https://sputnik-abkhazia.info/20240303/asarka-anyshylara--anasy-aira-iamaanoup-anasyi-akhyei-reimadara-1050304180.html
"Асаркьа аныԥшылара – анасыԥ аира иамааноуп": анасыԥи аԥхыӡқәеи реимадара
"Асаркьа аныԥшылара – анасыԥ аира иамааноуп": анасыԥи аԥхыӡқәеи реимадара
Sputnik Аҧсны
Анасыԥ иазынархоу аԥхыӡқәа ирзылкуеит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа иазлырхиаз аматериал. 03.03.2024, Sputnik Аҧсны
2024-03-03T09:15+0300
2024-03-03T09:15+0300
2024-03-04T11:20+0300
аԥсны
аԥсны
жәлар рдоуҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e8/03/04/1050333185_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_a9886494e2cdfa1e95b636d1c961aae6.jpg
Абар иԥшӡакәакәараӡа ааԥын ҳашәхымс иаалагылт. Игәыбзыӷу амра ашәахәақәа уқәзырҷҷо, ашәҭқәа рыфҩы хаала ухызхуа ашықәс аамҭа ссир. Аԥсуа поетесса Нели Ҭарԥҳа зеиӷьаҟамкәа иазгәалҭеит: "Ишԥаԥшӡо ааԥын? Зны ашәҭ аауеит, зны абӷьы аауеит, зны аҳаскьынаагага анаҟә аахчылоит, иқәасуеит, иӡысуеит, ииаҵәахоит, афҩы хаа ахылҵуеит ааԥын, убас иҟоуп ауаҩытәыҩса ицәанырра хаа, аԥсҭазаара ааԥынрас иамоу – абзиабарагьы". Ааԥын – аԥсабара аиҭаиреи анасыԥи ираамҭоуп. Анасыԥ ануҳәа, ари ажәа досу иара итәала еиликаауеит. Ауаҩы аамҭала адунеи дшану, есҽны иҿҳәара шааигәахо анидыруа, иҭахуп иԥсҭазаара ҵакыдамзарц, инасыԥ лашазарц. Акала анасыԥ амра иаҩызоуп, амра адгьыл зегьы знык ала иазырԥхагәышьом. Ганк ианақәыԥхо, егьи аган лашьцоуп. Аӡәы ишьамхқәа иҵԥраауа даннеиуа, егьи иԥсҭазаараҿы ажәҩан иқәыбго ыҟоуп. Анасыԥи аԥхыӡқәеиАдунеи иаақәу ҳазынтәык ԥшрала-сахьала ҳаиԥшхараҳа, еиԥшым ҳлахьынҵақәагьы, ҳанасыԥқәагьы. Амала, аҵиаа азыҳәан ишыҟоу еиԥш ақәаԥсата, ауаҩы изыҳәан иҟоуп иара хаҭала изшоу анасыԥ. Ианакәзаалак, ԥхыӡлагьы-лабҿабагьы уи зеиԥшрахо аилкаара дашьҭоуп. Анасыԥ атема алацәажәара иацҵо, абра иаазгарц сҭахуп Витали Ҳараниа ишәҟәы "Ашацәа рылԥха" аҟны еидкылоу анасыԥ аиуразы аԥхыӡқәа иҳарҳәо аҿырԥштәқәа: АхыркәшамҭаАԥсуаа ргәаанагарала ауаҩы илахьынҵа илахь иануп. Даниуа ицыршоит. Уи ус шакәу шьақәнарӷәӷәоит ажәаԥҟа "Лахьынҵа узаахәом, насыԥ каршәны иубом" ҳәа ирҳәо. Алахьынҵа агәра згаҵәҟьо ауаа лассы-лассы ражәаҳәаҟны хархәара арҭоит: "Ауаҩы илахь иану дзахыԥом", "Доусы илахь иану дақәшәоит", "Досу илахь иану ала дымҩасуеит". "Шәылахь абзиа анызааит" ҳаҭыр зқәу аԥхьаҩцәа.
https://sputnik-abkhazia.info/20240204/anasyi-amanshalarei-irdyrgou-akhya-ry-ay-akys-iamou-1049962427.html
https://sputnik-abkhazia.info/20240127/aaad-ara-karshny-iubazar-akhya-ry-aara-akys-iamou-1049935026.html
https://sputnik-abkhazia.info/20220827/khy-bzia-ubaait-akhya-rzy-zhlar-razgaaraak-1041064666.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
аԥсны, жәлар рдоуҳа
"Асаркьа аныԥшылара – анасыԥ аира иамааноуп": анасыԥи аԥхыӡқәеи реимадара
09:15 03.03.2024 (ирҿыцуп: 11:20 04.03.2024) Сусанна Ҭаниаԥҳа
Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ
Анасыԥ иазынархоу аԥхыӡқәа ирзылкуеит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа иазлырхиаз аматериал.
