АҞӘА, жәабран 15 — Sputnik. Жәабран 15 рзы адунеи зегьы аҟны иазгәарҭоит Акьыбачымазара зыхьуа ахәыҷқәа Жәларбжьаратәи рымш (International Childhood Cancer Day). 2001 шықәса рзы Лиуксембург, зхәыҷқәа акьыбачымазара рымоу аҭаацәа реиҿкаара Жәларбжьаратәи аконфедерациа (International Confederation of Childhood Cancer Parent Organisations) алахәылацәа реиԥылараан абри Амш рылаҳәан.
Раԥхьаӡа акәны Акьыбачымазара зыхьуа ахәыҷқәа Жәларбжьаратәи рымш мҩаԥган 2002 шықәса рзы.
Ирацәоуп ахәыҷқәа шмаҷӡақәоу акьыбачымазара зызцәырҵуа. Џьоукы рҟны уи ҭаацәаратә чмазараны ишьоуп, агенетика иаҵанакуеит. Уи адагьы ари ачымазара цәырнагоит ҳәа ишьоуп арадиациа. Аиҳараҩык рҟны ашьаҭақәа зынӡагьы иузышьақәыргылаӡом.
Акьыбачымазара заа аарԥшрагьы акыр иуадаҩуп. Аиҳарак иара анаарԥшхо ачымазара ашьапы анаҳахьоу ауп. Убри азы аҳақьымцәа абжьагарақәа аҭаацәа ирырҭоит — ахәыҷы иоуа аиҭакрақәа – ицәаԥштәахәы аиҭакра, ачырақәа рыҟазаара, иназыцҵоу ааԥсара, имтәо ашоура, илабара ауашәшәырара, ицәеижь акаԥсара — хырыҩ рырмҭаларц.
Ахәыҷқәа аиҳарак ашьеиҿкааратә кьыбоуп ирыхьуа (70%).
Амедицинатә статистика ишаҳәо ала есышықәса адунеи аҟны 200 000-ҩык ахәыҷқәа акьыбачымазара рызҵысуеит, 100 000-ҩык рҟынӡа рыԥсҭазаара иалҵуеит. Аҵыхәтәантәи а-15-шықәса рыҩныҵҟа 18 рҟынӡа шықәса зхыҵуа ачымазцәа рхыԥхьаӡара 20% рыла еиҳахеит. Асеиԥш адунеи зегьы аҟны иазгәаҭоуп. Урыстәыла, есышықәса хә-нызқьҩык рҟынӡа ахәыҷқәа акьыбачымазара рызцәырҵуеит. Аха, ари ахыԥхьаӡара иҵегьы еиҳауп.
Иахьатәи аамҭазы Урыстәыла ахәыҷчымазцәа рҟынтәи 80% ргәабзиара шьақәгылоит.
Урыстәыла акьыбачымазара змоу ахәыҷқәа ацхыраара рыҭоит Москва, Санкт-Петербург, Обнинск, Ростов-на-Дону иара убасгьы атәылаҿацәтәи ареспубликатәи хәыҷтәы хәышәтәырҭақәа рҟны.
2011 шықәса ԥхынгәы 1 азы Москва иаартын ахәыҷтәы гемоталогиеи, аонкологиеи, аиммунологиеи рзы Афедералтә наука-клиникатә центр.
Ахәыҷтәы гемоталогиеи, аонкологиеи, аиммунологиеи рзы Афедералтә наука-клиникатә центр аартызарц аӡбра рыдкылан Владимир Путини алеикоз змаз Дима Рогачиови реиԥылараан, 2005 шықәса рзы. Ахәыҷтәы гемоталогиеи, аонкологиеи, аиммунологиеи рзы Афедералтә наука-клиникатә центргьы Дима Рогочиов ихьӡ ахҵоуп.
Иахьатәи аамҭазы ацентр иаднакылоит 50 000-ҩык рҟынӡа ахәыҷчымазцәа, 1,2 нызқь рҟынӡа аоперациақәа мҩаԥыргоит.
