https://sputnik-abkhazia.info/20251109/gennadi-alamia-uasha-duzyshup-ashkha-uakhaakhyua-1058843982.html

Геннади Аламиа: уашьа дузыԥшуп ашьха уахьаахыҵуа

Геннади Аламиа: уашьа дузыԥшуп ашьха уахьаахыҵуа

Sputnik Аҧсны

– Бзиара умазааит, Геннади Шьаликәа-иԥа! Уара ибзианы уздыруа зегьы иагьуеигәырӷьоит, иагьџьаршьоит угәы уахьамыртәо, абриаҟара ахьулшо. Ааигәа Нхыҵ Уаԥстәыла... 09.11.2025, Sputnik Аҧсны

2025-11-09T11:14+0300

2025-11-09T11:14+0300

2025-11-09T11:14+0300

аԥсны

аналитикеи аиҿцәажәарақәеи

аԥсны

https://cdnn1.img.sputnik-abkhazia.info/img/102800/94/1028009443_0:0:3072:1728_1920x0_80_0_0_06cf91b382bfddb0f47b7021c2e1fcde.jpg

– Бзиара умазааит, Геннади Шьаликәа-иԥа! Уара ибзианы уздыруа зегьы иагьуеигәырӷьоит, иагьџьаршьоит угәы уахьамыртәо, абриаҟара ахьулшо. Ааигәа Нхыҵ Уаԥстәыла уҟан, уҩызцәа ашәҟәыҩҩцәа иҟарҵаз ааԥхьарала ҩыџьа ауаԥс поетцәа дуқәа, аишьцәа Нафи Џьусоити Ҭеимураз Ҳаџьати риубилеиқәа урылахәын. Аныҳәа ахьымҩаԥысуаз аҳәынҭқарратә театр азал дуӡӡаҿы зегь раԥхьа ажәа урҭеит, игылан напеинҟьаралагьы иудырныҳәалеит, Нхыҵ Уаԥстәыла аҟазара зҽаԥсазтәыз ҳәа ахьӡ ушаԥсахаз атәы зҳәоз ашәҟәы унапаҿы ианударкы. Уи ҳара ҳзы ихьӡуп. Ҳара Аԥсны Ашәҟәыҩҩцәа реидгыла аизарақәа анымҩаԥаҳго, илымшар ҟалоит ҳәа уанаҳмыргәамҵуа ыҟоуп. Нас, изакәытә мҵәыжәҩақәои Нхыҵҟа ҳашьцәа рахь уанцо Анцәа иуиҭо?!- Бзиара збаша Анатоли! Сықәра аҳаракыра сынхыҵны иҭалахьоу сара уажәшьҭа улаԥш сыҵамшәаргьы, сугәаламшәаргьы ҟалон, аха иууам, иууҵәҟьом. "Иԥсхьоу ракәӡам, ирыцҳашьатәу, сара иԥсраны иҟоу соуп!" – ҳәа иҳәахьеит поетк. Уԥсы ҭанаҵы уԥсҭазаара усла иурҵабырглароуп. Убри акәхап сызмыртәогьы. Ашыцламшә зқәыиааз ахаҳә еиԥш аҳаракырахь зхы хоу рымҩа санхалар сҭахым, исҭахыҵәҟьам. Акгьы сзырмыхәозаргьы, аӡәгьы сиԥырхагамхарц сашьҭоуп.Уашҭа-угәара уахаԥырларц мҵәыжәҩақәак ухы иаурхәо, хара цагас даҽа мҵәыжәҩақәак уманы узыҟалом. Уԥыруазар – уԥыруазароуп, уҳәазаларц ушазар – уҳәазала, ҽԥныҳәа умаӡам.