https://sputnik-abkhazia.info/20231119/khyla-ay-uiuazar-aryzht-akhyei-azhlar-razgaaraei-ry-1049132706.html
"Ԥхыӡла аҩы уҭиуазар": арыжәтә аԥхыӡқәеи ажәлар разгәаҭарақәеи рҿы
"Ԥхыӡла аҩы уҭиуазар": арыжәтә аԥхыӡқәеи ажәлар разгәаҭарақәеи рҿы
Sputnik Аҧсны
Арыжәтә иазку аԥхыӡқәеи ажәлар разгәаҭарақәеи шәыдылгалоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа. 19.11.2023, Sputnik Аҧсны
2023-11-19T17:47+0300
2023-11-19T17:47+0300
2023-11-19T17:47+0300
аԥсны
жәлар рдоуҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/101887/48/1018874840_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_487b3b10e6b3585c28edcfce7b34d308.jpg
Арыжәтә бзиа ианакәызаалакгьы имыцхәхаӡом. Анхацәа аӡәырҩы ирдыруеит ажь фҩы ахны, аҿынкылара бзианы аҩы аҟаҵашьа. Урҭ ажь рҭаауеит цқьа ианшәлак, иазхаша азлара анышьҭнахлак. Арыжәтә аганахьала аԥсуаа акыр ирықәҿиоит "ухы аахнаҵоит" ззырҳәо ажьаӷь уатка аҟаҵара. Ауатка еиуеиԥшым ашәырхкқәагьы ирылырхуеит.Аԥсны жәлар рышәҟәыҩҩы Алықьса Гогәуа ироман "Аҽыкәаҳа" аҿы иҳәоит: "Ҭагалан аарыхра акәым, абзиабарагьы ҭаргалоит" ҳәа.Аиаша ҳҳәарами, ҭагалан агәырӷьа цәаҩа аҟәнуп: ганкахьала – барақьаҭроуп, арыжәтә ҟауҵоит, аҿамаҿа еинугалоит, даҽа ганкахьала – ҩыџьа рынасыԥ анапы иануп, ачарақәа ираамҭоуп.Арыжәтәи ажәлар разгәаҭарақәеиАсасдкылара, ачеиџьыка иацу, ҳаԥсҭазаара иахәҭаку ацәгьа-абзиа зырҽеиуа арыжәтә иахҳәаау ажәлар разгәаҭарақәа ҳарзааҭгылап.Арыжәтә аԥхыӡқәа рҿыУажәшьҭа ҳрыхәаԥшып арыжәтә атемала аԥхыӡқәа иҳаҵарҳәо:/Астатиаҿы хархәара азун афольклорист, афилологиатә ҭҵаарадыррақәа ркандидат Арда Ашәба истатиа "Ирӡым аҿаԥыцтә ԥҵамҭақәа"/
https://sputnik-abkhazia.info/20231107/Zan-diashou-zab-dkhakhou-zya-dkhagou-ay-anyaraa-rny-iaannakylo-ay-1028599705.html
https://sputnik-abkhazia.info/20191102/Akay-Aardan-Amlakh-aakha-azh-ay-asuaa-rkulturay-1026939050.html
https://sputnik-abkhazia.info/20200802/Ayzhra-aashara-akabeira-ashtsylara-baasa-iryzku-zgaaraak-1030667113.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Сусанна Ҭаниаԥҳа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/07e5/04/09/1032182915_625:0:2361:1736_100x100_80_0_0_20fdbae083b5d4c73ddeaa0f8d48a43b.jpg
жәлар рдоуҳа
"Ԥхыӡла аҩы уҭиуазар": арыжәтә аԥхыӡқәеи ажәлар разгәаҭарақәеи рҿы
Сусанна Ҭаниаԥҳа
Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ
Арыжәтә иазку аԥхыӡқәеи ажәлар разгәаҭарақәеи шәыдылгалоит Аԥсуаҭҵааратә институт афольклортә лабораториа аусзуҩ Сусанна Ҭаниаԥҳа.
Арыжәтә бзиа ианакәызаалакгьы имыцхәхаӡом. Анхацәа аӡәырҩы ирдыруеит ажь фҩы ахны, аҿынкылара бзианы аҩы аҟаҵашьа. Урҭ ажь рҭаауеит цқьа ианшәлак, иазхаша азлара анышьҭнахлак. Арыжәтә аганахьала аԥсуаа акыр ирықәҿиоит "ухы аахнаҵоит" ззырҳәо ажьаӷь уатка аҟаҵара. Ауатка еиуеиԥшым ашәырхкқәагьы ирылырхуеит.
Аԥсны жәлар рышәҟәыҩҩы Алықьса Гогәуа ироман "Аҽыкәаҳа" аҿы иҳәоит: "Ҭагалан аарыхра акәым, абзиабарагьы ҭаргалоит" ҳәа.Аиаша ҳҳәарами, ҭагалан агәырӷьа цәаҩа аҟәнуп: ганкахьала – барақьаҭроуп, арыжәтә ҟауҵоит, аҿамаҿа еинугалоит, даҽа ганкахьала – ҩыџьа рынасыԥ анапы иануп, ачарақәа ираамҭоуп.
Арыжәтәи ажәлар разгәаҭарақәеи
Асасдкылара, ачеиџьыка иацу, ҳаԥсҭазаара иахәҭаку ацәгьа-абзиа зырҽеиуа арыжәтә иахҳәаау ажәлар разгәаҭарақәа ҳарзааҭгылап.
Арыжәтә зҭоу аҵәца ак хшәалан аӡәы иқәшәар, ԥа диоуеит рҳәоит.
Арыжәтә рацәаны изжәуа, аԥсы дахьыкҿоу аҩы иҵаргылан, нас иуржәыр даҟәнахуеит, уаҳа арыжәтә ажәра игәамԥхо дҟалоит рҳәоит.
Уԥынҵа уафозар – џьара арыжәтә ажәра уқәшәоит.
Ауатка зҭоу аԥаҭлыка ацәа цқьа ҭауршәыр, ҵаҟа ицар - иџьбароуп, хыхь ихалар - иԥсыҽуп.
Ахаҵа ачарахь данцо, аӡахәа амахә хәыҷ аахҵәаны имырбаӡакәа иџьыба иҭауршәыр, аҩы дашьӡом рҳәоит.
Арыжәтә рацәаны изжәуа, аԥсы дызҭоу акәыба даҵысыр, даҟәнахуеит рҳәоит.
Уажәшьҭа ҳрыхәаԥшып арыжәтә атемала аԥхыӡқәа иҳаҵарҳәо:
Маҭәарк аҟнытә аҩы аҭгара – абзиара, агәырӷьара иамааноуп.
Иузымдыруа аҩы рзааухәауа уеиԥхыӡыр – абзиара зықәнагам ирзыҟауҵартә уаниоит.
Ԥхыӡла аҳаԥшьа уцәыԥҽуа убар – амазара аганахьала зҵаарак аӡбара иазҳәоуп.
Аԥхын аӡахәа еилухуа аиԥхыӡра – узлаго уск аҿы ацәыӡ уоуеит.
Ԥхыӡла аҩы уҭиуазар – иҟауҵо абзиара пату ақәызҵо урыниоит.
/Астатиаҿы хархәара азун афольклорист, афилологиатә ҭҵаарадыррақәа ркандидат Арда Ашәба истатиа "Ирӡым аҿаԥыцтә ԥҵамҭақәа"/
