https://sputnik-abkhazia.info/20220925/akhatsa-irgakhany-izykhasha-azhurnal-alashara-5-ti-anomer-akhaa-1041694933.html
Аԥхьаҩцәа иргәаԥханы изыԥхьаша: ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер ахҳәаа
Аԥхьаҩцәа иргәаԥханы изыԥхьаша: ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер ахҳәаа
Sputnik Аҧсны
Ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер ахҳәаа ҳадигалоит аҭыжьымҭа аредактор хада, апоет Анатоли Лагәлаа. 25.09.2022, Sputnik Аҧсны
2022-09-25T18:05+0300
2022-09-25T18:05+0300
2022-09-25T18:05+0300
аԥсны
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102767/95/1027679591_0:54:1025:630_1920x0_80_0_0_f30a895e90cc930bb3f01a6c2274b4dc.jpg
Иҭыҵит ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер. Уи аатуеит даара абаҩхатәра бзиа змаз апоет-ашәаҳәаҩ, аибашьра ахы инаркны аҵыхәанӡа иалагылаз, аҵыхәтәан аԥсуа-ақыртуа еибашьра анеилга ашьҭахь Аԥсны аҳәаақәа шихьчоз иҭахаз Аркади Кархалаа иажәеинраалақәа рыла. Зегь раҵкыс иалкаан пату зықәҵатәу, арҭ ажәеинраалақәа аибашьра анцоз аламҭалаз иахьаԥҵази, насгьы уи зҩыз агитараҿы аибашьцәа дрылагылан аҭабиаҿы иахьиҳәози роуп. Урҭ, хымԥада, ҳаибашьцәа ргәы шьҭнаԥаауан, аԥсадгьыл ахьчарахь ирыԥхьон. Иааҳгап иахьа шамаха зегьы ибзиан ирылаҵәахьоу уи иажәеинраала, нас еицырдыруа ашәахаз "Аибашьра иалиааз" аҟынтәи цәаҳәақак:Аԥсадгьыл аҿаԥхьа изшәода ауал,Агәаҟроуп измам ҵыхәаԥҵәарак.Ахьӡ аӡә даргәаҟуеит, ҽаӡә дашьҭоуп амал,Анацәа ирцәыӡуеит ахшара.Хьӡи игарцоуп усгьы ахаҵа дзиуа,Идыруеит уи дшыҟоу аамҭала.Аԥсуаагьы иҳаман зыԥсадгьыл зҭиуаз,Иҿаҳхуа иахьа ҳара ҳшьала…"Аԥсуа ԥҳәыс Аԥсны аџьынџьтәылатә еибашьраҿы" ахьӡуп Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аусзуҩы, Леон иорден занашьоу Шьазина Џьапуаԥҳа лыстатиа. Ари аҭыԥҳа аибашьра ашыра зегь далагылан медиаҳәшьак лаҳасабала, лыблақәа ирбаз, дызлаԥшыз, илхылгаз даара ирацәоуп. Иҷыдоу аҭыԥ ааныркылоит, шықәсыки ҩымзи ицоз аибашьра аԥхьатәи ацәаҳәаҿы игылаз амедиаҳәшьцәа - Ианартәи, Марттәи ихыбгалаз ажәыларақәа рҟны аԥхьатәи ацәаҳәақәа рҟынтәи ацхыраара зҭахыз ирызҭоз; Иультәи, Сентиабртәи ажәыларақәа рҿы аӡы ирны ахацәа ирылагылан ицоз. Убарҭ ирызкуп абри астатиа ҟаимаҭ."Адырра ҵаулақәа рбаагәара" ахьӡуп апоетесса Белла Барцыцԥҳа ажурнал иану лпоема. Уи лызкуп, апоема аԥхьажәаҿ ишарбоу еиԥш, Гагра ақалақь аҭоурых хьыҵәцареи ажәытәи аҿатәи, раԥхьаӡа зыҵәҩаншьап азырсыз аԥсуааи, урҭ знысыз имариам амҩақәеи еилызкаарц зҭаху рыҭҵаара дшалагаша, Гагратәи аурыс школ аушьҭымҭа хатәра, аҵареи ааӡареи рыхәҭаҿы иалыркаахьоу, зыжәлар рҭыԥҳара иаԥсахаз Қапба Аделаида Леуанти (Леуа)-иԥҳа лыхьӡҳәарала, дызнысхьоу амҩақәа рыла.