https://sputnik-abkhazia.info/20230327/akritika-zdyzymkylo-aktior-ua-dakhyou-daankhoit-uaa-izaom-daur-arukhaa-itsazhara-1044588807.html

"Акритика здызымкыло актиор, уа дахьыҟоу даанхоит, уаҳа изҳаӡом": Даур Арухаа иҿцәажәара

"Акритика здызымкыло актиор, уа дахьыҟоу даанхоит, уаҳа изҳаӡом": Даур Арухаа иҿцәажәара

Sputnik Аҧсны

Иахьа адунеижәларбажьаратәи атеатр амш азы, ҳаԥхьаҩцәа ирыдызгаларц сҭаххеит бзиа избо актиор изку анҵамҭа. Зҟазареи зыуаҩреи еибакапануа уаҩуп ҳәа ҿыӷәӷәала... 27.03.2023, Sputnik Аҧсны

2023-03-27T14:17+0300

2023-03-27T14:17+0300

2023-06-05T23:17+0300

аналитикеи аиҿцәажәарақәеи

акультура

аԥсны

аԥсны

аибашьра аҭоурыхқәа: аиааира 30 шықәса

https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/101958/30/1019583089_0:0:5193:2922_1920x0_80_0_0_cdc3a76f0f39ec1f84449772dbe5851e.jpg