Нхыҵ Кавказ анакәха, схәыцрақәа, сыԥхыӡқәа ирылоу дунеи дуны иҟан, иҟоуп иахьагьы. "Урҟәаҵ наҟ, урҭ ахьҳахәо ҳәа акгьы ыҟам" ҳәа ззырҳәоз ҳашьцәа нхыҵаа, "Иахәалак!" ҳәа аахыҵынтә ашьхақәа ирхыҩны игаз абжьы иацгылеит. Дарбанзаалак, ихы акәым, даҽаӡәгьы ихьӡ иадкылангьы, зеиԥш адунеи иамбац, иамаҳац урҭ рфырхаҵара зыбзоуроу ҳәа аӡәы далукаар анцәагьы иуџьишьаӡом. Зқьышықәсала ҳажәлар иларҵоз рԥылазар, иахьагьы, уаҵәгьы уи аҳаҭырқәҵароуп зыԥсы ҭоу ируалны исԥхьаӡо. Акгьы ламҵакәа зегьы ҭазгаларц иаҿу ртәы ҳәатәӡам. Нхыҵ Кавказ сахьнеилакгьы сзыԥсам ала ҳаҭыр сықәҵаны иахьысԥыло џьасшьаӡом. Аԥсуаа рахь ирымоу агәыбылра сԥыргалоит ауп, уаҳа акагьы.АиашьаҲхылҵшьҭрақәа хазуп­­ -Ҳамҩақәа акуп…Уашьа дузыԥшныАшьха уахьаахыҵуа!Закә лашароузеиАԥсуа диԥыланАуаԥс иблақәа ирхыҵуа!Дышԥалашо аԥсуа,Ауаԥс дааит анырҳәа,Иашҭа иҭалоит Игәырӷьахәу аныҳәа.Зхыҵхырҭақәа хазуАӡиасқәа еилалоит,Иузеилыхуам урҭНас аламала.Ҳбызшәақәа хазуп -Ҳашәақәа акуп…АԤСУА – злацәажәоАшьҭыбжьқәа рылоупАУАԤС Ихьӡгьы злашьақәгылоу.Ԥсра зқәым ауаԥс поет Косҭа Хьеҭагуров, зышәҟәы "Ауаԥс ԥхьарца" аԥсшәахь еиҭаган иҭсыжьыз дахьиз иқыҭа Нар инаҳхыкны ихиаалоз ауарбақәа Нхыҵ Уаԥстәылаҟа рхы хан. Хәыцрашәк сызцәырыргон зхы иақәиҭыз аԥсаатә ԥагьақәа сахьырзыԥшуаз. Урҭ рзы Уаԥстәыла нхыҵи аахыҵи ҳәа ишамызт. Тәылак акәын Уаԥстәыла, жәларык ракәын ауаԥсаа! Апоет иҩымҭа ссирқәа зызкызгьы ижәлар ракзаара акәын. Абар, "Косҭа" зыхьӡны уи изыскыз ажәеинраала аҟынтә цәаҳәақәак:Угәы арахәыцқәа инархьысныУзыршәаҳәаз, узырҵәыуазУжәлар гәакьа гәыӷырҭасУрзыҟалеит,Рҭоурых ухҭысит,Рхьаа унырит ихьухьууа,Аԥсра иацәухьчеит, Коста!Уажәраанӡа еибарыҩуа ахьӡи аԥшеи аҳамҭақәеи ирышьҭоу ауаа ззеилымкаауаз сара насыԥс исшьеит ари сеиҭагамҭа азгәаҭаны Нафи Џьусоиҭы ихьӡ зху аҳәынҭқарратә премиа ахьсаҭәаршьаз, Нхыҵ Уаԥстәыла Ареспублика - Аланиа иреиҳаӡоу аҳамҭа "Уаԥстәыла Ахьӡ-Аԥшазы" саԥсаны иахьырыԥхьаӡаз. Ауаҩы дуаҩуп, иҟоуҵарызеи! Еиҳаракгьы сеиҭагамҭа сгәы зазыбылуаз, аиҭагара сабжьызгаз иара Ауаԥс жәлар Рпоет, аҵарауаҩ ду Нафи Џьусоиҭы ахьиакәыз ауп. Иареи сареи ҳаибадыруан 1967 шықәса раахыс. Иашьа Ҭеимрази сареи Москватәи алитературатә институт аҟны аҵара еицаҳҵон. Убра ҳаибадырит Нафигьы саргьы. Акырӡа дышсеиҳабызгьы, ԥсраҽнынӡа ҩызара сзиуан, иашьеи сареи ҳаизыҟазаашьа деигәырӷьон. Ҭеимраз иакәзар, уаанӡа Аԥсны дшымаацызгьы, уи иазкны ажәеинраалақәа аԥиҵон. Иара изку жәеинраалак аҿы исҳәоит:Апоет арха ддыргәаар,Ашьхаҟа имҩа ирхоит,Уаҟа ихлафуа дырҭаар,Нас ихы ахьынахо дцоит…Лассы-ласс дымгәаало дыҟамСҩыза Ҳаџьаҭы, апоет:"Сашьцәа рахь сцоит сара Аԥсныҟа!"