АҞӘА, хәажәкыра 16 – Sputnik, Бадраҟ Аҩӡба. Омар Беигәа еиҭагамҭо Иоанн иҟынтәи Евангелиеи аԥсуа еиҭага рыԥшааит Стoкгольм. Ашәҟәы ҭыжьын 1984 шықәса рзы, екземплиаркны. Абри атәы иҳәеит арадио Sputnik Аԥсны аинтервиу азҭаз Аԥсны Аҭҵаарадырратә институт адиректор Арда Ашәба.
"2018 шықәса рзы иҭыҵраны иҟоуп аҵарауаҩ Омар Беигәа иусумҭақәа хә-томкны. Аԥшьбатәи атом шьақәыргылахоит абри аиҭагамҭа ала. Аԥсни Ҭырқәтәылеи инхо аԥсуаа ироуеит алшара аусумҭа ааигәаны адырра", — иҳәоит иара.
Арда Ашәба далацәажәеит аусумҭа алашара абара иаԥхьанеиуаз аусура.
"Швециа аҳҭнықалақь Стокгольм иҟоу Абиблиа аиҭагараз Адунеитә институт аҟны ирыӡбеит Иоанн иҟынтәи Евангелие аҩыра змоуи измами ажәларқәа зегьы ирыладырҵәарц. Усҟан асовет аамҭақәа аҳра аныруаз акәын, алшара ыҟамызт Швециантәи аҵарауаа ааны аԥснытәи ҵарауаҩык Евангелие аиҭагара идыргалартә еиԥш. аҳәынҭқарра ашәарҭадаратә маҵзура аусзуҩцәа асеиԥш иҟаз аусқәа ирышьклаԥшуан, азин аӡәгьы иҟаиҵомызт", — ҳәа еиҭеиҳәоит Ашәба.
Стокгольм иҟоу Абиблиа аиҭагараз Адунеитә институт аҵарауаа ирыӡбеит Иоанн иҟынтәи Евангелие Аԥсны анҭыҵ инхо, аԥсуа бызшәа бзианы издыруа еиҭеигарц. Аиҭагара аус идгалан Ҭырқәтәыла инхоз аҵарауаҩ ду Омар Беигәа.
"Омар Беигәа иҭиҵаауан абызшәа, афольклор, аҭоурых. Иара илшоз зегь ҟаиҵон аԥсуа бызшәеи аԥсуа фольклори рбеиара адунеи егьырҭ амилаҭқәа ирдырырц" — иҳәоит Ашәба.
Ашәҟәы ҭыжьын Стокгольм, 1984 шықәса рзы.
"Омар Беигәа иаԥиҵеит аҭырқәа шрифт шьаҭаны измаз аԥсуа алфавит, уи ала Ҭырқәтәыла инхо аԥсуаа рбызшәа рҵаларц. 1975 шықәса рзы иара раԥхьаӡа акәны Аԥсныҟа дааит. Ибеит аԥсуа бызшәала иҭыжьыз аԥсуа шәҟәқәа", — ҳәа азгәеиҭоит Ашәба.
Арда Ашәба агәаанагара имоуп абарҭ аамҭақәа рзы Омар Беигәа 1912 шықәса рзы аԥсшәахь иеиҭагаз Абиблиа аҭыжьымҭа ирбан ҳәа.
"Аха Омар Беигәа Евангелие аиҭагара идыргалеит 1976-1977 шықәсқәа рзы, Аԥсны даныҟаз ашьҭахь. Ицәырҵуеит азҵаара – избан аиҭагара нап залеикыз? Иҟалап абызшәа алшамҭақәа ибарц иҭаххазар. Омар Беигәа Евангелие еиҭеигеит аха ҳара иҳаздырамызт иара ахьыҟаз", — иҳәоит аҵарауаҩ.
Омар Беигәа 2001 шықәса рзы иԥсҭазаара даналҵ ашьҭахь инапылаҩырақәа зегьы Аԥсны Аҭҵаарадырратә институт ахь иааргеит.
"Инапылаҩыратә текстқәа уажәы иахьатәи ашрифт ахь риагара аус мҩаԥысуеит, аԥсуа ԥхьаҩы ибарц иаҳарц азы. Аусумҭа аԥшаара алыршахеит иара иҵаҩы Маҳинур Папԥҳа лымшала. Лареи сареи ҳаицәажәарақәа руак аан илҳәеит иара абри аусумҭа аиҭагара дшаҿыз. Убри ашьҭахь Абиблиа аиҭагараз Москватәи аинститут ахь азыҳәа сышьҭит уи аилкааразы", — иҳәоит Ашәба.
Аамҭақәак рышьҭахь Абиблиа аиҭагараз Москватәи аинститут адырра ҟанаҵеит Омар Беигәа Евангелие шеиҭеигахьаз азы.
Аԥсуа ҵарауаҩ Омар Беигәа диит 1901 шықәса рзы Ҭырқәтәыла. Иара иҭиҵаауан аԥсуа бызшәа, аҭоурых, афольклор, аграмматика, аетнографиа, амифологиа.
