еиҭалҳәеит "Аҵх амузеи аҟны" акциазы иарбан жәытә експонату ицәырыргаз>>
Лаҵара 18 акциа "Аҵх амузеи аҟны" мҩаԥысит Аԥсуа ҳәынҭқарратә музеи, Дырмит Гәлиа ихьӡ зху Алитература-мемориалтә музеи, Аибашьратә фырхаҵара амузеи, Аҳәаанырцәтәи аԥсуаа рҭоурых амузеи рыҟны. Амузеиқәа рыҟны ицәыргақәҵан акымкәа-ҩбамкәа аекспозициа ҿыцқәа, имҩаԥган ауснагӡатәқәа жәпакы.
"Аҵх амузеи аҟны" – жәларбжьаратәи культуратә акциоуп, уи раԥхьаӡакәны иаԥшьыргеит Франциа 1999 шықәсазы. Ари ауха амузеиқәа жәпакы рахь анеира хәыда-ԥсадоуп. Аҿар амузеиқәа радԥхьаларазы еиуеиԥшым амузеиқәа ирӡбоит иформалтәым аусмҩаԥгатәқәагьы дырбара.
Беиаԥҳа еиҭалҳәеит лаҵарамзазы Аибашьратә фырхаҵара амузеи аҿы имҩаԥгахо аусхкқәа>>
Аԥсны ари аҩыза акциа иадгылеит 2015 шықәсазы Аԥснытәи аҳәынҭқарратә музеи иҟанаҵаз аԥшьгамҭала.