Сынтәа диижьҭеи 90 шықәса ҵит еицырдыруа аԥсуа хәыҷтәы шәҟәыҩҩы Нури Бараҭелиа. Уи ипрозаҟны иналукааша иажәабжь "Ахақәгәыӷра" ажурнал абри аномер аҟны иакьыԥхьит. Ажәабжь иаанарԥшуеит ахәыҷқәа рдунеи аҟны шакәу иахьалаго ауаҩытәҩса наҟ-наҟтәи иԥстазаара ду аҿы иԥыло аиашареи амци, ахаҵареи агәымшәареи, ахьӡи ахьымӡӷи дшырзыҟалаша, иԥсҭазаара зегь аҿы урҭ ҵакыс ироуша.Апоезиа аҟәшаҿы ажурнал иануп апоетцәа Сергеи Агындиеи Енвер Ажьибеи ражәеинраала ҿыцқәа. Араҟа аԥхьаҩ ибоит иахьатәи ҳаԥсҭазаараҿы ҳажәлар зыргәамҵуа, измырҭынчуа, есымша хьаас ишрымоу ҳбызшәеи, ҳмилаҭ рхыԥхьаӡара амаҷреи, уаҵәтәи ҳамш аԥеиԥши. Абар уи Агындиа ипоезиаҿы цәаҳәақәак рыла ишааирԥшуа:Ԥсҭазаарак снапсыргәыҵа ианысны,Аҳаԥы лашьцара инҭапҟеит.Быжьқәак, схатәы бжьы наргәылсны,Сара ишыстәыҵәҟьоу исаҳауеит…Енвер Ажьиба ипоезиаҿы арахәыц ҟаԥшь еиԥш иагәылсуеит иԥсадгьыл адунеи зегьы иахәҭакны дшахәаԥшуа:Адунеи сакәшаны аҩныҟаСхынҳәуа аамҭак ҟамлаӡацт.Адунеи агәҭоуп са сахьыҟоу,Уи аҳәаақәа рымшәаӡацт…Араҟа иаҳԥылоит апоет Иван Миқаа иажәабжь кьаҿқәа. Арҭ ажәабжьқәа ирныԥшуеит шәышықәсала ҳажәлар иаарго ҳатрадициа хазынақәа иахьатәи ҳаамҭазгьы рырӡра шыҟамло, ахәыҷы даниз инаркны ишилааӡалатәу, иара изы дандухалак итәымны иҟамларц азы…Ашәаҳәаҩ Илларион Гьерхьелиа ҳажәлар ирхыргаз аибашьра ашыра далагылан, уаҟа иибаз игәалашәараҿы ахааназ рышьҭа аанрыжьит. Убарҭ роуп изызку иажәабжь кьаҿқәа "Цхьынҵҟартәи ахҭысқәеи" "Ԥсыхәа змамыз ахьаҵреи"."Алашара" иакьыԥхьуеит абаҩхатәра бзиа змоу апоет қәыԥш Аинар Ҷыҭанаа илирикатәи ифилософиатәи жәеинраала ҿыцқәа. Апоет ицәырҵра еигәырӷьо иаԥхьаҩцәа еиҳа-еиҳа рхыԥхьаӡара рацәаҩхоит уи иҿыцу, уажәраанӡа иара иаԥхьа ицәырҵыз апоетцәа ирымҳәац, ицәыррымгац ахшыҩҵак ҵаулақәеи асахьа ҿыцқәеи раарыԥшра дахьазыманшәалоу азы:Еиԥшым ауаа рлахьынҵақәа,Еиԥшым рыгәҭыхақәа, ргәаԥхара.Иԥшуп ихкәаанӡа ргәаӷ ақәа,Иԥшуп ианыҟамло гәынхара.Иаҿуп агәымхара жәпаҩы,Аӡә иҳалалра дақәӡуеит баша.Дызшаз данԥишәо ауаҩы,Иа иоуп иқәашьхарагь зыӡбаша…Инҵәом аԥсҭазаара бзанҵы,Инҵәоит агәеисра, ҽак иларцаз.Аамҭак аауеит, аамҭак анҵы,Мшаҽнык азгәыӷра ҳзыхынҳәларцаз…"Жәларбжьаратәи аӡбарҭа иаҭатәыз ауаа" ахьӡуп аибашьра аветеран, Леон иорден занашьоу Аполлон Думаа аибашьраан Очамчыра ақалақь иалаханы иҟаз аԥсуаа ирзаарцоз бзиаӡаны изныԥшуа истатиа."