https://sputnik-abkhazia.info/20230716/ashkhakaka-abzhy-lybzhup-ayzbei-asaati-reiyrshra-1046955636.html
"Ашьхакаԥкаԥ абжьы лыбжьуп": аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра
"Ашьхакаԥкаԥ абжьы лыбжьуп": аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра
Sputnik Аҧсны
Аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра атәы шәаԥхьарц шәылшоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа лматериал аҟны. 16.07.2023, Sputnik Аҧсны
2023-07-16T09:09+0300
2023-07-16T09:09+0300
2023-07-17T13:15+0300
аԥсны
аԥсны
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
жәлар рдоуҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e7/07/10/1046968198_0:400:853:880_1920x0_80_0_0_31853d767410e7ad48e9c9b1f13f63a1.jpg
Ашьха ркаԥкаԥ – ӡара фырџьан, Сымра шаша ирлаша сыҩнра. Сыԥшуп-сыԥшуп, ааи, анбабҳәауа? Ианбалашо сымра, сыхаара – сыҩнра? /Ражден Гәымба иаԥиҵаз ашәа ацыԥҵәаха/.Ашьхакаԥкаԥ шьхатәыла иаԥоуп. Аԥсаатә абжьы ахрақәа ирныҩуеит, шьха-шәарахқәа ирхылаԥшуеит, ашәарҭара рыҟәнацоит. Акаԥкаԥ уаҩы дахьзымнеиуа ахра цәгьақәа роуп еиҳарак измоу, ашьра даара имариам, уи зылзыршаз дышьхауаҩ хаҵоуп, дхысҩы бзиоуп, ихы кашәом ҳәа дрыԥхьаӡоит. Ашьхакаԥкаԥ (урысшәала "горная индейка" или "улар кавказский") – даара иԥшӡоу ԥсаатәуп. Аӡынра анааигәахалак ахәыжә аҟьоит, ахәы шкәакәа ақәланы, асы иузалымбаауа иҟалоит. Аԥҳәызбеи ашьхакаԥкаԥи реиҿырԥшраҲмилаҭтә ааӡара шыҟоу еиԥш аԥҳәызба илыхӡыӡаауан, ажәа лыԥшаахла илыхцәажәон, иҟәымшәышәу, иԥшӡоу акы дадыркылон. Ахархәара ҭбаа амоуп аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра. "Ашьхакаԥкаԥ абжьы лыбжьуп, ашьауардын ахшыҩ лыхшыҩуп", "Раӡын даҷшәа деихаԥсоуп, ашьхакаԥкаԥ абжьы лхоуп" - абри аҩыза аиҿырԥшрақәа уԥылоит жәлар рпоезиаҿы. Еицырдыруа ашәҟәыҩҩы Баграт Шьынқәба ироман "Ацынҵәарах" аҟны абри аҩыза аиҿырԥшра ихы иаирхәоит: "Аукы, шкәакәак, лыбла ӷрақәа есымша ичча-ччо, аразра рхыҳәҳәыла, лыхцәы хьаԥшшәыла, асаара ишьҭасуа, лыбжьы хаакәакәараӡа, уажәыгь ашьхакаԥкаԥ абжьеиԥш сгәы иқәыҩуеит". Иара убас: Акаԥкаԥ алитератураҿыАԥсуа литература зырҿио авторцәа аӡәырҩы рҩымҭақәа ирнубаалоит ашьхакаԥкаԥ аҭынчра иахаҵгыло, ашәарах ирыхӡыӡаауа ԥсаатәны ишыҟоу.
https://sputnik-abkhazia.info/20230617/azhan-daloup-auai-azhani-reiyrshrazy-azhaak-1046257801.html
https://sputnik-abkhazia.info/20220717/amamyrag-eish-auai-asaati-reiyrshrazy-azhaak--1040190690.html
https://sputnik-abkhazia.info/20201122/Azhys-akhneiua-amshra-iatup-astei-asaatei-irykhaau-zhlar-razgaaraa-1031324331.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
аԥсны, аналитикеи аиҿцәажәарақәеи, жәлар рдоуҳа
аԥсны, аналитикеи аиҿцәажәарақәеи, жәлар рдоуҳа
"Ашьхакаԥкаԥ абжьы лыбжьуп": аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра
09:09 16.07.2023 (ирҿыцуп: 13:15 17.07.2023) Сусанна Ҭаниаԥҳа
Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ
Аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра атәы шәаԥхьарц шәылшоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа лматериал аҟны.