Кырынтә иҳәо раҳахьеит.Ирҳәоз аасҭа, рыблақәа ирхызбалоз агәыбылра еиҳан аибашьра мца иаалагылаз сыжәлар ргәырҩа рыцеиҩызшоз ҳашьцәа жәларқәа рҵеицәа хьӡырҳәагақәа. Хашҭшьас иамоузеи, иара, хынҩажәа шықәса инарҭысхьаз Нафи аибашьра ианалага Аԥсныҟа иаара. Исгәалашәоит, ажәамцхәы мҳәаӡакәа, иҩыза Владислав Арӡынба шаҟа игәы ирӷәӷәаз, сара исылшаз абри ауп ҳәа аибашьра зԥеиԥшхаз ажәлар рыцхыраараз аԥарагьы шалеиҵаз…Сыԥсы ҭанаҵы исхамышҭуа хҭыск атәы сымҳәар ауам. Аахыҵ Уаԥстәыла аибашьра цон. Ӡынран. Амҩа бааԥс ҳанысны, Нхыҵ Уаԥстәыла уахьналагыло иҟоу ақалақь Џьава ҳнаӡеит Сергеи Шамбеи сареи. Уаантәи Цхьынвалнӡа ақырҭуа қыҭақәа урылымскәа цашьа ыҟаӡамызт.Шьхала амҩа ҿыц аҟаҵара иаҿын, аха иалымгаӡацызт. Ҳармышьҭит. Ауха Џьава ҳааныркылеит. Ашьыжь аштаб аҿы ҳахьнеиз Нафи Џьусоиҭы дааҳԥылеит. Издыруан иаха ҳшааз азы Цхьынвалҟа аҭел ишасыз, аха сҩыза ду ара дахьызбаз аасзымбатәбарахеит. Итәыла амца акын. Нас, аашьас иҟаиҵазеи, ҩажәижәабаҟа верс шьха мҩахәасҭала дырхысны? Уи шџьасшьоз, иарҭмаҟ ду ахы ааиртлан, иҭыганы инықәиҵеит иахьа сышәҟәқәа зегьы раасҭа сгәы ззыбылуа, уаԥс бызшәала еиҭаганы, аибашьра аамҭазы иҭыжьхаз сажәеинраалақәа реизга "Ауаԥс ашәа" атираж абжеиҳарак. Уи шеиҭаргоз здыруан, иара иеиԥш, сҩызцәа, иреиӷьу ауаԥс поетцәа, аха уажәы аԥсреи абзареи анеиҿагылоу аамҭацәгьазы ашәҟәы аҭыжьра шыҟалаз сзеилкаауамызт. Ажәҩан лашьца аеҵәақәа шалыԥхо еиԥш, егьа аамҭа царгьы агәалашәара еицакӡом, уи иалԥхалоит иузгәакьоу ауаа рхаҿсахьа лашақәа. Аԥсны иақәлеит ҳәа адырра шиоузҵәҟьа уи ахьчараз игыларц адунеи зегьы ибжьы ҿаца ахирҵәеит аԥсуаа рхылҵшьҭра, ачерқьес ду Иури Калмыков. Уи ибжьы раҳаны, адунеи иԥсаҟьаны илаԥсоу аԥсуаа, адыгцәа, егьырҭ Кавказаа ршьапы иқәгылеит.Зҭаацәа зманы Шәача зыԥсы зшьоз аҟабарда, Урыстәыла Иреиҳаӡоу Асовет адепутат Муҳамеддин Тумов нанҳәа 15 рзы иҭаацәа аҩныҟа ишьҭны, Москва дцаны ԥсшьара иҟаз иҩызцәа ԥшааны, драԥхьагылан Ԥсоу аҳәаа нызкылахьаз ақырҭцәа дрылсны, Владислав Арӡынба иҟны днеины иҟоу еилкааны Москваҟа дгьежьит. Уаҟа Иреиҳаӡоу Асовет аилатәара еиҿкааны, Урыстәылатәи адепутатцәа Аԥсны аҭагылазаашьа иалацәажәаны Қырҭтәыла агрессиа иақәыӡбартә иҟаиҵеит. Уинахысгьы аибашьра иадҳәалаз дызлахәымыз ус ыҟамызт.