00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
08:30
31 мин
Ажәабжьқәа 13:00
13:01
3 мин
Ажәабжьқәа 13:30
13:31
3 мин
Новости 14.00
14:01
3 мин
Новости 14.30
14:30
2 мин
Инструкция по применению
14:57
3 мин
Ажәабжьқәа
18:01
3 мин
Новости
18:31
2 мин
Ажәабжьқәа
21:01
3 мин
Новости
21:31
2 мин
On air
08:00
30 мин
On air
08:30
31 мин
On air
13:00
30 мин
On air
13:30
31 мин
On air
18:00
30 мин
On air
18:30
31 мин
On air
21:00
30 мин
On air
21:30
31 мин
ИацыИахьа
Аефир азы
ақ. Гагра101.3
ақ. Гагра101.3
ақ. Аҟәа103.2
ақ. Гәдоуҭа105.9
ақ. Очамчыра100.7
ақ. Тҟәарчал102.5
ақ. Пицунда101.7

"Ракы", "ӡакы", "маҿак", "ԥсыӡак": ашәара-зара азырбо жәақәак

CC0 / / Рука
Рука  - Sputnik Аҧсны, 1920, 28.03.2021
Анапаҵаҩра
Ашәара-зара азырбо ауаҩы имаха иадҳәалоу ажәақәак ртәы Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ, аколумнист Сусанна Ҭаниаԥҳа лматериал аҟны.

Аура-аҭбаара, ашәара-зара азырбо ажәақәа аԥсуа бызшәаҿы ауаҩы имаха-шьаха ианадҳәалоугьы ыҟоуп. Убас, аура азырбо акәны иҟоуп анапы.

Сусанна Ҭаниаԥҳа, Sputnik

Анапы ахьаҿаку ажәҩахыр инаркны анацәкьыс аҟынӡа, хәҭа – хәҭала ишоит: ракы, ӡакы, маҿак, ԥсыӡак, ӡакы, нацәкьыск… Арҭ ашәара-зара азырбо ажәа ҷыдақәа зхы иазырхәоз анапҟазацәа, ауасҭацәа ракәын. Дара иахьагьы ахархәара рымоуп. Ҳарзааҭгылап урҭ:

Рука ребенка - Sputnik Аҧсны, 1920, 20.03.2021
Ахысганацәа, агәыбжьынацәа, аӡыгнацәа: ԥсышәала анацәкьарақәа рыхьӡқәа

Ракы - аҭаҷкәым инаркны амашьхәылҵ аҟынӡа ибжьоу аура иахьӡуп. Аԥш аныларҵо, аарыхра (аҽаҩра) анцәахәы Џаџа илашьапкуа, ажәла ҟьо "раки-ӡаки, раки-ӡаки, раки-ӡаки ҳаҭ" рҳәон ҳәа иҩуан ашәҟәыҩҩы, ажурналист Шьаликәа Камкьиа ишәҟәы "Ажәақәа рдунеи" аҟны. Аџьа адбаланы, аҽаҩра бзиа умхырҭа ианҭуго, аԥш лапҟьақәа збалак ирҳәон: "…Ԥшӡала раки-ӡаки рынцәахәԥҳәыс иуаналшьаз узыҳалалхааит!" ҳәа. Даҽакала, аҽаҩра бзиа иунаҭаз алапҟьа - "ракы", "ракы иаҟароуп" азырҳәоит.

Ӡакы - анацәа дуи анацәкьыси ирыбжьанакыз аура иахьӡуп.

Раки ӡаки - ауаҩы инапы иаԥхьаҟа ианеиҵихлак, амашьхәылҵи анацәкьыси ирыбжьоу аура иазырҳәоит раки ӡаки.

Ԥсыӡак – анацәкьыс дуи ахысганацәеи ирыбжьаӡоу ауроуп.

Напышәара ма ҵәык абжа – ажәҩахыр инаркны анацәкьарақәа ахьхаҟәало аҟынӡа.

Ҵәык – уҩнапык уаԥхьаҟа ианеиҵухлак, ирыбжьанакыз аура иашәагоуп.

Праздник Ацуныҳәа провели в селе Ачандара - Sputnik Аҧсны, 1920, 14.03.2021
"Аԥылса", "ашԥылса", "аԥылгыды": акәац жьыхәҭақәеи урҭ рыхьӡқәеи

Аҭбаара акәзар, уи азырбо акәны иҟоуп анапы иахәҭаку анацәкьарақәа. Ажәлар рҟны ахархәара рымоуп "мацәк", "нацәхырҟәарак" уҳәа реиԥш иҟоу ажәақәа. Хшыҩзышьҭра рзаҳуп урҭгьы.

Мацәак//мацәк – анацәкьыс ашәагаа (мацәк, ҩ-мацәк, х-мацәк) рҳәоит.

Ҩ-мацәк – ҩ-нацәак рыҭбаара анарбоит (урысшәала иуҳәозар, "ширина двух сложенных пальцев").

Х-мацәк – х-нацәкьыск рыҭбаара убас иашьҭоуп.

Ԥшь-мацәк – ԥшь-нацәкьыск ршәагаа, рыҭбаара иахьӡуп, даҽакалагьы маҿак рҳәоит.

Хә-мацәк – хә-нацәак анеидукылалак ирыҭбаарахо иахьӡуп (урысшәала "ширина пяти сложенных пальцев")

Анацәхырҟәара – анацәхыԥ (анацәа ду) ахыцәқәеи ахаҟәаларҭеи рыбжьара нацәхырҟәарак ҳәа иашьҭоуп.

Ажәабжьқәа зегьы
0