Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа иҳадылгалоит Ажьырныҳәа, бзыԥаа рҿы Хьачхәама ҳәа изышьҭоу аныҳәара амҩаԥгашьа иазку аматериал.
Аԥсуа бызшәадырыҩ, афилологиатә наукақәа ркандидат, апрофессор, ауаажәларратәи аполитикатәи усзуҩы, Ахьӡ-аҧша аорден аҩбатәи аҩаӡара занашьоу, амилаҭтә-хақәиҭратә қәԥара зысҭазаара азызкыз Ҭамара Шьаҟрылԥҳа иахьа илхыҵуазаарын 94 шықәса.
Аԥсуаҭҵааратә институт аҭҵаарадырратә усзуҩ, аетнолог Марина Барцыцԥҳа 2008 шықәсазы дрыҿцәажәеит Аԥсны апатриотцәа иашақәа, ҳҵарауаа - Екатерина Шьаҟрылԥҳаи Борис Гәыргәлиеи. Урҭ Владислав Арӡынба иԥсадгьыли ижәлари рзы илшаз азы ирымаз агәаанагара иахьа иҳадылгалоит.
Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа лҽазылшәеит ижәытәӡатәиу анцәахәы Шьашәы аԥсуа традициатә динтә дунеиқәыԥшылараҿы иааникыло аҭыԥ ашьақәыргылара.
1992-1993 шш. рызтәи Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьраан амедицина-санитартә баталион иалаз, аибашьра алакҭаҵәҟьа иҭаԥшыз аетнолог Марина Барцыцԥҳа иҳадылгалоит Аԥшыхәратә рота иалаз гәыԥҩык ҳаибашьцәа нанҳәа 16, 1993 шықәсазы ажәылара аԥхьа реицәажәараҟынтәи цыԥҵәахақәак.
Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа иацылҵоит аԥсуаа наџьнатә аахыс ирымаз ажәаҳәара атрадициа дуқәа ирызку ланҵамҭа.
Аԥсуаа наџьнатә аахыс ирыман ажәаҳәара атрадициа дуқәа. Уи лымкаала рҵеицәа ирыларааӡон. Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа иҳадылгалоит ари аҟазара ҳажәлар рҿы знеишьас, чыдарақәас иамаз, иахьатәи аамҭазы тенденциас изну.
Аԥсуа фольклори аетнографиеи рҿы иҟоуп анашанатә дыррақәа зауаз ауаа, урҭ рҳәамҭақәа ажәлар рҿы иахьанӡагьы еиҭарҳәоит. Убарҭ иреиуоу нарцәынтәи дыррақәаки урҭ лабҿаба ишыҟалаҵәҟьази ртәы ҳадылгалоит ажәабжьҳәаҩ Минџьори Гамгьиа иҳәамҭаны ианызҵаз Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиа аҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ Марина Барцыцԥҳа.
Аԥсуаҭҵааратә институт аҭҵаарадырратә усзуҩ, аетнолог Марина Барцыцԥҳа дазааҭгылоит традициала аҳәынҭқар иԥшәмаԥҳәыс статусс илымази иахьатәи аамҭазы ҳуаажәларратә ԥсҭазаараҟны уи рольс иналыгӡар лылшои.
Иахьа уажәраанӡа ҳасасдкылара атрадициақәа еиԥмырҟьаӡакәа иаазго, аҭаацәара еидкыланы изку, аҩны зхагылоу аԥсуа ԥҳәыс лоуп, иахьа лусқәа акырӡа еиқәылазаргьы, абас лыҩуеит аетнолог Марина Барцыцԥҳа.
Аԥсуаа рытрадициаҟны аԥҳәыс лзинқәа зеиԥшраз, лыхьӡи-лыхьымӡӷи здыз атәы инарҭбааны Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа лматериал аҟны.
Ҳара ҳазнысхьоу ҳҭоурых мҩаду, ҳԥышәа иаҳнарҵахьеит - аԥсуа ҳәынҭқарра баагәарас иамоу – иара зыхьчо бџьарла еиқәныху ажәлар роуп. Аха уи абџьар аныҟәгашьеи ахархәашьеи ахатә ԥҟарақәа ирықәныҟәатәуп. Абри иазкуп Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа иахьатәи лматериал.
Ҳара ҳазнысхьоу ҳҭоурых мҩаду, ҳԥышәа иаҳнарҵахьеит - аԥсуа ҳәынҭқарра баагәарас иамоу – иара зыхьчо бџьарла еиқәныху ажәлар роуп, абас лгәаанагара ыҟоуп Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа.
Адунеи иқәу ажәларқәа рҭоурых аибашьра аҭоурых акәгәышьоуп. Ирԥхьаӡахьеит - ауаатәыҩса 5500 шықәса рыла еибашьрада ирхыргаз 295 шықәса роуп ҳәа. Ишԥазыҟаз аԥсуа жәлар, иааидкыланы Кавказ ажәларқәа реиԥш, аибашьреи ахаҵареи, ишԥарааӡоз рҵеицәа, иара убас иахьатәи тенденциақәаки ртәы далацәажәоит Sputnik аколумнист Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа.
Изеиԥшроуи иахьатәи аԥсуаа рыхдырра, иарбан мҩоу ҳажәлар зну, иаҳхаҳгахьоу аҭоурых ҳаҿыԥшны ԥхьаҟатәи ҳԥеиԥш лашазы иҟаҵатәуи уҳәа ртәы дазааҭгылоит Аԥсуаҭҵааратә институт аетнологиеи антропологиеи рыҟәша аҭҵаарадырратә усзуҩ, ААУ адоцент Марина Барцыцԥҳа.