Академик Марр имҩаҿы игылоу Константин Ҭыжәба иҩны дарбанзаалак ауаҩы, дтуристума, даҭыԥантәиума, илаԥш адымхалакәа дзавсуам. Ахаҳәтә гәараанда аҭыԥан иазҳауеит аџьыԥ (ажасмин – аред.), ахыб аҿы ирызҳауеит уахынла "илашо" асуккулентқәа".
Ари аҩны актәи аихагыла ргылан 1930-тәи ашықәсқәа раан, ԥыҭрак рышьҭахь аҩбатәигьы ахаргылан. Ҭыжәба иажәақәа рыла, иара есымшагьы аҵиаақәа рааӡара дазҿлымҳан азы, иаразнак иҩны акәша-мыкәша ариаҵәара далагеит. Иара европатәи аландшафттә культура дыхнахуан, ииҭахын ихаҭагьы убри иаваҟәыло иҩны ҟаиҵарц.
Раԥхьа иара ирԥшӡеит иашҭеи ибаҳчеи, уа ашәыри ауҭраҭыхи ирызҳауеит, аха аамҭа рацәа еиҳарак изгаз аҩны аҭыӡқәа рырԥшӡароуп. Игәҭакқәа зегьы рынагӡаразы 12 шықәса аҭаххеит.
Аҩны аҩналарҭеи агәашәи аҽрыкәыршаны иазҳауеит ӡынгьы-ԥхынгьы ииаҵәоу аџьыԥ, ахыбгьы дырԥшӡоит асуккулентқәа захьӡу ашәҭ иаҵәақәа.
Ари аҩыза аҩны ахылаԥшра бзиагьы аҭахуп. Аԥхынра аҵиаақәа зегьы аӡы рыҵаҭәаразы х-сааҭк аҭахуп. Ҭыжәба игәаанагарала, дарбанзаалак Аԥсны иқәынхо ауаҩы иҩни иашҭа-игәареи дырхылаԥшлароуп, ирԥшӡалароуп, ҳтәыла зегьы шәҭыкакаҷхарц азы. Абри аидеиа ауаа рыларҵәаразы иара ашәахьа рашәара 7 рзы ибаҳчаҿы имҩаԥигарц игәы иҭоуп ашәҭқәа рцәыргақәҵа "Аҟәа. Ақалақь ариаҵәара".
