Sputnik амчыбжь: аоперациа ҷыда адгылара, COVID-19 ахҽра, акандидатцәа рҭаҩра ахыркәшара

Ииасыз амчыбжь азы Агәабзиарахьчара аминистрра адыррақәа рыла акоронавирус Аԥсны ихҽуа иалагеит, ауаажәларра Урыстәыла Украина имҩаԥнаго аусқәа адгылара рырҭоит, Жәлар Реизарахь акандидатцәа ашәҟәы рҭагалара хыркәшоуп, анефҭаалыҵқәа еидкылани акакалеи раахәара ахәԥсамҩаԥгара аԥҟара ҿыц шьақәыргылоуп.

Агәабзиарахьчара аминистрра Аԥсны Апарламент ахь алхрақәа рыламҭалаз COVID-19 аҽацәыхьчаразы абжьгарақәа шьақәнарӷәӷәеит ҳәа аанацҳауеит Алхратә комиссиа хада.

Абжьгарақәа инарықәыршәаны абжьыҭара мҩаԥысуазароуп аԥенџьырқәа змоу ауадақәа рҿы, урҭ аатуазароуп аԥшаҩнарсраз. Иалшозар, аҩналарҭеи адәылҵырҭеи хаз-хазызароуп.

Асоциалтә бжьаӡара акәзар, 1,5-2 метрак иҟазароуп. Арахь иаҵанакуеит алхыҩцәа реиԥш алхратә комиссиа алахәылацәагьы анаԥшцәагьы рыбжьара. Убри аан акомиссиа русушьа еилыкка иубозароуп.

Аҩналарҭаҿы анеирҭа-ааирҭа ахырхарҭақәа арбазароуп ауаа рацәа меизарц азы. Иара убасгьы иахәҭоуп авирус аҽацәыхьчаразы абжьыҭара инеиуа ауаа рзы арзҩыдаратә хархәагақәа ахьрырҭо аҭыԥ. Уи адагьы алхырҭатә ҭыԥцыԥхьаӡа акоронавирустә инфекциа азԥхьагәаҭараз ардыррақәа кыдҵазароуп.

Алхратә комиссиа алахәылацәа рнапқәа дырзҩыдалароуп, асабрадақәа ес-хсааҭк ирыԥсахлароуп.

Анҭыҵтәи абжьыҭараангьы арҭ агәҽанҵарақәа хымԥадатәуп: антисептикқәа рыла ашә азарзақәеи еиҭарго акәалаԥи арзҩыдара, зныкшәҵаратә халаҭқәа, анапхаҵақәа, асабрадақәа рымазароуп, рсоциалтә бжьаӡара 1,5-2 метра еиҵамзароуп.

Хәажәкыра 2 азы Жәлар Реизарахь алхрақәа разырхиареи рымҩаԥгареи рыплан инақәыршәаны, Аԥсны Алхратә комиссиа хада адепутатрахь акандидатцәа рышәҟәҭаҩра хнаркәшеит. АКХ аҟны ашәҟәы иҭагалоуп 123-ҩык акандидатцәа, урҭ рахьынтә 107-ҩык хацәоуп, 16-ҩык аҳәса. Адепутаттә мандат аиуразы еиндаҭлоит Апарламент афбатәи ааԥхьара иатәыз 19-ҩык адепутатцәа.

14-ҩык акандидатцәа аполитикатә партиақәа рҟынтәи иқәыргылоуп: ааҩык –апартиа "Амцахара", ҩыџьа – апартиа "Аԥсны", ҩаџьа – Аекономикатә ҿиара апартиа, аӡәы – Аԥсны жәлар рпартиа, аӡәы - "Аиашареи аҿиареи рзы Аԥсны жәлар рыфронт ".

Аханатә ашәҟәы иҭагалан 133-ҩык, АКХ аҟны ишазгәарҭаз ала урҭ рахьтә жәҩык иахәҭаз ашәҟәқәа аларымҵеит. Дәрыԥшьтәи алхратә ҭыԥ хадала Аԥсны Жәлар Реизара - Апарламент адепутатрахь ицоз акандидат ашәҟәы дҭыргеит.