Даур Арухаа 55 шықәса дырҭагылоуп, уажәшьҭа абжьаратәи абиԥара иреиуоу Аԥсуа театр актиорцәа дырхыԥхьаӡалоуп. Ашықәс ҿыц инадҳәаланы С. Ҷанба ихьӡ зху Аԥсуа драматә театр аҿы ахәыҷқәа рзы иазнархиеит "Анашанатә чықьмаџьа" захьӡу арежиссиор Алхас Шамба иқәиргылаз алакә. Раԥхьаӡа асоциалтә ӡыргаратә видео анызба, игәасҭеит Аԥсны зҽаԥсазтәыз артист Даур Арухаа ари алакә аҿы аҭакәажә џьныш лроль шынеигӡоз. Аиашазы, Арухаа аԥҳәыс лроль аҿы сара дсымбацызт, аха ихәмаршьа ишацыз гәасҭеит аџьныш хаҭа илыцәтәымыз гәыҭбаарак. Ашықәс ҿыцазтәи алакәқәа рҿы ишыжәдыруа еиԥш, аџьныш ҭакәажәына ахәыҷқәа рныҳәа даԥырхагарц дашьҭоуп еснагь. Ахәыҷқәа реиԥш алакәқәа сарагьы бзиа излазбоз ала, сцеит аспектакль ахәаԥшра. "Анашанатә чықьмаџьа" санахәаԥш сымҩашьо агәра згеит - актиор ду ирольқәа зегь шдуу. Азал аҿы итәаз ахәыҷқәа Ҭакәажәына акыр ргәы дақәшәаны рнапы еинырҟьон. Иара ипластика иабзоураны, иҭакәажә акыр дласын, мыцхәы дыџьбарамызт, амала даҩысҭаан. Ашықәс ҿыцазтәи алакәқәа зегь реиԥш "Анашанатә чықьмаџьа" аҿгьы абзиа аиааира агоит, Асҭыԥҳаи Аҵаа Бабадуи аныҳәа ишақәнагаз еиԥш имҩаԥыргеит. Избан атеатр амш азы Даур Арухаа далыскаарц зысҭаххаз? Сара шамаха сиқәымшәац, зуаҩытәҩысатә ԥсабареи зҟазареи абас еишьашәалоу ауаҩы. Даур Арухаа атеатртә сценаҿы раԥхьаӡа иихәмарыз ахәаахәҭҩы ироль даара амшьҭа бзиан ҳәа иԥхьаӡоит. Аспетакль "Амаалықьи ахәҳаахәҭҩи" (А. Кучаев) аибашьра ашьҭахь арежиссиор Алхас Шамба иқәиргылеит. "Атеатр агәбылра злаукуа раԥхьатәи уроль алоуп", - иҳәоит Даур иахьагьы игәы ззыбылуа аспектакль игәаларшәо. Даур Арухаа ирҿиаратә мҩа уахәаԥшыр иубоит еиуеиԥшым ажанрқәа рҿы ихы шааирԥшхьоу. Иарбану иара еиҳа дыззымароу азы абас иҳәеит: "Зегь сзыманшәалоуп ҳәа сызҳәаӡом, амала зегь реиҳа бзиа избо атрагедиа ауп. Иҟалап уи ажанр анагӡара ахьсықәымшәац азы акәзар сзеилаҳауа. Ииашоуп, адраматә мотивқәа рҿы сыхәмархьеит, иаҳҳәап аспектакль "Сариа" аҿы. Уаҟа Нестор Лакәаба ироль насыгӡон сымцәажәаӡакәа. Аиаша шәасҳәоит сара гәаҳәарас исымоу - аҿаҳа ироль ахәмарра шакәу. Уи сзеилаҳауа, ажәада, пластикала ауаҩы ихаҿсахьа ааурԥшырц улшоит азоуп". 30 шықәса рыҩнуҵҟа актиор Даур Арухаа инаигӡахьеит 40 роль рҟынӡа. Ас қәашьс измоу рацәаҩым ҳаамҭазтәи аԥсуа ктиорцәа рҟынтә. "Исықәҿиаз атәы аҳәара зуалу са сакәӡам, ахәаԥшҩы иоуп. Сгәы ззыбылуа атәы сҳәозар, исхамышҭуа иреиуоуп Леонид Аҩӡба инаигӡоз Шескпир иҩымҭа "Иули Цезар" аҿы Брут ироль (ақәыргылаҩ В. Ақаҩба). Аҩӡба данычмазыҩха - Брут ироль ухәмарроуп рҳәеит. Исцәыуадаҩын, сагьазхәыцуан Аҩӡба иҭыԥан сара сышԥахәмаруеи ҳәа. Ҳаамҭа маҷын аспектакль салагаларазы. Аҩӡба ихаҭа дшычмазҩызгьы, иманы дысзааит напыла иҩны имаз имонолог зныз ақьаад бӷьыц. "Сара сувагылоит, умшәан" иҳәеит. Убри убас иҟәандаӡа сгәаҿы инхеит сара атекст сыман аха. Абри адагьы, Лиониа иҟынтәи иԥхарраны исыду - абри "Амаалықьи ахәҳаахәҭҩи" саныхәмар дааит са сҿы. "Иуԥырхагахозар иудумкылан, аха азгәаҭақәак сымоуп" иҳәеит. Убри аахижьҭеи сҩызцәа рҟынтәи сыззыԥшу акритика ауп". Даур Арухаа ирепертуар иунарбоит арежиссиорцәа еилымхкәа аус шрыциуа. Иара дыхәмархьеит В. Ақаҩба, А. Шамба, М. Ҷыҭанаа, М. Аргәынԥҳа рықәыргыламҭақәа рҿы."