Признание Сирией Абхазии - Sputnik Аҧсны, 1920, 28.10.2021
Аԥсны
Ажәабжьқәа Sputnik Аԥсны аҟны

"Фазиль Аԥсназы дҭоурыхҩҩуп": Искандер диижьҭеи 93 шықәса ҵит

© Sputnik / Сергей Пятаков / Амедиаҵәахырҭахь аиасраПисатель Фазиль Искандер отметил 80-летний юбилей в Доме Актера в Москве
Писатель Фазиль Искандер отметил 80-летний юбилей в Доме Актера в Москве - Sputnik Аҧсны, 1920, 06.03.2022
Анапаҵаҩра
1929 шықәса хәажәкыра 6 рзы диит адунеи аҿы зыхьӡ еицырдыруа, зҩымҭақәа атәым бызшәақәа жәпакы рахь еиҭаргахьоу, урысшәыла иҩуаз аԥсуа шәҟәыҩҩы ҳәа ззырҳәаз Фазиль Абдул-иԥа Искандер.
Sputnik
Фазиль Искандер аԥсуаа мацара дыртәымызт, иара адунеи уаажәларра, аиҳаракгьы аурыс дунеи дахәҭакын. Абас ихцәажәоит илитература ззаигәаз, ихыԥша еилызкаауаз ауаа.
Фазиль Искандер дуаҩы аамысҭашәан. Асеиԥш иҟоу ауаҩы иааигәа уаныҟоу уаргьы ууаҩы цқьахоит, иҳәоит ашәҟәыҩҩы иҩыза, илитературатә агент Руслан Џьапуа.
"30 шықәса инарзынаԥшуа ҳаиҿцаауан. Аԥхьа ҩызак иаҳасабала сицыҟан, нас литературатә агентк иаҳасабала аус ицызуан. Абарҭ аамҭақәа рзы ииҩыз зегьы снапы иҵызгон, ашәҟәҭыжьырҭақәеи ҳареи ҳабжьара аиқәшаҳаҭрақәа еиқәсыршәон", — иҳәоит Џьапуа.
Фазиль Искандер - Sputnik Аҧсны, 1920, 18.12.2021
Аԥсны
Фазиль Искандер ихьӡ зху жәларбжьаратәи апремиа ранаршьеит Москва
Фазиль аҩнгьы, адәынгьы даамысҭашәан, иажәа раӡан иҳәоит Џьопуа.
"Иҟоуп ауаа адәны аҽырԥшӡара бзиа избо, аҩны зынӡа аҽакала зхы мҩаԥызго. Фазиль аҩнгьы, адәынгьы даамысҭашәан, иажәа раӡан. Абри атәы рҳәоит иҩызцәа зегьы. Белла Ахмадулина изныкымкәа илҳәахьан Фазиль иакәымзар егьаџьара ҳшәыргәынданы ҳхы мҩаԥаҳгарын ҳәа. Иара ихы шымҩаԥигоз инақәыршәаны ҳаргьы ҳхы мҩаԥаҳамгар ҳацәыԥхашьон. Аиҳаракгьы арепрессиатә аамҭақәа анҳақәыӷәӷәоз", — иҳәоит Џьапуа.
Ашәҟәыҩҩы, ажурналист Надежда Венедиктова илҳәахьан, асовет аамҭазтәи аԥхьаҩцәа рзы ишгәырӷьара духаз Искандер ипроза ацәырҵра. Лара лажәақәа рыла, усҟантәи аамҭазы аҳра зуаз "апартиатә" бызшәа згәы ԥнаҵәахьаз рзы Искандер иҩымҭақәа аҳауа цқьа иаҩызахеит.
Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла ахантәаҩы, ашәҟәыҩҩы Вахтанг Абҳазоу иазгәеиҭеит Фазиль Искандер апрозахь дыиасаанӡа акыр апоезиаҿы иҽԥишәахьан ҳәа.