Аԥыза-министр Александр Анқәаб агәабзиарахьчара азҵаарақәа инарыдҳәаланы аусутә еилацәажәара мҩаԥигеит хәажәкыра 4 азы.

Агәабзиарахьчара аминистр Едуард Быҭәба Аԥсны COVID-19 лаҟәуа иалагеит, ахәшәтәырҭақәа ирҭоу еиҵахеит ҳәа азгәеиҭеит аилацәажәараҿы.

Быҭәба иҳәеит амедицинатә ҵәыҵәри шрызхо, аҭаҵәах-цҵа шеиҿкаау.

Хәажәкыра 5 азтәи адыррақәа рыла иахьазы ахәшәтәырҭақәа рҿы ишьҭоуп 70-ҩык ачымазцәа, рҭагылазаашьа хьанҭоуп – 20-ҩык.

Хәшәла аиқәыршәара акәзар "Аԥсныфармациа" аиҳабы Рустам Адлеиба иинформациала ашықәс иалагазар ахәшәтәырҭақәа ирыҭоуп 50,8 миллион мааҭ рыхә (Актемра, Артлегия назлоу).

Хәшәла аиқәыршәара акәзар "Аԥсныфармациа" аиҳабы Рустам Адлеиба иинформациала ашықәс иалагазар ахәшәтәырҭақәа ирыҭоуп 50,8 миллион мааҭ рыхә (Актемра, Артлегия назлоу).

Анаплакы иара убасгьы зыда ԥсыхәа ыҟам ахәшәқәа – агемодиализ ҟазҵо, акьыбачымазара змоу ирзеихнашоит ҳәа иҳәеит Адлеиба.

Аԥыза-министр Александр Анқәаб иазгәеиҭеит, арезерв аиҿкаара аҵак ду аманы дшахәаԥшуа, ахәшәҭирҭатә индустриаҿы ахәԥсеиҿкаара аҽеиҭанакыр ахьалшо азы.

Аԥсны Аминистрцәа реилазаара анефҭаалыҵқәа рыҭиратә цҵа зыԥҵәақәеи иааидкылани акакалеи рыхәԥсақәа рхархәареи шьақәнарӷәӷәеит хәажәкыра 1 азы.

Аиҳабыра рықәҵарала 2022 шықәса лаҵара 1 аҟынӡа абензин АИ-92 ацҵатә зыԥҵәа 6-14 %, адизельтә былтәы ацҵатә зыԥҵәа 2-5 % рҟны ишьақәыртәахоит.

Ақәҵара апроект рыдылгалеит аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озган. Лара иазгәалҭеит, анефҭаалыҵқәа рџьармыкьаҿы аҭагылазаашьа уеигәырӷьартә ишыҟам, ари зыхҟьо аекономикатәии аполитикатәии аҭагылазаашьақәа роуп ҳәа.

Аҵыхәтәантәи амшқәа рзы Аԥсны абылтәыҭыҭәарҭақәа рҿы абензини адизельтә былтәи рыхә шьҭыҵит.

Амҽыша, хәажәкыра 6 азы Аԥсны амашьына абзиабаҩцәа анефҭаалыҵқәа рыхә ашьҭыҵра агәынамӡара рызцәырнагеит. Жәаҩыла ауаа Ахақәиҭра ашҭахь инеит, аҳәамҭа ҟарҵеит ахәқәа цасҳәа ихаргалоушәа аҭагылазаашьа шырбо. Дара аиҳабыра ирыдырҵеит аилаӡарақәа ддырбарц, баша аӡәы изы ахәқәа рыцҵара шымҩаԥымсуа агәра ддыргарц.

Ахақәиҭра ашҭахь днеит аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ, аекономика аминистр Кристина Озган, лара еизаз рызҵаарақәа рҭакқәа ҟалҵеит. Аганқәа еицәажәеит аиҳабыра рҿы еиԥыларц.

Мышқәак раԥхьа Озган аиԥылара мҩаԥылгеит анефҭаалыҵ аҭира иалахәу аилахәырақәа рхаҭарнакцәа алархәны. Уа ирылацәажәан ареспублика анефҭаалыҵқәа рыла аиқәыршәареи ахәқәа рыԥсахреи.