Абар иԥшӡакәакәараӡа ааԥын ҳашәхымс иаалагылт. Игәыбзыӷу амра ашәахәақәа уқәзырҷҷо, ашәҭқәа рыфҩы хаала ухызхуа ашықәс аамҭа ссир. Аԥсуа поетесса Нели Ҭарԥҳа зеиӷьаҟамкәа иазгәалҭеит: "Ишԥаԥшӡо ааԥын? Зны ашәҭ аауеит, зны абӷьы аауеит, зны аҳаскьынаагага анаҟә аахчылоит, иқәасуеит, иӡысуеит, ииаҵәахоит, афҩы хаа ахылҵуеит ааԥын, убас иҟоуп ауаҩытәыҩса ицәанырра хаа, аԥсҭазаара ааԥынрас иамоу – абзиабарагьы".
Ааԥын – аԥсабара аиҭаиреи анасыԥи ираамҭоуп. Анасыԥ ануҳәа, ари ажәа досу иара итәала еиликаауеит. Ауаҩы аамҭала адунеи дшану, есҽны иҿҳәара шааигәахо анидыруа, иҭахуп иԥсҭазаара ҵакыдамзарц, инасыԥ лашазарц.
Акала анасыԥ амра иаҩызоуп, амра адгьыл зегьы знык ала иазырԥхагәышьом. Ганк ианақәыԥхо, егьи аган лашьцоуп. Аӡәы ишьамхқәа иҵԥраауа даннеиуа, егьи иԥсҭазаараҿы ажәҩан иқәыбго ыҟоуп.
Адунеи иаақәу ҳазынтәык ԥшрала-сахьала ҳаиԥшхараҳа, еиԥшым ҳлахьынҵақәагьы, ҳанасыԥқәагьы. Амала, аҵиаа азыҳәан ишыҟоу еиԥш ақәаԥсата, ауаҩы изыҳәан иҟоуп иара хаҭала изшоу анасыԥ. Ианакәзаалак, ԥхыӡлагьы-лабҿабагьы уи зеиԥшрахо аилкаара дашьҭоуп.
Анасыԥ атема алацәажәара иацҵо, абра иаазгарц сҭахуп Витали Ҳараниа ишәҟәы "Ашацәа рылԥха" аҟны еидкылоу анасыԥ аиуразы аԥхыӡқәа иҳарҳәо аҿырԥштәқәа:
Зышьхәа ҳараку аимаа ҿыц удыргалауа ԥхыӡ иубар – анасыԥ бзиа иазҳәоуп.
Ашҭа аӡыхь адбалара – аҭаацәа зқәымгәыӷуа насыԥк рызшахоит.
Амаркатыл аҷкәын икуа уеиԥхыӡыр – иузааигәоу насыԥк роуеит.
Асааҭ уҭиуа убар – анасыԥ ацхыраара иазҳәоуп.
Ахаҵа ма аԥҳәыс руаӡә ишьапы хтны дныҟәо убар – ргәы еихшәоит, реизыҟазаашьа аҽаԥсахуеит.
Аӡыхь ҩбаны аҽашо уеиԥхыӡыр – анасыԥ аҽашоит.
Амацәаз аԥҽра уеиԥхыӡыр – анасыԥ ашьақәҟьара иазҳәоуп.
Аӡы ҵәыцала иудыркуа уеиԥхыӡыр – анасыԥ алацәажәара иамааноуп.
Аиаҵәақәа реиԥхыӡра – насыԥла агәырӷьара иазҳәоуп.
Аҳәынҵәараҿы аӡыхь уеиԥхыӡыр – насыԥс иушьо еижьагоуп.
Асааҭ, ахьымацәаз реиԥхыӡра – анасыԥ аманшәалара иамааноуп.
Ԥхыӡла ахьы мацәаз агәам алгара – насыԥла аиқәымшәара иазҳәоуп.
Ԥхыӡла асаркьа анԥшылара – анасыԥ ааира иамааноуп.
Аԥсаатә шашәала аанкылара уеиԥхыӡыр – анасыԥ азы амҩа ақәлара иазҳәоуп.
Аԥсуаа ргәаанагарала ауаҩы илахьынҵа илахь иануп. Даниуа ицыршоит. Уи ус шакәу шьақәнарӷәӷәоит ажәаԥҟа "Лахьынҵа узаахәом, насыԥ каршәны иубом" ҳәа ирҳәо.
Алахьынҵа агәра згаҵәҟьо ауаа лассы-лассы ражәаҳәаҟны хархәара арҭоит: "Ауаҩы илахь иану дзахыԥом", "Доусы илахь иану дақәшәоит", "Досу илахь иану ала дымҩасуеит".
"Шәылахь абзиа анызааит" ҳаҭыр зқәу аԥхьаҩцәа.