"Искандер иԥшәмаԥҳәыс Антонина илҳәахьан: "Я выходила замуж за поэта", - ҳәа. Уи иҳанаҳәо рацәоуп. Искандер инарҭбааны ипроза шеицырдыруа еиԥш, ипоезиа рзымдыруазаргьы, иазгәаҭатәуп, апрозаҿы ҳажәлар рдоуҳа, ржәытә-рҿатә, раԥсуара акыр даманшәаланы иаарԥшуазар, ипоезаҿгьы, аханатә, аԥсуа колорит, Аԥсны аԥсабареи, ҳажәлар рмилаҭтә ҷыдарақәеи зныԥшуа иажәеинралаақәа шыҟоу", - ҳәа еиҭеиҳәеит Абҳазоу.
Вахтанг Абхазоу - Sputnik Аҧсны, 1920, 09.10.2020
Арадио
Абҳазоу Фазиль Искандер ипоезиазы: аԥсуа колорит, ҳмилаҭтә ҷыдарақәа, ҳаԥсабара рныԥшуан
Руслан Џьапуа иара убас иазгәеиҭеит Фазиль иҩызцәа рырҿиамҭақәа дшырзыҟаз.
"Иара ахаангьы абзарӡы аҳәаракәын дзызҟазаз. Иаԥсам ҳәа иишьоз шәҟәык "уаԥхьахьоума, ишԥоубои?" ҳәа ианиазҵаалак, "сахьымӡац аԥхьара" иҳәон", - еиҭеиҳәоит Руслан Џьапуа.
Иара иазгәеиҭеит Фазиль Искандер аҭаацәара ду - аԥхьаҩцәа рҭаацәара шимоу.
"Фазиль 87 шықәса ниҵит. Иҭаацәара дууп – аԥхьаҩцәа рҭаацәароуп. Ҳагәқәа рҟны ишьҭа аанижьит, анырра ду ҳаиҭеит. Ҳҩыза Станислав Лакоба ишиҳәо ала, Фазиль Аԥсназы дҭоурыхҩҩуп", - иҳәеит Џьопуа.
Фазиль Абдул-иԥа Искандер диит хәажәкыра 6, 1929 шықәса рзы, Аҟәа. 1954 шықәса рзы далгеит А.М. Горки ихьӡ зху Алитературатә институт. Ҩышықәса рышьҭахь дхынҳәуеит Аԥсныҟа, Аҳәынҭшәҟәҭыжьырҭа аԥсуа ҟәша аредакторс. 1956 инаркны иҩымҭақәа ркьыԥхьуан ажурналқәа: "Смена", "Неделя", "Костер", "Сельская молодежь" уҳәа рыҟны.
Фазил имҩахәасҭала: Сандро Чагьамтәи дахьынхоз аҩнахьы - Sputnik Аҧсны, 1920, 31.07.2017
Фазиль имҩахәасҭала: Сандро Чагьамтәи дахьынхоз аҩнахьы
Раԥхьатәи иажәеинраалақәа реизга "Горные тропы" ҭыҵит 1957 шықәса рзы Аҟәа. 1966 шықәса рзы ажурнал "Новый мир" аҟны икьыԥхьын аповест — "Созвездие Козлотура". Искандер ирҿиамҭақәа ирылукаартә иҟоуп "Сандро из Чегема" (1973-1988, автобиографиатә ҩымҭа).
Искандер иажәабжьқәеи иповестқәеи еиҭагоуп шамахамзар европатәи абызшәақәа зегьы рахь. Искандер иҩымҭақәа ирылхны иҭыхын абарҭ афильмқәа: "Воры в законе", "Пиры Валтасара, или Ночь со Сталиным", "Маленький гигант большого секса".Фазиль Искандер ианашьан аорденқәа "За заслуги перед Отечеством" III (1999), II (2004), IV (2009) аҩаӡарақәа, "Ахьӡ-аԥша" аорден I аҩаӡара, Аԥсны (2002).
Фазиль Искандер, 1980-ш.  - Sputnik Аҧсны, 1920, 06.03.2019
Чагьамтәи алыԥшаахқәа
Ажәабжьқәа зегьы
0