Атеатр аҿы иҟоу арежиссиорцәа зегь аус рыцызуеит. Адгәыр Ақаҩба иҿы смыхәмарыц ҳамҳәозар. Иҟоуп актиорцәа, ари иҿы сыхәмаруам, ани иҿы сыхәмаруам ҳәа еилызхуа, сара уи сзеилкааӡом", - иҳәоит Даур. Иара игәаанагарала актиори арежиссиори аишәа иахатәаны апиеса ианаԥхьо инаркны еизааибагароуп, нас зегь мариахоит. Даур Арухаа дыхәмархьеит "Иули Цезар" (Шекспир), Махаз)(Ф. Искандер) Гәараԥаа рписар (М. Бӷажәба) уҳәа Ақаҩба аибашьра ашьҭахь аус здиулоз аспектакльқәа рҿы. Актиор ихьааганы игәалаиршәоит иара раԥхьатәи ишьаҿақәа анеихигозтәи аамҭа. "Гәараԥаа рписар" аҿы актиорцәа ҩба, ҩба инареиҳангьы арольқәа наҳагӡон. Аҩны иҳамаз амаҭәа, аҩыҭәа зегь атеатр ахь иааҳгон аспектакль бзиахандаз ҳәа", - иҳәоит Даур.Иазгәаҭатәуп аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рзы қәҿиарала аус зуа арежиссиор Мадина Аргәынԥҳа лспектакльқәа зегь рҿы дшаҳбо Даур Арухаа. Зегь реиҳа ибзазаратәу ҳәа иаликаауеит "Аԥынҵатәыҩақәа" (Е. Ионеско). Араҟа Арухаа Жан ироль дыхәмаруан. Аргәынԥҳа акыр илықәҿиаз усумҭан "Аԥынҵатәыҩа", иара ӡбын амодерн ҳәа изышьҭоу аҟазшьала. Уаҟа иҟамызт ихадоу ихадаму захьӡу арольқәа, аспектакль даараӡа иколлективтәу усумҭан. "Ирыцҳасшьоит иахьа уи ҳахьымыхәмаруа. Ирыцҳасшьоит, "Ажьақәеи амаҭқәеи (Ф. Искандер) уҳәа Аргәынԥҳа лусумҭақәа рӷьырак атехникатә мзызқәа ирыхҟьаны иахьаанкылоу", – иҳәоит Арухаа. Ҳаицәажәара аамҭазы, зыӡбахә сымоу актиор дзеиԥхыӡуа аҿаҳа ироль уажәы-уажәы иааигәалаиршәон."Мадина Аргәынԥҳа иласҳәахьеит аҿаҳа ироль сшеиԥхыӡуа. Санстудентыз саԥхьеит аҿаҳа дызлахәу апиеса. Иахьӡу сгәалашәаӡом, уи уаҳагьы исзымԥшааӡеит. Ахы инаркны аҵыхәанӡа иара дҵәылырхуеит, игәы ԥыржәоит. Аҿаҳа дгәамҵуеит цәгьала. Нас, афинал аҿы дцәажәоит уи аҿаҳа, убранӡа днаргеит". Арухаа ари ароль дзазхәыцуа сара сзы еилкаауп, избанзар иара техникатә актиорм, инеигӡо зегьы аԥсабаратә цәаҩа рхуп. Ииасыз атеатртә сезон азы исыман алшара Аргәынԥҳа иқәлыргылаз Ш. Ҷкадуа икомедиа "Ҳауа идагәада?" аҿы Даур ицхәмарра. Иара инаигӡон сыԥшәма Бида ироль. 30 шықәса рнаҩс сара асцена ақәлара зласцәыуадаҩыз ала, аԥышәа змаз Арухаа сус даара ирманшәалон, ицхәмарра уадаҩмызт. Ишдыру еиԥш, атеатр аҩнуҵҟа аҭыӡшәақәа аамҭа-аамҭала ихәыҵҟьон, аха иахьа иӡырызго актиор урҭқәа уамак иҽрылеигаломызт.Сколонка сызлалагаз ахәыҷқәа ирызку "Ачықьмаџьа шана" аҿы Ҭакәажәына лроль дазыхынҳәуа иҳәеит: "Ари аспектакль уаанӡагьы Шамба иқәиргылахьан. Уи иалаз ахаҿсахьақәа роуп араҟагьы иалоу. Дыџьнышума, даҽакума иҵоурам ахаҿсахьақәа рыхәмарра еиҳа имариоуп. Аџьныш дхагахар ахәыҷқәагьы шәар ауеит, убри азы еиҳа агәыҭбаара знубаало лакәны сыхәмарит са стәала сынтәа". Арежиссиор Шамбеи Арухааи изныкымкәа аус еицырухьеит. Арухаа арольқәа ҟәнишьаӡом, ианаҭаху Нестор Лакәаба ироль ("Сариа" З. Ҟаныҟәа) наигӡоит, идыргалар ажьеи абгеи мап рцәикуам. Алхас Шамба Ш. Ҷкадуа иҩымҭақәа ирылхны "Исылшозҭгьы" захьӡу аспектакль ықәиргылеит. Арухаа уаҟагьы ароль иман. "Тамара Гамгиа ан лроль дыхәмаруан, сара лыҷкәын. Аԥа дуаҩы хжәан. Аԥхьарбара ашьҭахь атеатрҭҵааҩ Светлана Қорсаиа дааины "усшьыр сҭахуп, убас усцәымӷуп" лҳәеит. Абри зегь иреиҳау ҽхәаԥхьаӡуп сара сзы", - иҳәоит актиор.