https://sputnik-abkhazia.info/20221016/asua-chara-iakha-iaatuzei-iasyuakharts-azy-1042078831.html
Аԥсуа чара иахьа: иҟаҵатәузеи иаԥсыуахарц азы
Аԥсуа чара иахьа: иҟаҵатәузеи иаԥсыуахарц азы
Sputnik Аҧсны
Иахьатәи аԥсуа чарақәа рымҩаԥгашьазы лгәаанагарақәак ҳадылгалоит афольклорҭҵааҩ, Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ, Sputnik... 16.10.2022, Sputnik Аҧсны
2022-10-16T18:40+0300
2022-10-16T18:40+0300
2022-10-16T18:40+0300
аԥсны
жәлар рдоуҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102871/18/1028711881_0:184:2001:1309_1920x0_80_0_0_8cdd8a0efc9d5808d7a900cc1da1b9a0.jpg
Аԥсуа чарақәа рымҩаԥгашьа изныкымкәа ҳарзааҭгылахьеит, аха аҳәатәы еснагь иҟоуп, аутәы еиҳагьы еиҳауп. Ҳаамҭеи атрадициеи реиҿыбаара имариам усуп, аха иҳәатәуп, уи зылшо макьана имаҷзаргьы, ишыҟоу. Урҭ уаареигәырӷьаратәы – аҭаца леилаҳәашьоума, амаҳә ихымҩаԥгашьоума – убла хыркуеит. Ус ишыҟоугьы, ҳчарақәа зегьы ирнубаалоит ҟазшьак – ачара аԥсуа ҿар рзы итрадициатәу ритуалны иҟаӡам, уи дара рзы рыԥсшьараамҭа ахьырхырго ҭыԥуп ҳәа агәаанагара узцәырнагоит.Игәашәҭахьоума, аҿар ачараҿы акәымкәа, адискотекаҿы иҟоушәа рхы шымҩаԥырго? Избан ус ҳәа гәыбӷан узрыҭом, избанзар аҿара иацуп аласра, агәырӷьара, акәашара, ашәаҳәара, ақьаф. Ас еиԥш ала рыԥсшьара аамҭа аҿар иахьырхыргаша анырмоу, уи зыԥсахуа ҭыԥны ирзыҟалеит ачара. Убри азы араҟа аҿар иазхәыцӡом ачара итрадициатәу ритуалуп ҳәа – асасцәа рхымҩаԥгашьа, аԥшәмацәа ркәамаҵамара, аныҳәаҿақәа рҵакы, аиҳабы иныҳәара уҳәа. Уимоу, аҭаца дшыҟоугьы анырхашҭуа ыҟоуп, дара рызхара ачара изалагәырӷьандаз. Иара ачара ахьымҩаԥысуа аҭыԥгьы аԥсшьарҭаҩнқәа рхыбраҿы, мамзаргьы ақьафурҭақәа рҿы шакәу ала ус еиԥш ахымҩаԥгашьа азингьы рнаҭозар акәхап… Зны-зынла шьоукы илафынгьы ирҳәоит "ҳцаны аныҳәаҿақәа кны аԥсшьарҭаҩнқәеи ақьафурҭақәеи ҳныҳәоит, ҳашҭа-ҳаҩны шыҟоу" ҳәа…Даҽа ҟазшьак амоуп, ҳәарада, аԥсуа иашҭаҿы имҩаԥысуа ачара. Иара аҭыԥ ахаҭа уныҟәашәагьы аԥсахуеит, ухымҩаԥгашьагьы еиҭанакуеит. Убри аҟнытә, аԥсуа чара аԥсуа цәа аҟәнызҵо акәны иҟоуп аԥсуа иашҭа. Ачарақәа аҩнқәа рҟны рымҩаԥгара ҳәарада аԥсуа традициа иазааигәанатәуа иҟалоит, иахьынӡазалшо уахь ииасзар бзиоуп, ас еиԥш алшара змоу рзы. Уи атенденциагьы зны-зынла иаацәырҵуа убоит, аха ҳаамҭазы имаҷуп зыҩнқәа рҿы ачара зуа. Ақьафурҭаҿы имҩаԥысуа ачарақәа ракәзар, "адискотекатә цәаҩа" аԥсахразы ирҿыԥшзар бзиоуп ҳәа сгәы иаанагоит Нхыҵ-Кавказаа рчарақәа рымҩаԥгашьа. Урҭ ачара дарҭоит амҩаԥгаҩ. Амҩаԥгаҩ иоуп ачара амҩаԥысшьа ҳәаақәызҵо, аныҳәаҿақәа ауаа ирызҭо, акәашацәа ықәызгало, аҭаца даазыԥхьо уҳәа. Убри аҟнытә дара рчарақәа рҿгьы атрадициа иаҳа ишеиқәырхоу убоит, ақьафурҭақәа рҟны ишымҩаԥыргогьы. Ажәакала иуҳәозар, ҳчарақәа аԥсыуахарц азы "аԥсшьарҭаҩнқәа рҟазшьа" аԥыхтәуп ҳәа сгәы иаанагоит.
