"Сара сабду дсыздырамызт. Иара иԥсы ҭамызт саниуаз. Аха схәыҷаахыс исаҳауан ауаа рҟынтәи иӡбахә. Зегь ирҳәоз ибзарӡы акәын. Ифырхаҵара сара агәышьҭыхра снаҭон", еиҭеиҳәоит амоҭа.
Аибашьра иалхәдоу аамҭа
Ушьангьи Кәыҵниа диит 1915 шықәса рзы Очамчыра араион Аҭара ақыҭан. Хҩык аишьцәеи еҳәшьаки иман. Кәтолтәи ашкол дҭан. Дхәыҷаахыс иҭакԥхықәра дуун.
Ашкол даналга ашьҭахь атехникум дҭалоит. Нас иқыҭа гәакьахь дхынҳәуеит. Ашкол шьаҭаркны рҵаҩыс аусура далагоит.
Аибашьра ҟалаанӡа арра иԥхьоит. Аҭаратәи ашкол адиректор арра дцоит.
1941 шықәса рзы арратә маҵзура хыркәшаны аҩныҟа ахынҳәра игәы ишҭаз рашәарамза 22 иԥсҭазаара зегьы ааԥсахит.
Аҿара аҭабиаҿы…
Сталинградтәи афронт ахысратә дивизиа 1942 шықәса рзы аибашьра ду мҩаԥыргон. Ушьангьи абарҭ аибашьрақәа зегьы дрылахәын.
"Саб ишеиҭеиҳәо ала, сабду ҩышықәса аҭабиа дҭаианы ихигеит. Иҩызцәеи иареи амацәаз ишҭакызгьы ирылдыршеит афашистцәа иааныркылаз аҭыԥқәа ирхысны ҳара ҳтәқәа рахь анеира. Сталинград азы аибашьраан Ушьангьи Кәыҵниа игәымшәареи ифырхаҵареи рзы ианаршьеит Аеҵәа Ҟаԥшь аорден".
1944 шықәса алагамҭазы акапитан Кәыҵниа Севостополь амҵатәи аиҿагылара ӷәӷәақәа дрылахәын, еицырдыруа Сапун-горазы дықәԥон. Кәыҵниа ивзвод рнапы ианыз қәҿиарала инарыгӡеит, астратегиатә ҟазшьа змаз ахәыҳаракгьы рнапахьы иааргеит. Абарҭқәа рзы Ушьангьи Кәыҵниа ианаршьеит аҩбатәи Аеҵәа Ҟаԥшь аорден.
Азинеиҿкаара асалдаҭ
Аибашьра аилгамҭазы Ушьангьи Кәыҵниа аԥшыхәра аофицер ичын иман. Аррамаҵзураҟынтәи ихы иақәиҭтәразы Адҵа ԥсаххеит МВД аминистр идҵала – Гәдоуҭа араион аҟны 18 шықәса инарзынаԥшуа амилициа деиҳабын.
Гәдоуҭатәи аҩныҵҟатәи аусқәа рыҟәшаҟны иахьагьы иҟоуп аус ицызуаз. Урҭ ражәақәа рыла Ушьангьи Кәыҵниа зегь раасҭа ҳаҭыр ақәиҵон агәымшәара, ахаҵара, аҟәышра, аҽаанкылара.
Инапаҵаҟа иҟаз ҳаҭыр рықәҵо рыгхақәа дирбон. Еснагь уцхраара дазыхиан.
"Иҟан иқәыԥшӡақәаз цәгьоурак аганахьала ианиднагалоз. Урҭ дрыҿцәажәон, амҩа иаша иқәиҵон. Ирацәаҩуп урҭ рҟынтәи иахьагьы анышә дахьамадоу инеиуа. Урҭ ишырҳәо ала сабду иқәымшәазҭгьы рымҩа аҽакала ахы архар ауан", — иҳәоит амоҭа.
Дызгәалашәо ирҳәоит иара зегьы дрылукаауан ичаԥашьала, иныҟәашьа аамысҭашәала ҳәа.