https://sputnik-abkhazia.info/20251227/agabziarazy-itskhyraagou-asas-iakha-uzmyrkhasho-azha-uatkei-ui-akhararei-1059960414.html
Агәабзиаразы ицхыраагӡоу, асас иҿаԥхьа узмырԥхашьо: ажьаӷь уаткеи уи ахәарҭареи
Агәабзиаразы ицхыраагӡоу, асас иҿаԥхьа узмырԥхашьо: ажьаӷь уаткеи уи ахәарҭареи
Sputnik Аҧсны
Зыхьӡ хара инаҩхьоу аԥсуаа рнапала иҟарҵо рыжәтә џьбара хкы ажьаӷь уатка иахҳәааны аматериал ҳзеидылкылеит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа... 27.12.2025, Sputnik Аҧсны
2025-12-27T09:00+0300
2025-12-27T09:00+0300
2025-12-27T09:00+0300
аԥсны
жәлар рдоуҳа
аԥсны
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/0b/0c/1036299236_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_8f202b91f6cbba7b7ac4d087e0ee4603.jpg
Ажьаӷь схәоит уа снахалан,Сцаӡом сусқәа нкажь.Аҿа-маҿа иналакны,Ԥҳәызбак џьа дысҳәеит.Сангьы дыҟоуп лгәалаҟан,"Ҭаца дсоут", – лҳәеит.Владимир АхьибаЗыхьӡ хара инаҩхьоу аԥсуаа рнапала иҟарҵо рыжәтә џьбара хкуп ажьаӷь уатка. Ахаҭа ахьӡ ишаҳәо еиԥш ари ауатка ажь иахылҿиаауеит.Ажь хәаны аҩы анаҵырхлак, аиаҳәаҿы иаанхо ажьаӷь ахьӡуп. Ажьаӷь ачуан илҭаԥсаны, хәыҷык аӡы алатәаны, иршны ауатка алырхуеит. Ҩынтәыршыра ажьаӷь уатка хаҭабзиарала зегьы иреиӷьуп ҳәа иԥхьаӡоуп. Ас еиԥш иҟоу арыжәтә хкы ацәгьеи-абзиеи рҿы ицәырыргоит, иуҭааз асас иҿы уарԥшӡоит.Амала ауадка иаҵоуп маӡак, ушарԥшӡо еиԥш уарԥхашьахаргьы ауеит. Убри азы иахьынӡаулаӡо дырны убра иаанкылатәуп.Ажьаӷь уатка зхәарҭоуАсас иҿаԥхьа узмырԥхашьо агәабзиаразы ихәарҭароу ажьаӷь уатка (даҽакала "аџьаӷь уатка" ҳәагьы иашьҭоуп) иазкны афольклорист Цира Габниаԥҳа лышәҟәы "Амифи аритуали" аҿы абас лыҩуан: "Аџьаӷь уатка есышьыжь акруфаанӡа 50 грамм ажәра агәабзиаразы ибзиоуп рҳәоит. Акы – акрыфара угәанарԥхоит, ҩбагьы – уҩнуҵҟа уарыцқьоит. Умгәа еиласзар аџьаӷь уатка х-ҿамҩак ужәыр, уккаӡа уааилныргоит. Уцәеи ужьи ахьҟәаҟәаз иахьушьыр, ашәытара анхалаӡом. Ушьапы кыдҟьар, ицәҟьар аџьаӷь уаткала иҿуӡәӡәаар, ихҭәасааӡом. Ихҭәасааз аҭәа анҭухлак, аџьаӷь уатка ақәуҭәар уа аҽеиқәнакуеит. Ахәра акәша-мыкәша иалаҿуӡәӡәаар, аӷьара мариахоит. Аџьаӷь уаткала еиҵоуҵаз ахәшә ԥхасҭахаӡом, амчра иацлоит".Ажьаӷь уатка жәлар рмедицинаҿыИахьа ажьаӷь анаҩсангьы, ауатка рылырхуеит: аҳәаса, аҵәа, аҳа, алаҳа, ахәырма реиԥш иҟоу ашәырқәа.Ауатка ацәгьеи абзиеи шарԥшӡо еиԥш ахархәара ҭбаа арҭоит жәлар рмедицинаҿгьы. Иаагозар, ауаҩы ахьҭа анилалак, имцашоура анхалалак, аҳақьым ааигәа даныҟамыз аамҭазы иҟарҵоз аԥсуа хәшәқәа иреиуан:
https://sputnik-abkhazia.info/20221009/auadka-apyrpyl-tsa-ashsha-asuaa-akhalalara-shyrkhyshtuaz-1041975917.html
https://sputnik-abkhazia.info/20191102/Akay-Aardan-Amlakh-aakha-azh-ay-asuaa-rkulturay-1026939050.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
жәлар рдоуҳа, аԥсны
Агәабзиаразы ицхыраагӡоу, асас иҿаԥхьа узмырԥхашьо: ажьаӷь уаткеи уи ахәарҭареи
Сусанна Ҭаниаԥҳа
Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ
Зыхьӡ хара инаҩхьоу аԥсуаа рнапала иҟарҵо рыжәтә џьбара хкы ажьаӷь уатка иахҳәааны аматериал ҳзеидылкылеит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.