Измаҳацда Султан Сосланиев еиҿикааз, Владислав иҩыза гәакьа, аҵарауаҩ Барасби Бгажноков дызлаз агәыԥ ду автобусла ақырҭцәа ирылсны Гәдоуҭа раара атәы. Уинахысгьы ари аруаҩ ду ҳар реиҿкаараз илиршаз, ифырхаҵара атәы зҳәо ашәҟәы ҭсыжьхьеит азы, иҵегьы исҳәаша шсымоугьы, уажәазы сҽааныскылоит.Зыҩны стәахьаз-сгылахьаз, ҩызас, иашьас исԥхьаӡоз ауаԥс поет Владимир Царукаиты, иқәра шифахьазгьы, аибашьра аныҟала Аԥсны дааит. Сара Чечентәыла сыҟан, ҳзеиқәымшәаӡеит. Уаҳа уаҩы дааизыбзиамхакәа Ешыра дцаны аибашьцәа днарывагылт. Ари заҳаз Владислав Арӡынба иара иҟынӡа дааргарц рыдиҵеит. Ианеиԥыла, иқәра дахәаԥшны, ус ҟоумҵар акәын, уаҳа аибашьрахь уаҳзышьҭӡом ҳәа аниеиҳәа, ҳаиашьараз асҟатәи ныҳәаҿа нызкылахьоу, усла ҳажәа ԥшӡақәа ҳарҵабыргыр акәӡами ҳәа наиаҭеикит уи ауаԥс поет. Аҿы иҭшәаз ажәа, ибзиа, ицәгьа, ԥсра-ӡра ақәӡамкәа адунеи ишалазаауа здыруа ауаҩы иажәагь раӡоуп, услагь ирҵабыргуп. Зыӡбахә сҳәарц сҭахны сызхьымӡац шаҟаҩы ыҟада! Уи азы ԥсҭазаарак узымхозаап, убама.Иахьагьы сгәы иқәыҩуеит аибашьра аламҭалаз ҳҭагылазаашьа атәы дансазҵаа Адыга жәлар рхыбаҩ Заур Налоев лоунатә даақәыԥсычҳан ииҳәаз ажәақәа: "Еҳ, сыҷкәын, закә аамҭацәгьоузеи ҳазхаанхаз! Асеиԥшқәа раан, адыгцәа адруҳәа иҽыжәлан, ашьхақәа ирхыҵны рашьцәа аԥсуаа инаравагылон, ус ҟарҵон аԥсуаагьы, ара шәарҭак ааҟалар… Ицеит уи аамҭа, ицагәышьеит. Иахьа цхыраарак ҟаҳҵозар абџьарла акәӡам, шәҟәыла быӷьшәыла акы ҳазҳәар иазҳархоит". Усҟан Заур Ду иқәҿысымҭӡеит. Хара имгакәа, аибашьра аламҭалаз, ашьхақәа ирхыҵны, ахагара ззааны иҟаз ашәанцәа ирылсны сқыҭа Кәтол иааит ҟабардатәи гәыԥҩык арԥарцәа. "Ҳара ҳаԥшыхәцәоуп, Аԥсны иҟоу аҭагылазаашьа еилкааны ирызнаҳгарц зықьҩыла аибашьцәа акаҵәараҿ иаҳзыԥшуп", – анырҳәа, ашәанцәа шәаны урҭ амҩа рырҭеит. Аԥсуара аҵәатәышьаҟақәа ируаӡәкыз Алмасхан Гәыргәлиа иашҭа ҭбаахь имҩахыҵыз арԥарцәа "иахьарнахыс сыҷкәынцәа шәырхыԥхьаӡалоуп!" ҳәа реиҳәеит саб. Дук мырҵыкәа Нальчик ацара сықәшәеит. Заур Налоев дсыԥшаан, уиашам ҳәа ахаан игәаӷьны аӡәгьы иеимҳәацыз иаҳәара згәаӷьит. "Уи шԥа?" - илахь еиҵымхкәа даасҿаԥшит. "Аамҭа мҩасзаргьы, афырхаҵара азымгаӡеит. Уи дырҵабыргит аҟабарда ҷкәынцәа!" Иҟалаз ахҭыс изеиҭасҳәонаҵы, еиҳа-еиҳа ихаҿы лашон, аԥҭақәа зхыҵуа ахра еилаҭәахреиԥш саԥхьа игылаз адауаԥшь. "Уара иахьа сыԥсы ҭоуҵеит! Шьҭаҵәҟьа, иҳаӷоу егьа цәгьара ҳзырхәыцыргьы, ҳшеиқәхо агәра згеит!" – иҳәан сааигәыдирӷәӷәалеит, илаӷырӡқәагьы сыжәҩахыр аадырцәаакит.