Ажурнал "Алашара" аконкурс азы" арубрикаҿы ажурнал иануп апоет, ажурналист, агазеҭ "Аԥсуа университет" аредактор хада, ААУ аԥсуа бызшәа акафедра арҵаҩы еиҳабы Алхас Чхамалиа "Схәыҷра сыцәзырӡыз… аибашьра" захьӡу игәаларшәара.Аԥсуа литература аҭоурых аҿы Владимир Леуа-иԥа Аҵнариа (1938- 2006) ихьӡ аанхоит зегь раԥхьаӡагьы поетк, литератураҭҵааҩык иаҳасабала. Уи иааиԥмырҟьаӡакәа қәҿиарала даҿын асахьаркыратә литература аиҭагара аусгьы. Убарҭ рахьтә ажурнал абри аномер иануп анемец драматург, апоет, апрозаик Бертольт Брехт еицырдыруа ипиеса "Ан Куражи уи лыхшареи". Ҳәара аҭахума, ари апиеса еиҭагоуп ишиашоу анемец бызшәа аҟынтәи, иагьаныԥшуеит аиҭагаҩ ҟаза инапкымҭа.Ажурнал абри аномер иануп апиеса алагамҭа, алгарҭа аныларан иҟоуп ажурнал ҳаԥхьаҟа иааиуа аномер."Таиф Аџьба анемец поезиа аиҭагаҩык иаҳасабала" - абас ахьӡуп академик Валентин Кәаӷәаниа иусумҭа ҵаула ажурнал абри аномер иану. Уи уаҟа иазгәеиҭоит апоет аԥсышәала ирцәажәаз анемец поетцәа ишреиуоу доуҳала изааигәаз, зажәеинраалақәа аԥсуа поезиа дгьыл ианаалап ҳәа дзеигәыӷуаз адунеитә литература аклассикцәа - Иоҳан Гиоте, Ҳенриҳ Ҳаине, Иоҳанесс Бехер.Ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер, ҳара ҳгәаанагара ала, ҳаԥхьаҩцәа даара иргәаԥханы изыԥхьаша арҿиамҭақәа маҷымкәа иануп.
https://sputnik-abkhazia.info/20220814/ashalei-barynalei-eibashuaz-arkadi-karkhalaa-igalarsharazy-1040915706.html
https://sputnik-abkhazia.info/20220710/zrazy-amtskh-ikydnaaz-ashyy-nuri-baraelia-igalashara-iazkny-1039998740.html
https://sputnik-abkhazia.info/20210711/Iynchu-apoezia-Sergei-Agyndia-68-shysa-ikhyra-iazkny-1032782856.html
https://sputnik-abkhazia.info/20210114/Auadaraa-irryzhyz-apoet-Enver-Azhiba-63-shysa-ikhyra-iazkny-1031632020.html
https://sputnik-abkhazia.info/20220206/azha-bzia-asy-akhaz-geieit-apoet-ysh-ainar-yanaa-izkny-1037441466.html
https://sputnik-abkhazia.info/20220123/asua-parodia-azaza-du-vladimir-anaria-igalasharazy-1037075178.html
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
Ажәабжьқәа
ab_AB
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Аҧсны
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Анатоли Лагәлаа
https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/103047/18/1030471891_0:0:924:924_100x100_80_0_0_977704efbe9eb1e91e362586be724fb0.jpg
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
аналитикеи аиҿцәажәарақәеи
Аԥхьаҩцәа иргәаԥханы изыԥхьаша: ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер ахҳәаа
Ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер ахҳәаа ҳадигалоит аҭыжьымҭа аредактор хада, апоет Анатоли Лагәлаа.
