Бадраҟ Аҩӡба, Sputnik
– Ишԥашьақәгылоу аҳәынҭқарратә бызшәатә политиказы ахеилак аусура, иарбан зҵаарақәоу зыӡбара хықәкыс ишәымоу?
– Ари аилак аҳәынҭқарратә бызшәатә политикаҟны аҳәынҭқарратә политика анагӡара алзыршо, аҳәынҭқарратә напхгара аусбарҭақәа русура мҩақәызҵо ҳәынҭқарратә усбарҭа хаданы иҟоуп. Аилак ауснагӡатә хадақәаны иқәгылоуп, Аԥсны аҳәынҭқарратә бызшәа аиқәырхареи арҿиареи, иара убас, аҳәынҭқарратә бызшәеи аҳәынҭқарратә бызшәатә политикеи рызҵаарақәа мҩақәызҵо Аԥсны Аҳәынҭқарра азакәанԥҵара анагӡаразы алшарақәа раԥҵара; Аԥсны Аҳәынҭқарра абызшәатә политикаҟны аҳәынҭқарра азакәанԥҵара анагӡашьа агәаҭара; Аҳәынҭқарратә бызшәатә политика анагӡара иазку ареспубликатә, аҳәынҭқарратә программақәа разырхиара; Аҳәынҭқарратә бызшәатә политикаҟны жәларбжьаратәи аимадарақәа рышьақәыргылара; Аԥсны аҳәынҭқарратә бызшәа азҵаарақәа аҳәынҭқарра аҟнытә адгылара рыҭара; Аҳәынҭқарратә политика амҩақәҵареи аиӷьтәреи рҟны азакәанԥҵаратәии, егьырҭ анормативтә актқәеи разырхиара; Аҳәынҭқарратә усбарҭақәеи ауаажәларратә еиҿкаарақәеи ауыс рыцура. Иара убас, аҳәынҭқарратә бызшәатә политика анагӡараҟны аусбарҭа-бжьаратә усеицура анагӡара.
– Ажәак ала аилак инанагӡо ахырхарҭақәа рацәоуп.
– Ари аилак 23 штат рыла ишьақәгылоуп, аҩнуҵаҟа ишоуп ԥшь-ҟәшак рыла: аексперттә ҟәша, ахәыҷтәы-литературатә ҟәша, аԥсуа бызшәа арҵара аҟәша, иара убас аиҭагаратә ҟәша. Аԥсуа бызшәа аҿиара афонд ажьырныҳәа акы инаркны ари аилак иалаҵахеит. Афонд ахаҭарнакцәеи ҳареи аиԥылара мҩаԥаагеит, ҳҳәоу еиқәшәаны аус еицаауеит. Аԥсуа бызшәа аҿиара афонд еиуеиԥшым аусқәа мҩаԥыргеит, уаҟа иҭыжьуп амультфильмқәа, ахәыҷқәа ирызку алитература, иара убас, арҵагатә-методикатә литература маҷымкәа.
– Аԥсны Аҳәынҭқарратә бызшәа азакәан анагӡаразы шәхеилак абри азҵаара аҟны имҩаԥнагарц иалшои?
– 2007 шықәса рзы, аԥсуа бызшәа арҿиара апрограмма напы аҵаҩын 2016 шықәсанӡа. Ишыжәбо еиԥш, еиуеиԥшым амзызқәа ирыхҟьаны, аусбарҭақәа рҟны аԥсышәала ицәажәо изыҟамлеит. Ҿырԥштәык аҳасаб ала иаазгар сҭахуп, ҳусбарҭақәа рҿы аизарақәа анымҩаԥысуа аӡәык-ҩыџьак аԥсшәа раҳауам ҳәа иаразнак урысшәала ацәажәара иалагоит. Иҟоуп еиуеиԥшым атехника, аиҭагара ауеит.
Иахьа акомитет аҟны ҳгәы иҭоуп 2017 шықәса инаркны 2025 шықәсанӡа аԥсуа бызшәа аҿиара апрограмма ашьақәыргылара, аус хацыркуп. Уи ҳара аилак ҳхала мацара ҳакәӡам, Аԥсны Ахада иҟны иҟоу аԥсуа бызшәазы акомиссиа еиҿкаауп, уи акомиссиа иалоуп 25-ҩык ҳҵарауаа. Урҭи ҳареи ҳаицхырааны убас еиԥш иҟоу апрограмма ҟаҳҵоит.
Ҳара ҳрылагеит апроектқәа рылацәажәара, избанзар урҭ апроектқәа Аԥсуа бызшәа аҿиара афонд иаҳзаарышьҭхьан, жәаа проект ыҟоуп, иара убас, жьҭаарамзазы Ҭали Џьапуаԥҳа аԥсуа бызшәа арҿиара азы ирылалҳәеит аконкурс амҩаԥгара азы апроектқәа рыдкылара ишалаго. Иааидкыланы 50 проект рҟынӡа апроектқәа иҳамоуп.