Нанҳәа 17 рзы Иусуп Сосламбеков телехәаԥшрала дықәгыланы, – "Аԥсуаа Ран ҳахьлыдылкылоз аҩны амца акуп. Хаҵак днымхароуп уи аиқәырхараз имгылаша!"- аниҳәоз, ари ачечен хаҵа илаӷырӡқәа шизнымкылаз атәы сарҳәон нанҳәа 18 рзы Владислав Арӡынба идҵала Грозныи сахьнеиз. Сыҩны итәахьаз, игылахьаз, исҩызаз, иашьас сзыԥхьаӡоз, ихылԥарч ихихаанӡа дышсеиҵбыз узымдыруаз Иусуп аибашьра аамҭаз Нхыҵ Кавказ кыр сылшазар изыбзоуроу иара иоуп. Иахьа уажәраанӡагьы ихәҭоу аҳәара сахьымӡац, сзымԥсуагь уи акәхап.Зыӡбахә сҳәақәаз инарываргыланы, аҟабардақәа Муса Шанибов, Валери Ҳаҭажуков, ачеркес Абуезид Банов, алак Али Алиев, абаза Муҳамед Аисанов, ауаԥс Станислав Кесаев, убас ирацәаҩӡаны сыԥсҭазаара иахәҭакны иҟалаз сашьцәа роуп мҵәыжәҩақәас сызхаанхаз иахьагьы уаҵәгьы. Ихоуҵап ҳәа сыҟоуп сызнысхьоу амҩақәа реихысырҭақәа рҿы ауаа сзыԥшны игылоушәа ԥхыӡ ишызбо лассы-ласс.–Уара адунеитә литератураҿы аҩымҭа дуӡӡақәа аԥсшәахь еиҭоугахьеит. Нхыҵ Кавказтәи ҳашьцәа ртәы ҳҳәозар, урҭгьы рҩымҭақәа аԥсуа литература иахәҭакны иҟалартә иулуршахьеит.Уара уҩымҭақәа еиҭаганы ишәҟәны иҭыҵхьеит, ажурналқәа, агазеҭқәа ирнылахьеит. Уи атәы уара иумҳәозаргьы, изҳәо ыҟоуп. Уажәааигәа Даӷьсҭанынтәи апоет бзиаӡа Миасиат Муслимова даҳҭан. Уара уи аамҭазы Аԥсны ушыҟамыз анлаҳҳәа, азныказ иаалцәымыӷхеит, нас лхы-лҿы аалашан, "уи иҩыза апоет ҵаула, апоет гәыбылҩы Кавказ зегьы дузымԥшаар ҟалап", лҳәеит. "Даӷьсҭан уи убриаҟара дныҟәахьеит, уа ауаа ракәым, ахаҳәқәагьы дыргәалашәоит".- Ииашоуп, еиҭазгахьоу маҷӡам. Урҭ рхаҭабзиара ахә зшьаша аԥхьаҩцәа, ахәаԥшцәа роуп. Сара сакәзар, сбызшәала иарбанзаалак иузымҳәо акгьы шыҟам ахьеилыскаазгьы сызхоит. Адунеизегьтәи алитература аԥсышәала иҩны, ауаатәыҩса зегьы уи иаԥхьо иҟазар, аханатә иҟаз Ажәа аԥсышәала ишҳәаз еилыркаарашәа сыҟоуп. Уи злахьынҵам ажәларқәа зегьы рыцҳасшьартә сарбан? Ирыцҳасшьо иҿаҳа-дагәаха ианыӡааран иҟоу ажәлар роуп. Иахумырҟьацәан ҳәа сазҳәашагь ҟалап. Аха бызшәада ахдырра зыҟалом, зхы ззымдыруа аҳәынҭқарра акәым, ақалақь изыргылом. Зыхшареи злақәеи тәым бызшәала ирацәажәо ани аби егьа машьына ԥшӡа ирықәтәаргьы, иахьынӡанеиша сыздыруам. Ари адунеи тәым цаԥхала иаауртра шәык ҿаӡам.