Иҭыҵит ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер. Уи аатуеит даара абаҩхатәра бзиа змаз апоет-ашәаҳәаҩ, аибашьра ахы инаркны аҵыхәанӡа иалагылаз, аҵыхәтәан аԥсуа-ақыртуа еибашьра анеилга ашьҭахь Аԥсны аҳәаақәа шихьчоз иҭахаз Аркади Кархалаа иажәеинраалақәа рыла. Зегь раҵкыс иалкаан пату зықәҵатәу, арҭ ажәеинраалақәа аибашьра анцоз аламҭалаз иахьаԥҵази, насгьы уи зҩыз агитараҿы аибашьцәа дрылагылан аҭабиаҿы иахьиҳәози роуп. Урҭ, хымԥада, ҳаибашьцәа ргәы шьҭнаԥаауан, аԥсадгьыл ахьчарахь ирыԥхьон. Иааҳгап иахьа шамаха зегьы ибзиан ирылаҵәахьоу уи иажәеинраала, нас еицырдыруа ашәахаз "Аибашьра иалиааз" аҟынтәи цәаҳәақак:
Аԥсадгьыл аҿаԥхьа изшәода ауал,
Агәаҟроуп измам ҵыхәаԥҵәарак.
Ахьӡ аӡә даргәаҟуеит, ҽаӡә дашьҭоуп амал,
Анацәа ирцәыӡуеит ахшара.
Хьӡи игарцоуп усгьы ахаҵа дзиуа,
Идыруеит уи дшыҟоу аамҭала.
Аԥсуаагьы иҳаман зыԥсадгьыл зҭиуаз,
Иҿаҳхуа иахьа ҳара ҳшьала…
"Аԥсуа ԥҳәыс Аԥсны аџьынџьтәылатә еибашьраҿы" ахьӡуп Д.И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аусзуҩы, Леон иорден занашьоу Шьазина Џьапуаԥҳа лыстатиа. Ари аҭыԥҳа аибашьра ашыра зегь далагылан медиаҳәшьак лаҳасабала, лыблақәа ирбаз, дызлаԥшыз, илхылгаз даара ирацәоуп. Иҷыдоу аҭыԥ ааныркылоит, шықәсыки ҩымзи ицоз аибашьра аԥхьатәи ацәаҳәаҿы игылаз амедиаҳәшьцәа - Ианартәи, Марттәи ихыбгалаз ажәыларақәа рҟны аԥхьатәи ацәаҳәақәа рҟынтәи ацхыраара зҭахыз ирызҭоз; Иультәи, Сентиабртәи ажәыларақәа рҿы аӡы ирны ахацәа ирылагылан ицоз. Убарҭ ирызкуп абри астатиа ҟаимаҭ.
"Адырра ҵаулақәа рбаагәара" ахьӡуп апоетесса Белла Барцыцԥҳа ажурнал иану лпоема. Уи лызкуп, апоема аԥхьажәаҿ ишарбоу еиԥш, Гагра ақалақь аҭоурых хьыҵәцареи ажәытәи аҿатәи, раԥхьаӡа зыҵәҩаншьап азырсыз аԥсуааи, урҭ знысыз имариам амҩақәеи еилызкаарц зҭаху рыҭҵаара дшалагаша, Гагратәи аурыс школ аушьҭымҭа хатәра, аҵареи ааӡареи рыхәҭаҿы иалыркаахьоу, зыжәлар рҭыԥҳара иаԥсахаз Қапба Аделаида Леуанти (Леуа)-иԥҳа лыхьӡҳәарала, дызнысхьоу амҩақәа рыла.