Иҳәан 2021 шықәсазы Урыстәыла ишьақәыргылаз ахәқәа есымша иахьрызҳауа азы аилахәырақәа ишрылымшо аҵыхәтәа-хәыԥсақәа рышьақәыргылара.

Аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ лажәақәа рыла азҵаара аҭышәныртәалара аҽа формак – иаахәоу аалыҵқәа рыхәԥса ацҵа ахылаԥшра аҭара ианаамҭоу урыстәылатәи аџьармыкьаҿы ахәыԥсақәа реиҭакра ацныҟәара ауеит.

Ииасыз амчыбжь азы Аԥсны аиҳабыра ақәҵара рыдыркылеит аус зуа аҭаацәа рҟны ахшара иира ашьҭахьтәи ашәара 13 500 мааҭ аҟынтәи 15 000 мааҭ рахь ишьҭыхзарц.

Уи адагьы зцәа зтәым аҳәса заа ашәҟәы рыҽҭагалараан ашәара 800 мааҭ аҟынтәи 1000 мааҭ рахь ишхаргало ҳәан.

Донбассынтәи ахҵәацәа ргәыԥ ҿыц Аԥсныҟа иааит ахаша, хәажәкыра 2 азы. Аԥсны АҶА аусзуҩцәа Аҟәаҟа иааргеит Донецктәи жәлар рреспублика аҟынтәи 17-ҩык ауааԥсыра, дара апансионат "Аиҭар" ахь инагоуп. Иааз рҟынтәи жәаҩык хәыҷқәоуп.

Аԥсны АҶА адыррақәа рыла зынӡа Аԥсны 118 хҵәацәа ыҟоуп Донбассынтәи.

Аԥсны ахада Аслан Бжьаниа хәажәкыра 3 азы асасааирҭа "Аиҭар" аҿы иҟоу Донбасс ауааԥсыра дырҭааит.

Бжьаниа ДЖәРи ЛЖәРи руааԥсыра иреиҳәеит атәыла анапхгареи аҳҭнықалақь ахадареи ирылшо зегь шыҟарҵало ауаа имшәа-имырҳа рыҟазааразы.

"Ҳара иаҳҭахуп ахәыҷқәа ргәалашәараҿ Аԥсны акыр аамҭа иаанхарц, анаҩс аԥхьаҟагьы иаҳзааларц, ҳаизгәакьахарц. Шәҭыԥҳацәа ҳарԥарацәа ԥҳәысс ирго, ҳҭыԥҳацәагьы шәара шәахь ицо иҟалааит", - иҳәеит ахада уи алагьы изыӡырыҩуаз агәалаҟазаара рыҭо.

Ахада иазгәеиҭеит иаҭахханы иҟалар ареспублика шазыхиоу еиҭагьы ауаа рыдкылара.

Хәажәкыра 1 азы, ахҵәацәа раԥхьатәи агәыԥ алахәылацәа рзы Афонҿыцтәи аҭыԥ ԥшӡарақәа ддырбеит, Афонҿыцтәи ауахәамаҿы ацәашьқәа адыркит, рфотосахьақәа ҭырхит.

Аԥсны атуризм аминистр Ҭеимураз Хышба Аԥсны атуристтә еилазаарахь ааԥхьара ҟаиҵеит Донбассынтәи ахҵәацәа ацхыраара рырҭарц.

"Абри аамҭа уадаҩ азы Аԥсны атуристтә еилазаара шәахь аҳәара ҟасҵоит Лугански Донецки рҟынтәи иааз ахҵәацәа ишәылшо ала ацхыраара рышәҭарц", - иҳәеит Хышба.

Аԥсны ауаажәларратә палата Донбасс ахьчаразы аоперациа ҷыдеи Донецки Лугански рхьыԥшымра азхаҵаразы Аԥсны ахада Аслан Бжьаниа иӡбареи ирыдгылеит .

Донбасс ажәлар аашықәса аибашьра иалагылан, Аԥсны ауаажәлар аҭынчра аҵакы бзианы издыруа урҭ еилыркаауеит ҳәа азгәарҭеит Апалата алахәылацәа.