https://sputnik-abkhazia.info/20180830/asha-eimirdon-apsuaa-rchi-ataaza-apzara-atradiziakua-1024848191.html
https://sputnik-abkhazia.info/20210328/Sangliaa-asua-charaurazy-asuara-iatsykharou-aazshaa-shakaaua-alageit-1032073939.html
https://sputnik-abkhazia.info/20191006/Ipchy-mamzar-bnasypdakhoit-1028334121.html
https://sputnik-abkhazia.info/20211024/lan-dyryua-lya-dyrgeit--aysaagarei-khaatsarei-ur-irytsu-ashei-1035947880.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Есма Ҭодуаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102963/74/1029637432_634:0:1967:1333_100x100_80_0_0_6428449d26d913d4418a6902209f10ec.jpg
Есма Ҭодуаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102963/74/1029637432_634:0:1967:1333_100x100_80_0_0_6428449d26d913d4418a6902209f10ec.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102871/18/1028711881_0:0:1777:1333_1920x0_80_0_0_02e15864698b676d0a30e5169a5792ba.jpgSputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Есма Ҭодуаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102963/74/1029637432_634:0:1967:1333_100x100_80_0_0_6428449d26d913d4418a6902209f10ec.jpg
жәлар рдоуҳа
Аԥсуа чара иахьа: иҟаҵатәузеи иаԥсыуахарц азы
Есма Ҭодуаԥҳа
НААР аҭҵаарадырратә усзуҩ
Иахьатәи аԥсуа чарақәа рымҩаԥгашьазы лгәаанагарақәак ҳадылгалоит афольклорҭҵааҩ, Нарҭдырреи адәынтәи афольклорҭҵаареи рцентр аҭҵаарадырратә усзуҩ, Sputnik аколумнист Есма Ҭодуаԥҳа.
Аԥсуа чарақәа рымҩаԥгашьа изныкымкәа ҳарзааҭгылахьеит, аха аҳәатәы еснагь иҟоуп, аутәы еиҳагьы еиҳауп. Ҳаамҭеи атрадициеи реиҿыбаара имариам усуп, аха иҳәатәуп, уи зылшо макьана имаҷзаргьы, ишыҟоу. Урҭ уаареигәырӷьаратәы – аҭаца леилаҳәашьоума, амаҳә ихымҩаԥгашьоума – убла хыркуеит. Ус ишыҟоугьы, ҳчарақәа зегьы ирнубаалоит ҟазшьак – ачара аԥсуа ҿар рзы итрадициатәу ритуалны иҟаӡам, уи дара рзы рыԥсшьараамҭа ахьырхырго ҭыԥуп ҳәа агәаанагара узцәырнагоит.
Игәашәҭахьоума, аҿар ачараҿы акәымкәа, адискотекаҿы иҟоушәа рхы шымҩаԥырго? Избан ус ҳәа гәыбӷан узрыҭом, избанзар аҿара иацуп аласра, агәырӷьара, акәашара, ашәаҳәара, ақьаф. Ас еиԥш ала рыԥсшьара аамҭа аҿар иахьырхыргаша анырмоу, уи зыԥсахуа ҭыԥны ирзыҟалеит ачара. Убри азы араҟа аҿар иазхәыцӡом ачара итрадициатәу ритуалуп ҳәа – асасцәа рхымҩаԥгашьа, аԥшәмацәа ркәамаҵамара, аныҳәаҿақәа рҵакы, аиҳабы иныҳәара уҳәа. Уимоу, аҭаца дшыҟоугьы анырхашҭуа ыҟоуп, дара рызхара ачара изалагәырӷьандаз. Иара ачара ахьымҩаԥысуа аҭыԥгьы аԥсшьарҭаҩнқәа рхыбраҿы, мамзаргьы ақьафурҭақәа рҿы шакәу ала ус еиԥш ахымҩаԥгашьа азингьы рнаҭозар акәхап… Зны-зынла шьоукы илафынгьы ирҳәоит "ҳцаны аныҳәаҿақәа кны аԥсшьарҭаҩнқәеи ақьафурҭақәеи ҳныҳәоит, ҳашҭа-ҳаҩны шыҟоу" ҳәа…
Даҽа ҟазшьак амоуп, ҳәарада, аԥсуа иашҭаҿы имҩаԥысуа ачара. Иара аҭыԥ ахаҭа уныҟәашәагьы аԥсахуеит, ухымҩаԥгашьагьы еиҭанакуеит. Убри аҟнытә, аԥсуа чара аԥсуа цәа аҟәнызҵо акәны иҟоуп аԥсуа иашҭа. Ачарақәа аҩнқәа рҟны рымҩаԥгара ҳәарада аԥсуа традициа иазааигәанатәуа иҟалоит, иахьынӡазалшо уахь ииасзар бзиоуп, ас еиԥш алшара змоу рзы. Уи атенденциагьы зны-зынла иаацәырҵуа убоит, аха ҳаамҭазы имаҷуп зыҩнқәа рҿы ачара зуа.
Ақьафурҭаҿы имҩаԥысуа ачарақәа ракәзар, "адискотекатә цәаҩа" аԥсахразы ирҿыԥшзар бзиоуп ҳәа сгәы иаанагоит Нхыҵ-Кавказаа рчарақәа рымҩаԥгашьа. Урҭ ачара дарҭоит амҩаԥгаҩ. Амҩаԥгаҩ иоуп ачара амҩаԥысшьа ҳәаақәызҵо, аныҳәаҿақәа ауаа ирызҭо, акәашацәа ықәызгало, аҭаца даазыԥхьо уҳәа. Убри аҟнытә дара рчарақәа рҿгьы атрадициа иаҳа ишеиқәырхоу убоит, ақьафурҭақәа рҟны ишымҩаԥыргогьы.
Ажәакала иуҳәозар, ҳчарақәа аԥсыуахарц азы "аԥсшьарҭаҩнқәа рҟазшьа" аԥыхтәуп ҳәа сгәы иаанагоит.