Сынтәа диижьҭеи 90 шықәса ҵит еицырдыруа аԥсуа хәыҷтәы шәҟәыҩҩы Нури Бараҭелиа. Уи ипрозаҟны иналукааша иажәабжь "Ахақәгәыӷра" ажурнал абри аномер аҟны иакьыԥхьит. Ажәабжь иаанарԥшуеит ахәыҷқәа рдунеи аҟны шакәу иахьалаго ауаҩытәҩса наҟ-наҟтәи иԥстазаара ду аҿы иԥыло аиашареи амци, ахаҵареи агәымшәареи, ахьӡи ахьымӡӷи дшырзыҟалаша, иԥсҭазаара зегь аҿы урҭ ҵакыс ироуша.
Апоезиа аҟәшаҿы ажурнал иануп апоетцәа Сергеи Агындиеи Енвер Ажьибеи ражәеинраала ҿыцқәа. Араҟа аԥхьаҩ ибоит иахьатәи ҳаԥсҭазаараҿы ҳажәлар зыргәамҵуа, измырҭынчуа, есымша хьаас ишрымоу ҳбызшәеи, ҳмилаҭ рхыԥхьаӡара амаҷреи, уаҵәтәи ҳамш аԥеиԥши. Абар уи Агындиа ипоезиаҿы цәаҳәақәак рыла ишааирԥшуа:
Ԥсҭазаарак снапсыргәыҵа ианысны,
Аҳаԥы лашьцара инҭапҟеит.
Быжьқәак, схатәы бжьы наргәылсны,
Сара ишыстәыҵәҟьоу исаҳауеит…
Енвер Ажьиба ипоезиаҿы арахәыц ҟаԥшь еиԥш иагәылсуеит иԥсадгьыл адунеи зегьы иахәҭакны дшахәаԥшуа:
Схынҳәуа аамҭак ҟамлаӡацт.
Адунеи агәҭоуп са сахьыҟоу,
14 Ажьырныҳәа 2021, 18:08
Араҟа иаҳԥылоит апоет
Иван Миқаа иажәабжь кьаҿқәа. Арҭ ажәабжьқәа ирныԥшуеит шәышықәсала ҳажәлар иаарго ҳатрадициа хазынақәа иахьатәи ҳаамҭазгьы рырӡра шыҟамло, ахәыҷы даниз инаркны ишилааӡалатәу, иара изы дандухалак итәымны иҟамларц азы…
Ашәаҳәаҩ Илларион Гьерхьелиа ҳажәлар ирхыргаз аибашьра ашыра далагылан, уаҟа иибаз игәалашәараҿы ахааназ рышьҭа аанрыжьит. Убарҭ роуп изызку иажәабжь кьаҿқәа "Цхьынҵҟартәи ахҭысқәеи" "Ԥсыхәа змамыз ахьаҵреи".
"Алашара" иакьыԥхьуеит абаҩхатәра бзиа змоу апоет қәыԥш Аинар Ҷыҭанаа илирикатәи ифилософиатәи жәеинраала ҿыцқәа. Апоет ицәырҵра еигәырӷьо иаԥхьаҩцәа еиҳа-еиҳа рхыԥхьаӡара рацәаҩхоит уи иҿыцу, уажәраанӡа иара иаԥхьа ицәырҵыз апоетцәа ирымҳәац, ицәыррымгац ахшыҩҵак ҵаулақәеи асахьа ҿыцқәеи раарыԥшра дахьазыманшәалоу азы:
Еиԥшым ауаа рлахьынҵақәа,
Еиԥшым рыгәҭыхақәа, ргәаԥхара.
Иԥшуп ихкәаанӡа ргәаӷ ақәа,
Иԥшуп ианыҟамло гәынхара.
Аӡә иҳалалра дақәӡуеит баша.