Украина имҩаԥысуа ахҭысқәа инарыдҳәаланы агәҭынчымра аадырԥшуеит, Урыстәыла имҩаԥнаго аоперациа ԥсыхәа змам усуп ҳәа рҳәеит аԥсуа шәҟәыҩҩцәеи апоетцәеи.

"Ҳара ҳақәгәыӷуеит Урыстәыла, Украина абџьархыхразы имҩаԥнаго ашьаҿақәа аамҭалатәиуп ҳәа. Ари зыда ԥсыхәа ҟамлаз уснагӡатәуп, атәылақәа рыҩбагьы Мраҭашәара иҟанаҵо арра-политикатә қәыӷәӷәара аԥзырҟәҟәаауа шьаҿоуп", - ҳәа рҳәеит аԥсуа интеллигенциа.

Аԥсны АҶА акәзаргьы Урыстәыла имҩаԥнаго аоперациа ҷыда адгылара арҭеит Ахақәиҭра ашҭаҿы ртехника алатын нбан "Z" асахьа аҭаны иргыланы.

Иара убасгьы, аиқәырхаратә усбарҭа Донбасс ауааԥсыра рзы агуманитартә цхыраара аизгара рыланаҳәеит. Аидара шеизакхалак АҶА аусзуҩцәа уи Донецки Лугански ареспубликақәа рахь имҩаԥыргоит.

Хәажәкыра 4 Аԥсны аҵакы змоу рыцхәуп. Абри амш аҽны, 101 шықәса раԥхьа хәажәкыра 4, 1921 шықәсазы Аԥсны Асовет мчра шьақәыргылан.

Гәдоуҭа Аԥсны Асовет мчра ашьақәгылара амш азгәарҭеит. Араион анапхгара, аҳәынҭусбарҭақәа русзуҩцәа, аруаа, ауаажәларратә усзуҩцәа асовет револиуционер Нестор Лакоба ибаҟа аҿаԥхьа ашәҭқәа шьҭарҵеит.

Аԥсны Аҳәынҭқарра раԥхьатәи Ахада Владислав Арӡынба Имемориал амҵан ашәҭқәа шьҭарҵеит иԥсҭазаара даналҵ амш аҽны хәажәкыра 4, Алада Ешыра ақыҭан.

Аԥсны аҩбатәи ахада Сергеи Уасил-иԥа Багаԥшь диит 1949 шықәса хәажәкыра 4 азы. Сынтәа иара иихыҵуазаарын 73 шықәса, есышықәса еиԥш сынтәагьы ибаҟа амҵан ашәҭшьыҵәрақәа шьҭарҵеит.

РУСДРАМ аспектакль ҿыц "Енџьы-Ҳаным, зынасыԥ зцымныҟәаз" аԥхьарбара мҩаԥысит хәажәкыра 5, 6 рзы.

Амоноспектакль режиссиорс дамоуп Мариа Романова, лара ахәаԥшцәа деицырдыруеит иқәлыргылахьоу лусумҭақәа "Кровавая свадьба", "Радость вопреки всему", "Бродский" рыла.

"Аиаша шәасҳәоит, аҩымҭа сгәаҵанӡа инеит. Ибзианы аилкааразы сыбжьы ҭыганы саԥхьаруп, саԥхьон амшын аԥшаҳәаҿы. "Саблит" аҩымҭа, сгәы иаахәоит уи ацәаныррақәа ахәаԥшцәа рҟынӡа исызнагар. Зҭак смоуз амаӡақәа рацәоуп. Аԥхәыс лыԥсҭазаарала Аԥсны аҭоурых аарԥшуп", - лҳәоит Романова.

Асахьаҭыхыҩ Игор Циминтиа иусумҭақәа рцәыргақәҵа аатит Сергеи Дбар ихьӡ зху Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра Аҳәынҭқарратә музеи аҟны хәыжәкыра 4 азы.

Ицәыргақәҵоуп 1994 шықәса инаркны иахьа уажәраанӡа автор инапы иҵеихыз 49 усумҭа. Урҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп апортретқәа, апеизаж, анималистика, анатиурморт.

Ацәыргақәҵа аартра амш азы иара иаҭааит жәаҩыла амчра, акультура, аҟазара абзиабаҩцәа рхаҭарнакцәа.