Ажьаӷь схәоит уа снахалан,
Зыхьӡ хара инаҩхьоу аԥсуаа рнапала иҟарҵо рыжәтә џьбара хкуп ажьаӷь уатка. Ахаҭа ахьӡ ишаҳәо еиԥш ари ауатка ажь иахылҿиаауеит.
Ажь хәаны аҩы анаҵырхлак, аиаҳәаҿы иаанхо ажьаӷь ахьӡуп. Ажьаӷь ачуан илҭаԥсаны, хәыҷык аӡы алатәаны, иршны ауатка алырхуеит. Ҩынтәыршыра ажьаӷь уатка хаҭабзиарала зегьы иреиӷьуп ҳәа иԥхьаӡоуп. Ас еиԥш иҟоу арыжәтә хкы ацәгьеи-абзиеи рҿы ицәырыргоит, иуҭааз асас иҿы уарԥшӡоит.
Амала ауадка иаҵоуп маӡак, ушарԥшӡо еиԥш уарԥхашьахаргьы ауеит. Убри азы иахьынӡаулаӡо дырны убра иаанкылатәуп.
Асас иҿаԥхьа узмырԥхашьо агәабзиаразы ихәарҭароу ажьаӷь уатка (даҽакала "аџьаӷь уатка" ҳәагьы иашьҭоуп) иазкны афольклорист Цира Габниаԥҳа лышәҟәы "Амифи аритуали" аҿы абас лыҩуан: "Аџьаӷь уатка есышьыжь акруфаанӡа 50 грамм ажәра агәабзиаразы ибзиоуп рҳәоит. Акы – акрыфара угәанарԥхоит, ҩбагьы – уҩнуҵҟа уарыцқьоит. Умгәа еиласзар аџьаӷь уатка х-ҿамҩак ужәыр, уккаӡа уааилныргоит. Уцәеи ужьи ахьҟәаҟәаз иахьушьыр, ашәытара анхалаӡом. Ушьапы кыдҟьар, ицәҟьар аџьаӷь уаткала иҿуӡәӡәаар, ихҭәасааӡом. Ихҭәасааз аҭәа анҭухлак, аџьаӷь уатка ақәуҭәар уа аҽеиқәнакуеит. Ахәра акәша-мыкәша иалаҿуӡәӡәаар, аӷьара мариахоит. Аџьаӷь уаткала еиҵоуҵаз ахәшә ԥхасҭахаӡом, амчра иацлоит".
Ажьаӷь уатка жәлар рмедицинаҿы
Иахьа ажьаӷь анаҩсангьы, ауатка рылырхуеит: аҳәаса, аҵәа, аҳа, алаҳа, ахәырма реиԥш иҟоу ашәырқәа.
Ауатка ацәгьеи абзиеи шарԥшӡо еиԥш ахархәара ҭбаа арҭоит жәлар рмедицинаҿгьы. Иаагозар, ауаҩы ахьҭа анилалак, имцашоура анхалалак, аҳақьым ааигәа даныҟамыз аамҭазы иҟарҵоз аԥсуа хәшәқәа иреиуан:
Уаткала еиҵарԥхьаз аџыш ачымазаҩ ицәеижь иахьыршьуан.
Ацхеи ауаткеи еиҟараны еиларҭәон, анаҩс агәабзиаразы мышкы ахь хынтә мҳаҵәк-мҳаҵәк лбаардон.
Апырпыл ца хыхны ауаткеи иареи еиҵадырԥхьон, ԥыҭрак ашьҭахь уи аиҵарԥхьа ичмазаҩхаз игәышԥы, ибӷа, ишьапсыргәыҵақәа ирхьыршьуан.
Ахьҭалалареи аимҳәеи ирыхәшәны аԥсуаа ахәац адацқәеи ирссаны ихыху аџыши ауадкаҿы еиҵадырԥхьон. Убри аиҵарԥхьала ачымазаҩ ицәа-ижьы хәаны ихьыршьуан.
Ахаԥыц хьаа ӷәӷәа анцәырҵлак ауатка цхыраагӡан. Уи ахаԥыцқәа ианрыҵуршалак, ахьаа хнаҽуан.
Аимҳәа аанкыларазы иргон 100 граммк ауатка, цырак акәтаӷь, мҳаҵәк ашьақар. Убарҭ ааилырхны уахынла иржәуан.