Иа иоуп иқәашьхарагь зыӡбаша…
Инҵәом аԥсҭазаара бзанҵы,
Инҵәоит агәеисра, ҽак иларцаз.
Аамҭак аауеит, аамҭак анҵы,
Мшаҽнык азгәыӷра ҳзыхынҳәларцаз…
"Жәларбжьаратәи аӡбарҭа иаҭатәыз ауаа" ахьӡуп аибашьра аветеран, Леон иорден занашьоу Аполлон Думаа аибашьраан Очамчыра ақалақь иалаханы иҟаз аԥсуаа ирзаарцоз бзиаӡаны изныԥшуа истатиа.
"Ажурнал "Алашара" аконкурс азы" арубрикаҿы ажурнал иануп апоет, ажурналист, агазеҭ "Аԥсуа университет" аредактор хада, ААУ аԥсуа бызшәа акафедра арҵаҩы еиҳабы Алхас Чхамалиа "Схәыҷра сыцәзырӡыз… аибашьра" захьӡу игәаларшәара.
Аԥсуа литература аҭоурых аҿы Владимир Леуа-иԥа Аҵнариа (1938- 2006) ихьӡ аанхоит зегь раԥхьаӡагьы поетк, литератураҭҵааҩык иаҳасабала. Уи иааиԥмырҟьаӡакәа қәҿиарала даҿын асахьаркыратә литература аиҭагара аусгьы. Убарҭ рахьтә ажурнал абри аномер иануп анемец драматург, апоет, апрозаик Бертольт Брехт еицырдыруа ипиеса "Ан Куражи уи лыхшареи". Ҳәара аҭахума, ари апиеса еиҭагоуп ишиашоу анемец бызшәа аҟынтәи, иагьаныԥшуеит аиҭагаҩ ҟаза инапкымҭа.
Ажурнал абри аномер иануп апиеса алагамҭа, алгарҭа аныларан иҟоуп ажурнал ҳаԥхьаҟа иааиуа аномер.
23 Ажьырныҳәа 2022, 20:10
"Таиф Аџьба анемец поезиа аиҭагаҩык иаҳасабала" - абас ахьӡуп академик Валентин Кәаӷәаниа иусумҭа ҵаула ажурнал абри аномер иану. Уи уаҟа иазгәеиҭоит апоет аԥсышәала ирцәажәаз анемец поетцәа ишреиуоу доуҳала изааигәаз, зажәеинраалақәа аԥсуа поезиа дгьыл ианаалап ҳәа дзеигәыӷуаз адунеитә литература аклассикцәа - Иоҳан Гиоте, Ҳенриҳ Ҳаине, Иоҳанесс Бехер.
Ажурнал "Алашара" ахәбатәи аномер иануп аҵарауаҩ қәыԥш Инал Гыцба истатиа "Владимир Занҭариа ишәҟәы "Адунеи азна" азы гәаанагарак", "Аҟазара" аҟәшаҿы Елеонора Коӷониаԥҳа лыстатиа "Аҳра зуаз акомедиограф", "Аҭҵаарадырра" аҟәшаҿы аҵарауаҩ қәыԥш Альбина Анқәабԥҳа лусумҭа "О. Бигәаа инапылаҩырақәа акьыԥхь разрыхиара шымҩаԥысуаз", аҵарауаҩ Фатима Лакрба лыстатиа "Омар Беигәаа иҩыратә жәаҳәаҿы аҟаҵарбатә нҵәамҭақәа шаарԥшу иазкны", ААУ астудент Милана Гыцба лусумҭа "С. Ҷанбеи Ӡ. Дарсалиеи рырҿиамҭақәак рҿы аконтраст ахархәашьа", "Ҳҵасқәеи ҳқьабзқәеи" арубрикаҿ Борис Қәҭалиа истатиа "Аԥсуа чара иазку агәалашәарақәа".
Ажурнал "Алашара" 5-тәи аномер, ҳара ҳгәаанагара ала, ҳаԥхьаҩцәа даара иргәаԥханы изыԥхьаша арҿиамҭақәа маҷымкәа иануп.