Ашьха ркаԥкаԥ – ӡара фырџьан,
Сымра шаша ирлаша сыҩнра.
Сыԥшуп-сыԥшуп, ааи, анбабҳәауа?
Ианбалашо сымра, сыхаара – сыҩнра? /Ражден Гәымба иаԥиҵаз ашәа ацыԥҵәаха/.
Ашьхакаԥкаԥ шьхатәыла иаԥоуп. Аԥсаатә абжьы ахрақәа ирныҩуеит, шьха-шәарахқәа ирхылаԥшуеит, ашәарҭара рыҟәнацоит. Акаԥкаԥ уаҩы дахьзымнеиуа ахра цәгьақәа роуп еиҳарак измоу, ашьра даара имариам, уи зылзыршаз дышьхауаҩ хаҵоуп, дхысҩы бзиоуп, ихы кашәом ҳәа дрыԥхьаӡоит.
Ашьхакаԥкаԥ (урысшәала "горная индейка" или "улар кавказский") – даара иԥшӡоу ԥсаатәуп. Аӡынра анааигәахалак ахәыжә аҟьоит, ахәы шкәакәа ақәланы, асы иузалымбаауа иҟалоит.
Аԥҳәызбеи ашьхакаԥкаԥи реиҿырԥшра
Ҳмилаҭтә ааӡара шыҟоу еиԥш аԥҳәызба илыхӡыӡаауан, ажәа лыԥшаахла илыхцәажәон, иҟәымшәышәу, иԥшӡоу акы дадыркылон. Ахархәара ҭбаа амоуп аԥҳәызбеи аԥсаатәи реиҿырԥшра. "Ашьхакаԥкаԥ абжьы лыбжьуп, ашьауардын ахшыҩ лыхшыҩуп", "Раӡын даҷшәа деихаԥсоуп, ашьхакаԥкаԥ абжьы лхоуп" - абри аҩыза аиҿырԥшрақәа уԥылоит жәлар рпоезиаҿы.
Еицырдыруа ашәҟәыҩҩы Баграт Шьынқәба ироман "Ацынҵәарах" аҟны абри аҩыза аиҿырԥшра ихы иаирхәоит: "Аукы, шкәакәак, лыбла ӷрақәа есымша ичча-ччо, аразра рхыҳәҳәыла, лыхцәы хьаԥшшәыла, асаара ишьҭасуа, лыбжьы хаакәакәараӡа, уажәыгь ашьхакаԥкаԥ абжьеиԥш сгәы иқәыҩуеит". Иара убас:
"Абна илоу ашәарах агәабзиара лыман, ахрақәа иргәылаԥхо акаԥкаԥ абжьы лхан" - иҩуан ашәҟәыҩҩы Алықьса Џьениа.
"Хара сшыҟоугь ла слызхәыцуеит. Дысзынмыжьзаап, арагь дсыцуп. Абахә ҵәцара са саҿалан, Акаԥкаԥ цәажәон лара лҿала…" - азгәеиҭоит апоет Владимир Анқәаб.
Аԥсуа литература зырҿио авторцәа аӡәырҩы рҩымҭақәа ирнубаалоит ашьхакаԥкаԥ аҭынчра иахаҵгыло, ашәарах ирыхӡыӡаауа ԥсаатәны ишыҟоу.
"Гәшәиу!" – иқәгьежьаауа иаақәылт уи. Акаԥкаԥ ашьхатәыла ахьчоит ҳәа баша ирҳәом. Абла иахьынӡананаго џьара акы анаақәаца, иаразнак игәанамҭар зал¬шом.
(Алықьса Гогәуа) Ашьыжь ашьха. Акаԥкаԥ сарҿыхеит ашацкыраз, атрышә иасуан ахра агәаҿы.
(Мушьни Миқаиа) Акаԥкаԥ абжьакәзар ашьха иагәҭыхан, аҵҵра зҽазызкуаз ӡыхькгьы хәыҭхәыҭуан.
(Белла Барцыцԥха) Зны-зынла аҳаҩа аҟынтәи игоз акаԥкаԥ абжьы, изхылаԥшуаз ашәарах ргәырҽанырҵон, ашәарыцаҩ ихы иаҿамшәарц азы. (Рушьни Џьопуа)
Инахараны иааҩуан акаԥкаԥ абжьы, арҩашгьы џьара агәгәаҳәа иҭаҽҽон.
(Џьума Аҳәба).