Сышәҟәқәа акымкәа-ҩбамкәа егьырҭ абызшәақәа рахь еиҭаганы иҭрыжьхьеит. Уи ахьӡаз ибзиоуп, уалаҽхәалап, аха… Адгьыл здацқәа акхьоу аҵәаҵла еиҭаганы еиҭоуҳар аҵәаша ҿалар ишԥоууеи? Рдоуҳатә дунеи злахаҭәаау сыздырӡом Дырмит Гәлиа, Самсон Ҷанба, Иуа Коӷониа, Миха Лакрба, Баграт Шьынқәба, Алықьса Лашәриа, Таиф Аџьба уҳәа егьырҭ аԥсуа литература аҵәатәы шьаҟақәа рҩымҭақәа аԥсышәала ирмыԥхьац ауаа. Хынҩажәи жәаба шықәса раахыс аԥсуаа рдоуҳатә дунеи зырлашо ажурнал "Алашара" адаҟьақәа еихыршәшәо уҿыноухар, ҳлитература аҿиашьа, уи иахьатәи аҭагылазаашьа, уаҵәтәи аԥеиԥш азы еиҳау ршаҳаҭга шыҟам агәра угоит. Уи атәы идыруан Дырмит Ду, "Иҟазааит Алашара!" ҳәа Ҳазшаз ииҳәаз иацызҳәаз.Кавказ ажәларқәа рпоетцәа рҩымҭақәа маҷымкәа еиҭазгахьеит, уи иашоуп. Сара саԥхьагьы аԥсуа поетцәа еиҭаргахьаз рацәаӡан, еиҭаргоит иахьагьы. Алитература аҟара ажәларқәа еизааигәаны, еилаҵәаны иҟазҵо мчы шыҟам еилкааны, исҭахын, иахьагьы исҭахуп антологиақәа рҭыжьра еиҿкаазарц.Еибадыррала, еиҩызарала мацара акәымкәа, алитературақәа рҿы иаԥсоу ҳәа иҟоу аӡәгьы дыбжьамыжькәа, рҩымҭақәа наҟ-ааҟ еиҭаганы иҭыжьлазар, ари аиашьа жәларқәа рзы хәы змаӡам ҳамҭахон. Ҳамҭахон акәым, ӡышхәаҵас ирыхәон. Зеиҿкааха сырымҭаз, Нхыҵ Кавказтәи аиашьаратә жәларқәа Рышәҟәыҩҩцәа реидгылақәа рассоциациа аҭыԥан иахьа аус ауеит уажәраанӡа зыӡбахә уҳәаз абаҩхатәра ду змоу Даӷьсҭантәи апоет Миасат Муслимова напхгара зылҭо Кавказ ашәҟәыҩҩцәа рклуб. Саргьы уи аклуб салахәуп. Издыруада, хыхь зыӡбахә сҳәаз Ассоциациахь ҳхы хазар.– Сара усазҵаауазар, даара исҭахуп, уара уҟынтәи сагьазыԥшуп, акырӡа уџьабаа зду, ҳаибашьра аԥхьеи ҳаибашьра аани Аԥсныҟа иаауаз Нхыҵ Кавказаа ирызку шәҟәык. Уи ахәырбӷьыц иаҩызахоит зегьы ҳзыҳәан. Уара акырынтә еиҭоуҳәо саҳахьеит урҭ ахҭысқәа ртәы иналаршә-ҩаларшәны, аха урҭ уҩызцәа ргәалашәараҿы аанхашьа рымаӡам, иаанхаргьы, зынӡа имаҷны иаанхоит. Избан, нас, абри аҩыза аҭоурых дуӡӡа иахьа игыло ҳҿар алхәданы изыҟалара?! Иагьа иуцәыудаҩзаргьы, уара ишыуҩуа аӡәгьы изыҩӡом. Агәра згоит, уи аҩыза ашәҟәы аԥҵаханы ианыҟала, аԥсуа жәлар рымацара ракәым, нхыҵи аахыҵи ҳашьцәа зегьы рзы иԥшьоу, напымыӡәӡәа ирымкуа шәҟәны ишыҟало. Нас, аибашьраан, ужәлар рыԥсҿыхразы абри аҩыза аус дуӡӡа гәаӷьны уаналага, хьыӡла-ԥшала ианынаугӡа, уи аҭоурых мышкызны аӡәы ишиҭаху иҩыр рыцҳарахоит. Уи азыхынҳәра иагьа иуадаҩгәышьазаргьы, урҭ агәалашәарақәа аҿҿаҳәа урбылуазаргьы, удам-здам изыҩӡом уи аҩыза ашәҟәы.