Даур Арухаа иазгәаиҭоит атеатр аҿы зны-зынла иԥсабара иацәтәыму арольқәа рыхәмаррагьы шиқәшәо: "Иҟами иутәым ароль. Абри Ақаҩба иқәиргылаз "Иаапку аԥарақәа" (А. Островски) иара уажәгьы сара истәӡам ҳәа исыԥхьаӡоит. Васильков ироль – роль хадоуп, аха изыстәымгьы сзеилымкааит, даара исцәыуадаҩын уи анагӡара. Иара иҭышәынтәалаз уаҩын, иҟалап сара ԥсабарала ус сыҟамзар. Убра монологк ыҟоуп, абжьааԥны атекст аҵара сзымариоуп, аха исызҵомызт акыраамҭа". Даур Арухаа Аԥсны зҽаԥсазтәыз артист ҳәа ахьӡ имоуп, уи иара дшазыҟоу азы абас сеиҳәеит: "Уи стимулуп, аус ауеит ҳәа сгәы иаанагоит. Ахьӡ иунаҭо акгьы ыҟам, аха "сгәы арԥхоит" зҳәо актиорцәа здыруеит. Ауаҩы иус аналыркаалакгьы игәы иаахәоит". Актиортә ԥсҭазаара ахныҟәгаразы иманшәалам занааҭуп, убри азы Даур аибашьра ашьҭахь 1997 шықәсазы аҭаацәара даналала, аматериалтә уадаҩрақәа дыриааирц азы 14 шықәса хьчаҩыс аус иуан. Иахьа атеатр аҿы аус луеит иԥшәма Асҭанда Леиԥҳа абилеҭдкылаҩс. Даур ишиҳәо ала, дара русуратә режимқәа еиқәшәаӡом, убри аҟынтә, усҳәарҭак аҿы рыҟазаара зынӡа ирԥырхагам. Аҭаацәара рныҟәгаразы, актиор иахьагьы изанааҭ инавакны адекорациақәа рыҟаҵара дадҳәалоуп. Убарҭқәа рыдагьы, амҿлых ус, ауадақәа рремонт аҟаҵара инаркны ихы ззимкыц иҟоузеи. "Сабду джьиҩын. Ашьа џьара икшозар акәхап. Иҟан аамҭакы, фышықәса инеиԥынкыланы ахныҟәгаразы ауаа руадақәа аремонт аныҟасҵоз. Жәабаҟа уада ҟасҵеит. Аԥшәмацәеи сареи гәакьацәақәак реиԥш ҳаизыҟоуп иахьагьы. Атеатр уи аԥырхагаӡамызт, избанзар иахьымыццакуаз ауадақәа згон ҭынч аус насыгӡарцаз. Акалаҭқәеи амҵәышәқәеи ҟасҵон аамҭаказы. Актиортә ҟазареи анапҟазареи еидызбалоит иахьагьы. Амҿлых ус чмазарак иаҩызоуп. Амҿы афҩы знык изаҳаз аԥырҵра ицәыуадаҩхоит, санхәыҷыз аахыс сачычан сара", - иҳәоит актиор иԥсҭазаара дазааҭгыло. Даур Арухаа даара дзыркароз, аха бзиа иибо арольқәа ирхиԥхьаӡалоит М. Аргәынԥҳа иқәлыргылаз "Аҳ деилазгаз ауаҩы" (Хә. Џьапуа, С. Хәаҭланӡиа) аҿы Хәарҭыжә ироль."Минуҭқәак акәыба сҭаиан, егьырахь сааҭки бжаки асценаҿ сыҩуан, тәаха сымамызт скарахон цәгьала", - иҳәоит иара. Арежиссиор Аргәынԥҳаи иареи еидызкылаз аплан анҭыҵ иқәыргылаз "Семра" (Р. Смыр) аҿы русеицуроуп. Иара уаҟа автор ироль наигӡон. "222 куплет атекст сҵар акәын. Аспектакль Аԥсны еиԥш Ҭыркутәыла ҳдиаспора идырбан. Сазхьуеит уи аиҭашьақәыргылара", - иҳәоит иара. Даур Арухаа атеатр аҿы ахәмарра инаҷыданы, имҩаԥигоит еиуеиԥшым ахәылԥазқәа, дрылахәуп ашәҟәыҩҩцәа риубилеитә компазициақәа. 55 шықәса ирҭагылоу сажәабжь афырхаҵа, иаԥхьаҟа агәҭакқәа маҷымкәа имоуп. Еиҳа иааигәоу атәы ҳҳәозар, арежиссиор М. Аргәынԥҳа лнапы злаку ақәыргыламҭа ҿыцқәа - "Ахьтәы уасцәа" (М. Лашәриа", "Асду" (А. Гогәуа) рҿы арольқәа изыԥҵәоуп. Урҭ ари атеатртә сезон азы ицәырҵуеит…

https://sputnik-abkhazia.info/20230308/ays-ilzanaaym-arezhissior-madina-argyna-lytsazhara-1044484269.html

2023

Ажәабжьқәа

ab_AB

аналитикеи аиҿцәажәарақәеи, акультура, аԥсны, аибашьра аҭоурыхқәа: аиааира 30 шықәса