- Сара ахаангьы "сара исҳәан", "сара еиҿыскаан" ада зҟынтә акгьы умаҳаӡо ауаа рыгәра сызгаӡомызт. Нхыҵ Кавказтәи сыхҭысқәа иузаҟәымҭхо Аԥсны иадҳәалан, сызлаз ажәларқәа рхаҭарнакцәа ирыдҳәалан. "Сара" умҳәакәа зыӡбахә узымҳәо аусқәа срылахәын. Аха иҟазҵаз иакәӡам, иҟаиҵаз ауп аус злоу. Дудаев мчыла имҟәыҵсыҟәҟәааз аибашьыга ҳаирпланқәа "аахәан иаазгаз", аибашьра аламҭалаз Султан Сосналиев ицны Егрыҟа "ицаз" срыхҟьашоит иахьагьы. Уи уахь дызгаз, ицыз сара шсакәыз ӡәыр иҳәо уаҳахьоума. Сара сзы ихадараз ҳар ираԥхьагыларан иҟаз аибашьҩы ду иибаз, иаҳаз, алкаақәа иҟаиҵаз акәын. Иара изкны иҭсыжьыз ашәҟәаҿгьы, даара ҳшеизааигәазгьы, "сара" ҳәа аламала иуԥылаӡом. Нас, иуҭахума, уара, сажәымҭыҽха, ахаангьы сзықәныҟәоз аԥҟара саӷрагылар? Хымԥада, аҭоурыхаз иаҭахуп урҭ ахҭысқәа аазырԥшуа ашәҟәы, аха уи даҽаӡәы иҩыроуп, сара дсазҵаан акәымкәа. Анцәа иҳәоны, узызҵааша ыҟоуп макьана.– Геннади, сара агәра згоит упоезиа бзиа избо ургәырӷьараны ушыҟоу. Анкьаӡа, уанқәыԥшыз иуҩыз хә-ажәак рыла ишьақәгылоу уажәеинраала бзиа "Иамаӡам шьҭа ашәҭ амаӡа – ишәҭит…" упоезиазы иҳәаӡам. Избанзар, зны-зынла, аамҭа кыр шыбжьалоугьы, уажәеинраалақәа риира, быжь-шьхак ирхысны иаауа ашәарыцаҩ иеиԥш, "рҭыԥ ахь" ихынҳәуеит, раԥхьаҩ дшырзыԥшу рдыруеит. Ус анакәха, ҳаиҭаургәырӷьоит.- Ус ануҳәа, ҳаиҿцәажәара хзыркәшо сажәенраалак сузаԥхьоит:Арҭ ажәақәа"Сара макьана…" Арҭ ажәақәа Амҩа уаԥысныАкаҵәарахь ахалароуп…"Сара уажәы…"Арҭ ажәақәаУмҩа уахьӡаныАкаҵәараҿ ааҭгылароуп…"Сара уажәшьҭа…"Арҭ ажәақәаУмҩа узахьымӡоХланҵы аҭалароуп…"Уи наӡаӡа…"Арҭ ажәақәаУмҩа ианыԥшылоАхрақәа ргылароуп…

https://sputnik-abkhazia.info/20181101/gennadi-alamia-ianashoup-nafi-dshusoite-ihds-shu-nhiz-uapstila-amilatt-premia-1025464450.html

https://sputnik-abkhazia.info/20230715/adunei-ialaz-ashyy-zaurbi-naloev-diizhei-95-shysa-it-1046934171.html

https://sputnik-abkhazia.info/20190724/gennadi-alamia-alasizhar-eigisshoit-amz-sanirsho-aasta-1024546287.html

https://sputnik-abkhazia.info/20240724/nkhyi-aakhyi-akhty-tsa-rybzhazaz-apoet-gennadi-alamia-itsazhara-1051754240.html

2025

Ажәабжьқәа

ab_AB

аналитикеи аиҿцәажәарақәеи, аԥсны